BWV 108 – Es ist euch gut, daß ich hingehe
Lepiej dla was, żebym Ja odszedł
We wszystkich opracowaniach posługuję się materiałami pochodzącymi z serwisu Kantaty Jana Sebastiana Bacha Po Polsku. Zapraszam do kategorii, którą obecnie będę rozwijał do wypełnienia wszystkich 200 opracowań Kantat kościelnych Jana Sebastiana Bacha wykorzystując audycje nagrane w II programie Polskiego Radia prof. Mirosława Perza.
Do opracowania tej kantaty skorzystałem z opracowania profesora Uniwersytetu Warszawskiego dr. hab. Szymona Paczkowskiego
Śpiewajcie
IV Niedziela po Wielkanocy
kantatę
Czy wiecie, że ta kantata została skomponowana przez Bacha w 1725 roku na czwartą niedzielę po Wielkanocy? Jest to dzieło pełne radości i nadziei, które wyraża przekonanie, że odejście Chrystusa do Ojca jest dla jego uczniów korzystne, ponieważ w ten sposób mogą otrzymać Ducha Świętego.
Witajcie kochani!
Dzisiaj chcę Wam opowiedzieć o jednej z moich ulubionych, kantacie numer 108 – Es ist euch gut, daß ich hingehe, czyli Dobrze wam, że Ja odchodzę.
Ta kantata została skomponowana przez Bacha w 1725 roku w Lipsku na czwartą niedzielę po Wielkanocy, zwaną też niedzielą Kantate (Śpiewajcie). Jest to dzień, w którym Kościół protestancki zachęca wiernych do radości i wdzięczności za zbawienie dokonane przez Chrystusa.
Kantata ta ma sześć części i jest napisana na trzy głosy solowe (alt, tenor i bas), chór mieszany i orkiestrę składającą się z dwóch obojów, dwóch skrzypiec, altówki i basso continuo. Tekst kantaty jest oparty na Ewangelii Jana (16,5-15), w której Jezus mówi do swoich uczniów o swoim odejściu do Ojca i zesłaniu Ducha Świętego.
W pierwszej części kantaty słyszymy arię basu z akompaniamentem obojów i smyczków. Bas śpiewa słowa Jezusa: “Dobrze wam, że Ja odchodzę; bo gdybym nie odszedł, Pocieszyciel nie przyszedłby do was; a gdy odejdę, poślę Go do was”. Jest to arioso, czyli styl pośredni między arią a recytatywem, który nadaje słowom większą ekspresję i dramatyzm.
W drugiej części kantaty mamy recytatyw tenora z akompaniamentem basso continuo. Tenor reprezentuje głos wiernego ucznia, który wyraża smutek i niezrozumienie z powodu odejścia Jezusa. Pyta: “Jakże to? Czy Ty nas opuszczasz? Czy Ty nas nie kochasz? Czy Ty nas nie potrzebujesz?”.
W trzeciej części kantaty następuje zwrot w nastroju. Alt śpiewa arię z akompaniamentem skrzypiec i basso continuo. Alt przedstawia głos Ducha Świętego, który pociesza i umacnia uczniów. Śpiewa: “Ja was nie zostawię sierotami; przyjdę do was i nauczę was prawdy. Będziecie mieć pokój w sercu i radość w duszy”.
W czwartej części kantaty słyszymy recytatyw basu z akompaniamentem basso continuo. Bas kontynuuje słowa Jezusa: “Gdy przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie. A wy też będziecie świadczyć, bo byliście ze Mną od początku”.
W piątej części kantaty mamy arię tenora z akompaniamentem oboju i basso continuo. Tenor wyraża gotowość do świadectwa o Jezusie i prosi o Jego pomoc. Śpiewa: “O Jezu, Tyś jest moim życiem, moją radością, moją nadzieją. Niech Twe słowo będzie moją lampą, niech Twój Duch mnie prowadzi i strzeże”.
W szóstej i ostatniej części kantaty mamy chorał na cztery głosy
BWV 108 - muzykalia
- Aria (bas): Es ist euch gut, daß ich hingehe; denn so ich (A-dur) - Bas śpiewa słowa Jezusa z Ewangelii Jana, podkreślając dobroć jego odejścia dla uczniów. Muzyka jest spokojna i pełna zaufania, z delikatnym akompaniamentem obojów d'amore i smyczków.
- Recytatyw (alt): Mein Jesu, ziehe nicht so schnelle (a-moll) - Alt wyraża smutek i tęsknotę za Jezusem, prosząc Go, aby nie odchodził tak szybko. Muzyka jest smutna i lamentacyjna, z chromatyką i dysonansami.
- Aria (alt): Ich will doch wohl Rosen brechen (F-dur) - Alt śpiewa o tym, że chce zbierać róże z ogrodu wiary, nawet jeśli będą miały ciernie. Muzyka jest radosna i taneczna, z żywym rytmem i figuracjami oboju d'amore.
- Recytatyw (tenor): Ach! wer doch schon im Himmel wär (d-moll) - Tenor wyraża pragnienie bycia w niebie z Jezusem, zamiast cierpieć na ziemi. Muzyka jest dramatyczna i napięta, z gwałtownymi zmianami tonacji i dynamiki.
- Aria (tenor): Es ist ja nur das Kreuz (G-dur) - Tenor śpiewa o tym, że krzyż jest tylko drogą do nieba i że cierpienie jest łaską Bożą. Muzyka jest spokojna i pocieszająca, z melodyjnym akompaniamentem skrzypiec i basso continuo.
- Chorał: Kein Arzt ist außer dir zu finden (A-dur) - Chór śpiewa ostatnią zwrotkę pieśni Paula Gerhardta "Barmherzger Vater", prosząc Jezusa o uzdrowienie duszy i ciała. Muzyka jest prosta i harmonijna, z bogatym brzmieniem orkiestry.
