BWV 89

Recytatyw altowy kantaty BWV 89 samokrytycznie potwierdza zepsucie dusz ludzkich, które w świetle swoich niezliczonych grzechów słusznie powinny być uważane za wrogów Boga. Odniesienie do tych, którzy przerzucają “winę” na bliźnich, jest następnie rozwijane w dalszej części arii: w przeciwieństwie do filipiki Ozeasza, to nie bluźniercze bałwochwalstwo podsyciło gniew Boga, ale raczej, jak opisano w przypowieści o nieprzebaczającym słudze z Ewangelii Mateusza 18, podwójne standardy stosowane wobec siebie i innych. Otwierający arię, przeznaczony wyłącznie na alt i continuo, przywołuje “unbarmherzige Gericht” (bezlitosne słowo sądu) i praktycznie gloryfikuje gniew Boży w długich melizmatach, zanim sekcja B stwierdza decyzję niebiańskiego autorytetu w nieomylnych słowach: “Die Rache fängt bei denen an, die nicht Barmherzigkeit getan” (Bo zemsta rozpocznie się od tych, którzy nie mają miłosierdzia okazanego).

W tej tragicznej sytuacji recytatyw sopranowy jawi się jako oczyszczający nowy początek: “Wohlan! Mein Herze legt Zorn, Zank und Zwietracht hin” (Wtedy moje serce odłoży na bok gniew, gniew i kłótnie). W tym krótkim kontekście to, co można jeszcze osiągnąć dzięki teologicznemu zerwaniu przez Marcina Lutra z cyklem grzechu i pokuty – nawet wieki po opublikowaniu jego dziewięćdziesięciu pięciu tez – staje się imponująco jasne. Rzeczywiście, kiedy nawet najbardziej chętni popadają w rozpacz z powodu ciężaru własnego grzechu, to właśnie wiara w ofiarę Chrystusa za nas powstrzymuje bezlitosne prawo Starego Przymierza – pojęcie, które nie tylko upoważnia ludzi do przyjęcia praktyki prawdziwej chrześcijańskiej miłości (celebrowanej tutaj przez Bacha w magicznie ustawionym końcowym zdaniu), ale także ale także w pewnym stopniu uczłowiecza samego Boga.