Bez kategorii
Termin wiki: Barok
sty
Barok
od wieku 17 do połowy 18 wieku
Barok to epoka, która rozpoczyna się od wieku siedemnastego a kończy na połowie osiemnastego. Konfilkt między katolikami i protestantami osiągnął punkt kulminacyjny w wojnie 30-letniej. Król Ludwik XIV narzucił we Francji monarchię absolutną, natomiast w Anglii zwycięstwo stronników parlamentu w wojnie domowej sprzyjało konstytucyjnemu reżimowi. W Ameryce Północnej założenie pionierskich kolonii zapoczątkowało nowy etap w historii świata. Pod koniec XVII stulecia upadek Turcji, wzrost roli Prus i zwycięstwo Rosji nad Szwecją zmieniły mapę wschodniej Europy.
Barok – o muzyce poważnej w epoce baroku
Muzyka poważna w epoce baroku była bardzo popularna i wywierała ogromny wpływ na muzykę w późniejszych epokach. Charakteryzowała się bogatymi harmoniami i monotematycznymi strukturami, które miały na celu wzmocnienie wyrazu emocjonalnego muzyki.
Były one również zdominowane przez rytm, który zazwyczaj był szybki i zmienny, co czyniło je dynamicznymi i interesującymi. Barokowe kompozycje często zawierały złożone motywy i kontrapunkt, który był szczególnie popularny w muzyce instrumentalnej. Instrumenty te obejmowały wiolonczelę, skrzypce, harfę i wiele innych. Muzyka poważna w tym okresie obejmowała także operę, kantaty, oratoria i symfonie.
Wiele z najbardziej znanych utworów muzyki poważnej w epoce baroku zostało napisanych przez legendarnych twórców takich jak: Jan Sebastian Bach, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi i wielu innych. Muzyka poważna w epoce baroku nadal wywiera ogromny wpływ na muzykę współczesną i jest szanowana za swoje wyjątkowe brzmienie i bogactwo harmoniczne.
Termin „barok”, którego geneza jest wciąż niewyjaśniona, najprawdopodobniej pochodzi od portugalskiego barroco, które oznacza perłę o nieregularnym kształcie. W takim znaczeniu po raz pierwszy użył go przyrodnik Garcia de Orta. Istnieje także teoria, jakoby termin ten wywodził się z nazwy niepoprawnego sylogizmu i wskazywał pierwotnie na dziwactwa formalne jako najbardziej charakterystyczną cechę sztuki barokowej.
Barok (prawdopodobnie z port. barroco – perła o nieregularnym kształcie, z wł. – dziwność, nietypowość) – główny kierunek w kulturze europejskiej, którego trwanie datuje się od końca XVI wieku do XVIII wieku. Nieoficjalny styl Kościoła katolickiego czasów potrydenckich, stąd pojawiające się jeszcze w połowie XX wieku zamienne określenia: „sztuka jezuicka” czy „sztuka kontrreformacyjna”. W odróżnieniu od humanizmu antropocentrycznego doby renesansu, barok reprezentował teocentryczny mistycyzm. W znaczeniu węższym, barok to jeden z nurtów literackich XVII wieku, koegzystujący z klasycyzmem i manieryzmem; od niego XX-wieczni badacze wyprowadzili jednak nazwę dla całej epoki.
Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i artystycznej. U jego podstaw leżało twórcze przekształcenie renesansowego klasycyzmu w dążeniu do uzyskania maksymalnego oddziaływania na odbiorcę. Barok jest pojęciem bogatszym od manieryzmu, przede wszystkim, dlatego że konotuje nie tylko sam styl, ale jak dowodzą niektórzy badacze również procesy historyczne, spory filozoficzne i teologiczne oraz nastroje społeczne. Bogaty w zdobnictwo, pomysłowe rozwiązania i symbolikę styl architektoniczny, malarski i literacki baroku z założenia opierał się na ignacjańskiej zasadzie applicatio sensuum, polegającej na wykorzystaniu ludzkiej zmysłowości i erotyki do przekazania treści religijnych (stąd figury świętych w ekstazie czy wyrazy oblubieńczych uczuć, skierowanych do Chrystusa).
W epoce tej wykształciły się dwa zasadnicze nurty myślowe, które legły u podstaw oświecenia: racjonalizm, który zakładał, że mądrość uzyskać można jedynie dzięki potędze rozumu, oraz empiryzm, którego z kolei założeniem było poznawanie świata dzięki zmysłom i doświadczeniu. W literaturze barokowej swoistymi nurtami stały się z jednej strony poezja libertyńska, tzw. nurt „światowych rozkoszy” (Jan Andrzej Morsztyn), z drugiej natomiast – poezja ascetyczna, mistyczna, religijna (Sebastian Grabowiecki). Centrum rozwoju polskiej liryki barokowej była świadoma kontynuacja wzorów powziętych z Jana Kochanowskiego, podjęta przez takich twórców jak Piotr Kochanowski, Samuel Twardowski, Wespazjan Kochowski i Wacław Potocki. Rozwijała się również poezja nowołacińska (Maciej Kazimierz Sarbiewski), a także moralistyka (Stanisław Herakliusz Lubomirski, Andrzej Maksymilian Fredro).