Geist und Seele wird verwirret
Dusza z duchem jest oszołomiona
BWV 35 – kantata na dwunastą niedzielę po Trójcy Świętej opracowana na alt, obój I+II, obój da caccia, fagot, organo obbligato, smyczki i continuo.
We wszystkich opracowaniach posługuję się materiałami pochodzącymi z serwisu Kantaty Jana Sebastiana Bacha Po Polsku. Zapraszam do kategorii, którą obecnie będę rozwijał do wypełnienia wszystkich 200 opracowań Kantat kościelnych Jana Sebastiana Bacha wykorzystując audycje nagrane w II programie Polskiego Radia prof. Mirosława Perza.
Do opracowania tej kantaty skorzystałem z opracowania profesora Uniwersytetu Warszawskiego dr. hab. Szymona Paczkowskiego
BWV 35 – opowieść o warstwie muzycznej
BWV 35 – osobiste refleksje
BWV 35 – moje rekomendacje
BWV 35 – dogłębna analiza
Podczas gdy wstępny koncert d-moll kantaty jest mocny i poważny w konstrukcji, sinfonia w środku utworu ma nieco Vivaldian charakter ze względu na powtarzalną formę binarną, ścisłe ośmiotaktowe sekcje oraz porywający i żywiołowy charakter. Pierwsza aria utworu zawiera siciliano-podobne ritornello, które mocno przypomina środkowe części koncertów Bacha, a “oszołomienie” potraktowane w libretcie przejawia się tu w nieregularnych przerwach w partii zakotwiczającej continuo.
Podczas gdy kaznodzieja kazanie tej niedzieli prawdopodobnie nie miał trudności z opisaniem cudu uzdrowienia głuchoniemych (Mk 7, 31–37), dość rozmyślna interpretacja fragmentu Biblii przez Lehma nie uprościła sprawy kompozytorowi. Rozwlekły tekst wydaje się nieco wymyślony; Bach był ewidentnie zainspirowany do skomponowania kapryśnej i czasami bardzo rozbudowanej części, chociaż powstrzymał się od wykorzystania pełnego brzmienia i mocy organów.
Zamiast tego ozdobne figury organów tworzą atmosferę intelektualnego napięcia i ekstremalnego artyzmu – jakby dusza, przytłoczona i uczyniona “głuchoniemą” przez boski cud, szukała schronienia w mechanicznym wykonaniu zewnętrznych zdarzeń. Oprócz roli w częściach koncertowych i akompaniamencie recytatywnym, Bachowi udaje się znaleźć nowe sposoby przedstawienia organów w trzech ariach.
Po bardzo kontrastowym użyciu altu i organów w pierwszej arii (część 2), druga aria (część 4) jest żywym trio głosu, continuo i prawej ręki organów. W arii zamykającej partia organowa ma charakter autonomiczny, ale umiejętnie wkomponowana w gęstą już strukturę harmoniczną altu solo i pełnej orkiestry – kompozycja wymagająca, ale udana. W tej części wirtuozowskie trójki organów, już same w sobie wystarczająco godne podziwu, skutecznie przywołują także ducha “radosnego alleluja”, którym zamyka się libretto kantaty, dzieło oscylujące między radością tworzenia a pogardą dla świata.
