Młodość Chopina – o filmie

Młodość Chopina – jeszcze dzisiejszej nocy udało mi się trafić, i obejrzeć w całości film poświęcony młodym latom naszego wielkiego kompozytora Fryderyka Chopina. Film który obejrzałem został nakręcony w 1951 roku, w rolę kompozytora wcielił się Czesław Wołłejko znakomity moim zdaniem aktor. Jego kreacja aktorska w tym starym filmie bardzo ujmuje prawdziwością sylwetki jaką odtworzył.

Szkoła aktorska tamtego okresu – dzisiaj kiedy oglądałem ten czarno-biały obraz wywarła na mnie wielkie i pozytywne wrażenie. Dramaturgia tak bardzo inna niż ostatni obraz o kompozytorze zagrany przez  Adamczyka. W ostatnim obrazie dramatyka kolorowa w stylu historii miłosnej bez większego odniesienia do prawdziwych realiów tamtego czasu. W obrazie reżysera Aleksandra Forda mamy scenariusze i gry aktorskie pełne martyrologii i głębokiej troski i miłości do Ojczyzny. Naprawdę byłem pod wielkim wrażeniem. Szkoda tylko że o tak późnej porze to było nadane… Ale rozumiem emisja przeznaczona dla naszych rodaków zamieszkałych na kontynencie amerykańskim. Czas u nas ok 4 rano do prawie 6 daje widzom w tamtej strefie porę ok godziny 22 do północy. Ale cieszę się naprawdę bo nie mogłem na nic trafić ciekawego do obejrzenia  czego bym nie widział na wielu kanałach kablówki. I surfując po kanałach trafiłem na tę rodzynkę. Gorąco polecam by znaleźć i obejrzeć ten film. Być może Telewizja Polonia nada w najbliższym czasie jeszcze raz tę pozycję.

Dla porządku podam poniżej notę o pozycji jaką udostępnia do przedruku portal FilmPolski.PL

MŁODOŚĆ CHOPINA

• Film fabularny

• Produkcja: Polska

• Rok produkcji: 1951

• Premiera: 1952. 03. 14

• Gatunek: Film muzyczny, Film historyczny, Film biograficzny

• Dane techniczne: Czarno-biały. 2900 m. 121 min.

Zdjęcia plenerowe kręcono w okolicach Łodzi, Łaska i Kazimierza n/Wisłą. Okres zdjęciowy: 9 lutego – 4 października 1951. Zdjęcia plenerowe zakończono w lipcu 1951. Dystrybucja filmu rozpoczęła się 25.03.1952.

 

 

 

Scenariusz filmu powstał na podstawie nowel o Chopinie autorstwa Jerzego Broszkiewicza, Gustawa Bachnera, Stanisława Hadyny i Jana Korngolda. Pięć lat z życia Fryderyka Chopina przedstawił Aleksander Ford na tle burzliwych wydarzeń społecznych i historycznych. Z biografii kompozytora wybrał te zdarzenia, które odegrały najistotniejszą rolę w kształtowaniu się sylwetki twórczej artysty – kontakty z rewolucyjną młodzieżą warszawską, z grupą artystów – romantyków, poznanie nędzy polskiej wsi, ludowych pieśni chłopskich, pożegnanie z bardzo bliskim mu rodzinnym krajobrazem, którego wspomnienie będzie później powracać w jego muzyce, a wreszcie przeżycia związane z wieściami o wybuchu powstania listopadowego, a poźniej o jego klęsce. W tym ujęciu wielki kompozytor staje się człowiekiem “ludzkim” i bliskim, związanym z konkretnym okresem historycznym i z tej historii czerpiącym twórcze inspiracje. Jest to także w dużej mierze zasługą odtwórcy postaci Chopina, Czesława Wołłejki. Przedstawienie skomplikowanego świata wewnętrznego artysty, złożonego wizerunku psychicznego Chopina było zadaniem niezwykle trudnym i odpowiedzialnym. Młody Fryderyk w wykonaniu Wołłejki jest jednocześnie żywym, wrażliwym człowiekiem i wielkim natchnionym kompozytorem. Wykonanie utworów muzycznych towarzyszących akcji reżyser powierzył wybitnym polskim artystkom – pianistce Halinie Czerny-Stefańskiej, skrzypaczce Wandzie Wiłkomirskiej i śpiewaczce Stefanii Wojtowicz, które swym wykonaniem utworów Chopina, Bacha, Mozarta, Paganiniego wzbogaciły i ubarwiły film.
Fragment biografii wielkiego kompozytora, próba ujawnienia źródeł inspiracji jego dzieła i genezy jego narodowego stylu. Losy Fryderyka Chopina w latach 1825-1830, splecione z najważniejszymi wydarzeniami politycznymi tamtych lat, przedstawione w luźnej formie dramaturgicznej: Chopin podczas manifestacji studentów i dyskusja “romantyków” z “klasykami”; na przyjęciu u księcia licznie swoje utwory; w czasie nabożeństwa w kościele, gdzie poznaje Konstancję i improwizuje na organach; na wiejskim weselu i hucznej zabawie warszawskich rzemieślników; na koncercie Paganiniego . . . Pożegnanie z Polską to prawykonanie koncertu e-moll w Warszawie. Na emigracji – dysputy polityczne między Lelewelem, a księciem Czartoryskim, komponowanie etiudy c-moll “Rewolucyjnej” na wieść o wybuchu powstania listopadowego i jej wykonanie w Wiedniu na koncercie, który zamienia się w manifestację solidarności wiedeńczyków z powstańcami polskimi.
Ekipa

• Reżyseria: Aleksander Ford

• Współpraca reżyserska: Olga Fordowa, Zbigniew Kuźmiński, Hubert Drapella

• Scenariusz: Aleksander Ford

• Scenariusz-nowela: Jerzy Broszkiewicz, Gustaw Bachner, Stanisław Hadyna (nowela “Niezatarte ślady” – w konkursie na nowelę filmową o Chopinie w 1948 otrzymała 2 nagrodę), Jan Korngold

• Scenopis: Aleksander Ford

• Dialogi: Leon Kruczkowski

• Zdjęcia: Jaroslav Tuzar

• Operator kamery: Karol Chodura

• Asystent operatora obrazu: Czesław Grabowski, Władysław Nagy

• Oświetlenie: Julian Zwierzyński (mistrz)

• Wózkarz: Marian Kowalczyk

• Scenografia: Roman Mann

• Współpraca scenograficzna: Józef Starzyński, Józef Galewski, Adam T. Nowakowski, Marek Iwaszkiewicz

• Asystent scenografa: Jerzy Skrzepiński (w czołówce brzmienie nazwiska: Skrzypiński)

• Makiety: Czesław Piaskowski

• Asystent dekoratora wnętrz: Cecylia Wróblewska

• Kierownictwo budowy dekoracji: Ignacy Gaworkiewicz

• Rekwizyty: Tadeusz Kunikowski, Antoni Lipiński, Władysław Jagiełło, Zdzisław Tworek

• Kostiumy: Teresa Roszkowska

• Asystent kostiumografa: Alicja Waltoś

• Garderoba: Zofia Jastrzębowska, Jadwiga Ratajczyk, Julia Wojciechowska, Antoni Matyka, Zdzisław Garwacki, Czesław Siemaszkiewicz

• Muzyka: Fryderyk Chopin, Jan Sebastian Bach, Wolfgang Amadeus Mozart, Niccolo Paganini, Józef Lanner, Kazimierz Serocki

• Opracowanie muzyczne: Kazimierz Serocki (pełną listę utworów muzycznych wykorzystanych w filmie można znaleźć w książce Jerzego Giżyckiego “Film o młodym Chopinie” (Warszawa 1953) na stronach 84-88)

• Wykonanie muzyki: Halina Czerny-Stefańska (utwory Chopina), Wanda Wiłkomirska (utwory Bacha i Paganiniego), Stefania Woytowicz (aria Mozarta), Wiener Symphoniker, Orkiestra Filharmonii (Poznań), Chłopięcy i Męski Chór Filharmonii Poznańskiej “Poznańskie Słowiki”, Chór Polskiego Radia (Wrocław), Chór Liceum Rolniczego (Zduńska Dąbrowa)

• Dyrygent: R. Moralt (Wiener Symphoniker), Stanisław Wisłocki (Orkiestra Filharmonii Poznańskiej), Stefan Stuligrosz (Chór Filharmonii Poznańskiej), Wł. Oćwieja (Chór Polskiego Radia, Wrocław)

• Choreografia: Feliks Parnell

• Taniec: Balet Teatru Wielkiego-Warszawa, Balet Opery Poznańskiej

• Dźwięk: Józef Koprowicz, Alfred Norkus

• Asystent operatora dźwięku: Jan Lewiński, Henryk Klimczak

• Montaż muzyki: Halina Zdanowska

• Montaż: Krystyna Tunis

• Współpraca montażowa: Anna Rubińska

• Charakteryzacja: Jan Dobracki, Józef Kobik

• Asystent charakteryzatora: Halina Sieńska, Stefan Szczepański, Roman Kęsikowski, Zbigniew Dobracki

• Fryzury: Kazimierz Chadaj, Jan Braszka, Józef Latuszkiewicz

• Konsultacja: Piotr Biegański (historyczna), Mieczysław Rulikowski (historyczna)

• Fotosy: Wojciech Urbanowicz

• Kierownictwo produkcji: Kazimierz Gaszewski

• Kierownictwo zdjęć: Józef Drzewicki, Henryk Szlachet, Tadeusz Aleksanderek, Antoni Bachliński, Henryk Strzebiecki

• Dyżurny planu: Stefan Kosiewicz, Józef Błaszkowski, Roman Gołębiowski

• Sekretariat planu: Maria Starzeńska, Aurelia Rut (klapser)

• Sekretariat grupy: Elżbieta Pawłowska, Henryka Łukasiewicz

• Magazynier: Eugeniusz Olczyk

• Administracja: Tadeusz Bierczyński

• Kasjer: Włodzimierz Śliwiński, Nina Szrek

• Produkcja: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)

• Atelier: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)

• Obsada aktorska: Czesław Wołłejko (Chopin Fryderyk), Aleksandra Śląska (Konstancja Gładkowska), Jan Kurnakowicz (Elsner Józef , rektor szkoły), Tadeusz Białoszczyński (Lelewel Joachim), Gustaw Buszyński (Czartoryski Adam Jerzy), Seweryn Butrym (Lubecki-Drucki Franciszek Ksawery), Leon Pietraszkiewicz (Nowosilcow Nikołaj N.), Igor Śmiałowski (Tytus Wojciechowski, przyjaciel Chopina), Jerzy Duszyński (Witwicki Stefan , przyjaciel Chopina), Jerzy Pietraszkiewicz (Bohdan Zaleski, przyjaciel Chopina), Jerzy Kaliszewski (Mochnacki Maurycy), Józef Niewęgłowski (Dominik Magnuszewski, przyjaciel Chopina), Zbigniew Łobodziński (Goszczyński Seweryn), Justyna Kreczmarowa (Zuska, służąca Chopinów), Jan Ciecierski (doktor Malfatti), Feliks Chmurkowski (Osiński), Stefan Drewicz (ojciec Chopina), Aleksander Gąssowski (Grzymała), Maria Gorczyńska (matka Chopina), Olgierd Jacewicz (Piotr Wysocki), Franciszek Jamry (Paganini Nicolo), Maciej Maciejewski (skrzypek Slavik), Hanna Skarżanka (robotnica paryska), Janusz Ściwiarski (szpicel; w czołówce nazwisko: Józef), Stefan Śródka (robotnik paryski), Kazimierz Szubert (dziekan Feliks Bentkowski), Józef Andrzejewski (krytyk muzyczny), Stanisław Bryliński (gość wiedeński), Ryszard Barycz (Godebski), Aleksandra Bonarska (pasterka Drumka), Kazimierz Brodzikowski (woźnica u Skarbków), Zenon Burzyński (student Ignacy Dobrzyński), Władysława Czosnowska (szynkareczka), Maksymilian Chmielarczyk (Koźmian), Jerzy Ciesielski (woźny w redakcji), Tadeusz Cygler (major Nikołaj Łunin), Adam Cyprian (żandarm francuski), Marian Dąbrowski (pocztylion), Tytus Dymek (stary ślepiec), Roman Dereń (ekonom), Henryk Debich (dyrygent), Antoni Fuzakowski (żandarm), Janusz Golc (Wołowski), Ignacy Janiszewski (stary skrzypek weselny), Kazimierz Jarocki (kelner wiedeński), Wanda Jakubińska (dewotka na koncercie Paganiniego), Emil Karewicz (porucznik Zaliwski), Roman Klemens (gość wiedeński), Celina Klimczakówna (chłopka, siostra Ani), Wincenty Łoskot (zakrystian), Wacław Łukasik (pan młody), Henryk Modrzewski (podinspektor), Bolesław Mierzejewski (profesor Linde), Władysław Neubelt (Sołtyk), Zygmunt Nowicki (Nabielak), Lech Ordon (śpiący student), Feliks Parnell (woźnica weselny), Kazimierz Pawłowski (Krzyżanowski), Józef Pilarski (stary chłop, ojciec Ani), Wiesława Pohoża (panna młoda), Henryk Rzętkowski (zarządzający), Zbigniew Skowroński (rzemieślnik), Czesław Strzelecki (książę Jabłonowski), Tadeusz Sutt (korektor), Edmund Szafrański (ksiądz), Wacław Ścibor-Rylski (poczmistrz), Mieczysław Wojnicki (porucznik Pisarzewski), Leopold Zbucki (organista), Stanisław Michalski (ulicznik; nie występuje w czołówce), Jerzy Kaczmarek (nie występuje w czołówce), Bogusław Marlen (nie występuje w czołówce; informacja za “Almanachem Sceny Polskiej 1984/85”), Stanisław Łapiński (profesor)

Nagrody filmowe

• 1952 – Aleksander Ford Nagroda Państwowa I stopnia

• 1952 – Jaroslav Tuzar Nagroda Państwowa I stopnia

• 1952 – Czesław Wołłejko Nagroda Państwowa II stopnia

• 1952 – Kazimierz Serocki Nagroda Państwowa II stopnia

• 1952 – Karlovy Vary (MFF)-nagroda dla filmu biograficznego “film ten ukazuje ludowe i narodowe źródła muzyki Chopina, czerpiącej natchnienie z rewolucyjnych idei jego czasów”

• 1959 – Aleksander Ford Ferrara (PF “Lido deglo Esturi”)-Złoty Medal

© 1998 Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi