Stabat Mater to sekwencja łacińska opisująca cierpienie Maryi pod krzyżem, na którym umiera jej syn Jezus. Jest to jeden z najbardziej poruszających i popularnych tekstów średniowiecznej poezji religijnej.

Stabat Mater Pergolesiego to arcydzieło epoki baroku, które powstało na zamówienie bractwa neapolitańskiego. Pergolesi napisał je na krótko przed swoją śmiercią w wieku zaledwie 26 lat. Utwór składa się z dwunastu części na sopran, alt i mały zespół instrumentalny. Stabat Mater Pergolesiego zachwyca pięknymi melodiami, przejmującymi ariami i efektownymi przebiegami instrumentalnymi.

Co łączy te dwa utwory? Otóż oba zostały napisane w roku 1736, kiedy to Bach i Pergolesi przebywali w Lipsku i Pozzuoli odpowiednio. Oba utwory były inspirowane głęboką wiarą i uczuciem do Maryi, choć w różny sposób ją wyrażały. Oba utwory były też bardzo popularne i cenione przez współczesnych i późniejszych słuchaczy i wykonawców. Niektórzy nawet twierdzili, że Bach znał i podziwiał Stabat Mater Pergolesiego i naśladował jego styl w swoim Magnifikacie.

Magnifikat Bacha BWV 1083 jest jednym z najpiękniejszych i najbardziej niezwykłych dzieł wokalnych Johanna Sebastiana Bacha. Jest to adaptacja łacińskiej pieśni Magnificat, czyli pieśni Maryi z Ewangelii Łukasza, na cztery głosy solowe, chór i orkiestrę. Bach napisał tę kompozycję w 1730 roku, korzystając z wcześniejszej wersji Magnificat w tonacji D-dur (BWV 243), którą skomponował w 1723 roku na Boże Narodzenie.

Co sprawia, że Magnifikat BWV 1083 jest tak wyjątkowy? Otóż Bach nie tylko przełożył tekst z łaciny na niemiecki, ale też dodał do niego fragmenty psalmów i innych pieśni religijnych, tworząc bogaty i zróżnicowany muzyczny komentarz do słów Maryi. Ponadto Bach wykorzystał w swoim dziele melodie i motywy z innych utworów własnych i obcych, tworząc fascynujący dialog między różnymi tradycjami muzycznymi.

Jednym z głównych źródeł inspiracji dla Bacha była muzyka włoska, zwłaszcza Antonio Vivaldiego. Bach był wielkim admiratorem tego kompozytora i transkrybował wiele jego koncertów na klawesyn lub organy. W Magnifikacie BWV 1083 Bach wykorzystał fragmenty z dwóch koncertów Vivaldiego: Koncertu g-moll RV 578 i Koncertu C-dur RV 191. Bach przejął od Vivaldiego nie tylko melodie, ale też styl i technikę kompozytorską, charakteryzującą się kontrastem między solistami a orkiestrą, dynamicznymi zmianami tempa i nastroju oraz wirtuozowskimi figuracjami.

Innym ważnym źródłem inspiracji dla Bacha była muzyka niemiecka, zwłaszcza chorały luterańskie. Bach był głęboko religijny i uważał muzykę za służbę Bogu. W Magnifikacie BWV 1083 Bach wplecione fragmenty kilku chorałów, takich jak „Nun komm der Heiden Heiland”, „Vom Himmel hoch da komm ich her” czy „Wie schön leuchtet der Morgenstern”. Chorały te odnoszą się do tematyki adwentowej i bożonarodzeniowej, podkreślając znaczenie narodzin Jezusa jako spełnienia obietnicy zbawienia. Bach umiejętnie łączy chorały z tekstem Magnificat, tworząc harmonijne połączenie między tradycją katolicką a protestancką.