(violin, fiddle):
Rodzina skrzypiec (skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas) tworzyła się długo. Praskrzypcami były fidele, rebeki czy serby, używane do dziś w muzyce ludowej świata. Te przekształciły się w wiole i liry smyczkowe. Skrzypce po wiolach odziedziczyły szyjkę i główkę, a po lirach m.in. kształt korpusu i otwory rezonansowe w kształcie litery f (tzw. efy) na płycie wierzchniej korpusu. Skrzypce w znanej nam dzisiaj formie pojawiły się w połowie XVI wieku, już jako dyszkantowe skrzypce, altowo-tenorowe (altówki) i basowe (wiolonczele).
Najpierw były 3-strunowe, potem 4-strunowe z główką zakończoną charakterystycznym ślimakiem. Ostateczny ukształt instrumentu ustalili włoscy lutnicy- Gasparo da Salò (1540-1609), jego uczeń Giovanni Paolo Maggini (ok. 1580 – ok. 1630), Andrea Amati (ok. 1505 – 1577), jego synowie Antonio (ok. 1540 – 1607) i Girolamo (ok. 1561 – 1630), a w końcu wnuk Nicola (1596 -1684), którego z kolei uczniami byli m.in. Antonio Stradivari (ok. 1644 – 1737), Andrea Guarneri (1626 – 1698) i Giovanni Battista Rogeri (ok. 1642 – ok. 1710).
Skrzypce barokowe miały krótszą szyjkę niż współcześnie budowane instrumenty, prostopadłą do korpusu i z krótszą podstrunnicą, co w późniejszych wiekach zmieniono by poszerzyć skalę instrumentu o wyższe rejestry. Skrzypce barokowe, budowane od II poł. XVIII wieku do czasów współczesnych, posiadają struny jelitowe (w odróżnieniu od metalowych stosowanych współcześnie). Drzewce ówczesnych smyczków miało kształt łukowy, który stopniowo ewaluował przez drzewce proste do dziś stosowanego wklęsłego profilu. Włosie mocowano dawniej bezpośrednio do zakończenia pręta a z drugiej strony mocowania stosowano różnego rodzaju wiązania i ryglowania. Do końca XVII wieku smyczek miał stałe, nie podlegające regulacji, napięcie włosia, Pod koniec XVII wieku zaczęto stosować ruchomą żabkę z gwintem i śrubką naciągającą włosie smyczka oraz utrzymującą jego napięcie podczas gry.
Skrzypce należą do rodziny instrumentów smyczkowych, do której zaliczamy także altówkę, wiolonczelę i kontrabas. Te cztery instrumenty mają wiele wspólnego – zarówno pod względem budowy, jak i sposobu gry. Ale czy wiesz, że nie zawsze tak było?
Pierwsze instrumenty smyczkowe pojawiły się już w starożytności. Były to proste urządzenia składające się z pudła rezonansowego (często wykonanego ze zwierzęcej skóry), strun naciągniętych na ramie drewnianej lub metalowej oraz łuku służącego do wydobycia dźwięku.
Takie instrumenty nazywano fidelami (od łacińskiego słowa fidula) lub rebekami (od arabskiego słowa rabab). Były one używane głównie do muzyki ludowej i tanecznej.
W średniowieczu fidele ewoluowały w różnych kierunkach. Zaczęto dodawać im więcej strun (najpierw trzy, potem cztery), zmieniać kształt pudła rezonansowego (od okrągłego do owalnego lub gruszkowatego) oraz wprowadzać różne ozdoby i zdobienia. Powstały takie typy fidel jak vielle (popularna we Francji), lira da braccio (popularna we Włoszech) czy gudok (popularny w Rosji).
W XV wieku nastąpił kolejny przełom w historii instrumentów smyczkowych.
We Włoszech pojawiła się nowa rodzina instrumentów zwana violami da gamba (dosłownie “wiolami nóg”). Były to duże instrumenty grane pionowo na kolanach lub między nogami gracza. Miały one sześć lub siedem strun strojonych w interwałach czwartych z dodaną tercją małą lub wielką oraz charakterystyczny kształt korpusu z płaskim dnem i zaokrąglonymi bokami.
Viola da gamba była uważana za szlachetny i elegancki instrument przeznaczony dla arystokracji i dworzan. Grała ona rolę basową lub melodyczną w muzyce kameralnej oraz akompaniowała śpiewakom solowym lub chórom. Viola da gamba osią
Skrzypce są instrumentami smyczkowymi z rodziny skrzypiec, do której należą także altówka, wiolonczela i kontrabas.
Skrzypce składają się z drewnianego korpusu o kształcie ósemki z otworami rezonansowymi w kształcie litery f na górnej płycie, szyjki z podstrunnicą i główki zakończonej ślimakiem, na którym znajdują się struny naciągnięte między kołkiem a mostkiem. Skrzypce gra się za pomocą smyczka lub palcami (pizzicato), przesuwając go po strunach lub szarpiąc je.
Dźwięk wydobywa się dzięki drganiom strun przenoszonym na korpus przez mostek.
Skrzypce mają bogatą historię i tradycję muzyczną. Ich początki sięgają średniowiecza, kiedy to używano instrumentów takich jak fidele, rebeka czy serba w muzyce ludowej różnych regionów świata.
Te instrumenty ewoluowały w wiole i liry smyczkowe, które były popularne w renesansie i baroku. W połowie XVI wieku pojawiły się pierwsze skrzypce w znanej nam dzisiaj formie: trzy- lub czterostrunowe, z krótszą szyjką i prostopadłą podstrunnicą niż współczesne skrzypce. W XVII wieku włoscy lutnicy tacy jak Gasparo da Salò, Andrea Amati czy Antonio Stradivari ukształtowali ostateczną formę i brzmienie skrzypiec, tworząc dzieła sztuki cenione do dziś.
Skrzypce są jednymi z najbardziej uniwersalnych i wszechstronnych instrumentów muzycznych. Można je spotkać zarówno w muzyce klasycznej, jak i jazzowej, folkowej, rockowej czy popowej. Skrzypce mogą wyrażać różne emocje i nastroje: od radości i energii po smutek i melancholię. Skrzypce wymagają od wykonawcy dużej precyzji i umiejętności technicznych oraz muzycznych: intonacji, rytmu, artykulacji czy interpretacji. Gra na skrzypcach rozwija także pamięć słuchową i wzrokową oraz koordynację ruchową.