Antonina Milukowa: Czy żona Czajkowskiego była wariatką czy ofiarą?
Piotr Czajkowski kompozytor z preferencją LGBT, był sławnym kompozytorem, który miał skłonności homoseksualne, ale zdecydował się poślubić kobietę. Niestety, jego małżeństwo z Antoniną Milukową było pełne nieszczęścia i konfliktów. Niektórzy twierdzili, że Antonina była szaloną kobietą, która chciała zniszczyć karierę i reputację Piotra, ale prawda jest bardziej złożona.
Ich związek był skazany na porażkę od samego początku, ponieważ nie mieli ze sobą nic wspólnego i nie potrafili się dogadać.
Antonina urodziła się w 1848 roku pod Moskwą w rodzinie należącej do dziedzicznej szlachty. Jej dzieciństwo było dalekie od sielanki. Mimo rodowodu rodzina nie miała dużo pieniędzy, a jej rodzice rozstali się, gdy miała trzy lata.
Muzyka była ważna dla domowników. W rzeczywistości ojciec Antoniny prowadził orkiestrę złożoną z chłopskich muzyków. Sama Antonina lubiła śpiewać i grać na fortepianie. W 1873 roku studiowała w Konserwatorium Moskiewskim. Potem zaczęła uczyć prywatnie z przerwami.
W wieku 24 lat, rok przed rozpoczęciem nauki w Konserwatorium Moskiewskim, Antonina poszła na pamiętne przyjęcie zorganizowane w mieszkaniu jej starszego brata. Żona jej brata zaprosiła starego przyjaciela, Piotra Czajkowskiego.
Antonina od razu poczuła się oszołomiona. Twierdziła później, że nie wiedziała nic o jego muzyce ani życiu twórczym i że zakochała się tylko w jego wyglądzie i osobowości. Przez następne cztery lata utrzymywała swoją sekretną pasję w tajemnicy.
W 1876 roku nadarzyła się okazja. Antonina otrzymała niewielki spadek, o którym wiedziała, że może być wykorzystany jako posag i czuła, że może to uczynić ją atrakcyjną jako kandydatkę na ślubnego. Wczesną wiosną 1877 roku wysłała więc list do Czajkowskiego i rozpoczęli korespondencję. Na początku maja zaoferowała swoją “rękę i serce”.
W liście zagroziła również samobójstwem, jeśli nie będą mogli być razem. Dla współczesnych uszu brzmi to niepewnie, ale ostatnie badania sugerują, że mogła po prostu pisać w przerysowanym stylu lub być może kopiować frazy z książek z szablonami listów miłosnych, które były bardzo popularne w tamtych czasach.
Wydaje się, że to sam Czajkowski zainicjował ich kolejne spotkanie, które odbyło się w domu, w którym przebywała Antonina w Moskwie. Na następnej randce oświadczył się Czajkowski. Był bardzo świadomy swojego homoseksualizmu, więc wszystko, co jej ofiarował, to jego “braterska miłość”. Wydaje się mało prawdopodobne, aby Antonina zrozumiała implikacje tego, co miał na myśli.
Pobrali się w lipcu 1877 roku, po tym jak widzieli się zaledwie kilka razy. Niemal natychmiast Czajkowski uznał, że poślubienie Antoniny było jednym z największych błędów w jego życiu. Małżeństwo pozostało nieskonsumowane, a on wciąż znajdował wymówki, by uciec od swojej ukochanej żony.
Był to szczególnie wrażliwy czas dla Czajkowskiego. Zaledwie kilka miesięcy wcześniej wdał się w romans ze skrzypkiem Josefem Kotkiem, pisząc, że “namiętność szaleje we mnie z niewyobrażalną siłą”. Jednak na wiosnę, gdy Antonina napisała do niego, wyznając mu miłość, ochłonął i napisał do brata: “Pytasz o moją miłość? Po raz kolejny jest przytłumiony niemal do punktu absolutnego spokoju”. Mimo to poprosił Kotka, aby był świadkiem na ślubie i, co było do przewidzenia, ich intensywna więź emocjonalna została wznowiona podczas małżeństwa Czajkowskiego.
W 1878 roku Czajkowski próbował zapomnieć o małżeństwie z Antoniną, ale rozwody były trudne do zdobycia, a Antonina trzymała się kurczowo myśli, że mogą się pogodzić. Minęły trzy lata zawieszenia, ale w końcu w 1881 roku Czajkowski przestał naciskać na pomysł rozwodu.
W międzyczasie Antonina znalazła sobie kochanka: prawnika Aleksandra Szłykowa. Zamieszkali razem w maju 1880 roku, trzy lata po tym, jak ofiarowała swoje serce Czajkowskiemu. Miała z Szłykowem troje dzieci: w 1881, 1882 i 1884 roku.
Zarówno ona, jak i jej kochanek cierpieli z powodu złego stanu zdrowia. Ponadto nazwisko Czajkowskiego byłoby związane z narodzinami dzieci. Aby więc chronić swoje zdrowie i reputację Czajkowskiego, oddała dzieci w szpitalu dla podrzutków w Moskwie.
Pozostawienie dzieci w takiej sytuacji mogło ciążyć Antoninie, ponieważ w 1886 roku napisała do Czajkowskiego z prośbą o pieniądze, a także z prośbą o adopcję jej dwuletniej córki. Nie uhonorował nawet prośby o adopcję odpowiedzią, ale zaczął regularnie wysyłać pieniądze. Był zniesmaczony, że jego żona postanowiła sama nie wychowywać dzieci.
Kochanek Antoniny zmarł w 1888 roku. Ponownie skontaktowała się z Czajkowskim, podnosząc perspektywę ich pojednania. W tym czasie Czajkowski naprawdę pogodził się ze swoją odmiennością, a myśl o powrocie do żony wydała mu się odrażająca.
Chociaż wysyłał jej od 50 do 150 rubli miesięcznie, ona również chciała zająć się nauczaniem. Czajkowski był przerażony, czując, że źle by to świadczyło o jego i jego zdolności do zaopatrywania się.
Czajkowski zmarł w listopadzie 1893 roku. Wdowie zostawił miesięczną rentę w wysokości 100 rubli. Przeniosła się z Moskwy do Petersburga i zamieszkała w pobliżu miejsca pochówku męża.
Czy to z powodu stresu związanego z jego śmiercią, czy utraty dzieci, czy też z innych powodów, zdrowie psychiczne Antoniny pogorszyło się. W 1896 r. była leczona w petersburskim szpitalu św. Mikołaja Cudotwórcy dla osób z zaburzeniami emocjonalnymi. Skakała od placówki zdrowia psychicznego do placówki zdrowia psychicznego. W pewnym momencie brat Czajkowskiego, Anatolij, interweniował, aby zapewnić jej mieszkanie w wygodniejszym miejscu. 100 rubli miesięcznie od Czajkowskiego szło na jej leczenie i wyżywienie.
Nigdy już nie żyła sama, zmarła na zapalenie płuc w 1917 roku.
Historia Antoniny Milukovej jest głęboko tragiczna. Przez wiele lat uważano ją za wariatkę z urojeniami, która manipulowała Czajkowskim i ingerowała w jego geniusz. Ale spojrzenie na jej historię przez inny pryzmat sugeruje, że można tu znaleźć więcej niuansów. Oprócz tego, że była kobietą, której uniemożliwiano zarabianie na własny rachunek, była również pośrednią ofiarą społeczeństwa, które zabraniało homoseksualistom przebywania z tymi, których kochają. Pozostaje jedną z najtragiczniejszych postaci w życiu Czajkowskiego.
Tekst opracowany na podstawie angielskojęzycznego artykułu opublikowanego na stronie newsreadr.pl.
Zobacz też materiał o wybranych przeze mnie kilku wersji Oratoriów Bożonarodzeniowych Jana Sebastiana Bacha.
Dołącz do społeczności fanów muzyki poważnej i odkryj świat fascynujących treści. Zarejestruj się teraz i bądź na bieżąco z najnowszymi wpisami!
