PIERWSZA NOTA

Rękopis Mozarta został zidentyfikowany przez Ulricha Leisingera, dyrektora działu muzykologii Mozarteum w Salzburgu. Ten wyjątkowy dokument to pojedyncza kartka papieru o rozmiarach 16 na 29 centymetrów. Znajdował się on w posiadaniu bibilioteki miejskiej w Nantes od lat sześćdziesiątych lub siedemdziesiątych XiX stulecia.

Na kartce mieści się początek utworu w tonacji D-dur o charakterze religijnym. Ta część rękopisu sprawia wrażenie szkicu nie będącego jeszcze gotowym utworem. W drugiej części naniesionych ręką Mozarta nut austriacki specjalista rozpoznał krótką sonatę, która może istnieć jako autonomiczne dzieło.

DRUGA NOTA

Częstochowa (PAP) – Prawdopodobnie eksperci ze słynnego Mozarteum w austriackim Salzburgu zbadają, czy odnalezione w zbiorach muzycznych Jasnej Góry utwory, sygnowane nazwiskiem Wolfganga Amadeusza Mozarta, to rzeczywiście dzieła słynnego kompozytora.

O tym, że w jasnogórskich zbiorach mogą się znajdować nieznane utwory Mozarta, PAP informowała 24 kwietnia. 2 maja podczas XVIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej "Gaude Mater" w Częstochowie wykonano jeden z tych utworów – arię.

"To nieznany dotychczas utwór, podpisany nazwiskiem Mozarta, a muzyka brzmi jak jego twórczość. Mamy nadzieję, że efektem festiwalu będą też badania nad tym utworem. Jeśli to rzeczywiście dzieło Mozarta, to byłaby sensacja na skalę światową" – powiedziała wówczas PAP dyrektor festiwalu Małgorzata Nowak.

Jak poinformował w piątek przewodniczący Zespołu Naukowo-Redakcyjnego Jasnogórskich Muzykaliów dr hab. Remigiusz Pośpiech z Uniwersytetu Opolskiego, będzie on zabiegał o to, by utwory zbadali najlepsi, czyli austriaccy lub niemieccy badacze twórczości Mozarta, prawdopodobnie z Mozarteum w Salzburgu.

Zespół znalazł w jasnogórskich zbiorach 20 rękopisów sygnowanych nazwiskiem Mozarta, z czego 7 to utwory znane, w czterech innych przypadkach stwierdzono już, że autorami byli inni kompozytorzy, a 9 to dzieła nieznane, nieujęte w katalogu twórczości mistrza.

"Do chwili stwierdzenia, że kto inny był autorem tych kompozycji, szanse na to, że to rzeczywiście dzieła Mozarta są jak 50 do 50. Aby przesądzić o autorstwie, konieczne są drobiazgowe analizy stylu, fraza po frazie, w porównaniu z innymi utworami. Chcielibyśmy, żeby dokonali ich wybitni specjaliści o międzynarodowej renomie" – powiedział PAP dr Pośpiech.

Częstochowskie rękopisy są dziełem kopistów. Jak zaznaczył dr Pośpiech, niejednokrotnie podawali oni mylnie autorów kopiowanych przez siebie dzieł – czy to przez pomyłkę, czy z niewiedzy, a czasem celowo – by wzbudzić większe zainteresowanie wykonywanym później przez muzyków utworem.

Wolfgang Amadeusz Mozart napisał ponad 600 kompozycji. Przypuszcza się, że w Polsce mogą być jego inne nieznane dzieła, najwięcej jest ich jednak właśnie na Jasnej Górze. To największy historyczny zbiór muzyczny w Polsce, jeden z największych w Europie Środkowo-Wschodniej. Liczy ponad 3 tys. utworów.

Członkowie działającego od 2003 r. Zespołu Naukowo -Redakcyjnego Jasnogórskich Muzykaliów przypuszczają, że mogą być tam również nieznane dzieła Josepha Haydna, to wymaga jednak dalszych analiz. Zbiory te są też skarbnicą wiedzy o polskich kompozytorach. Gromadzili je przez wieki częstochowscy paulini na potrzeby muzyków grających w sanktuarium. (PAP)

© PAP, fot. PAP/EPA