BWV 4

Ze względów stylistycznych należała ona bowiem do repertuaru utworów w tym rodzaju, powstałych przed podjęciem w roku 1708 służby na dworze księcia Wilhelma Ernsta w Weimarze. 

 

Nie wiadomo, czy Bach dostarczył partyturę BWV 4 Radzie Miejskiej miasta Mühlhausen razem ze swoim podaniem o stanowisko organisty w tamtejszym kościele św. Błażeja, czy tylko skomponował dzieło krótko przed przesłuchaniem, kiedy dowiedział się o dacie egzaminu. Na pewno dla młodego twórcy angaż do Mühlhausen wydawał się bardzo atrakcyjny, gdyż oznaczał nie tylko awans finansowy w stosunku do wcześniejszych zarobków w Arnstadt, ale poszerzał też jego dotychczasowe pole aktywności artystycznej o muzykę wokalną. 

 

Zresztą jeszcze przed przesłuchaniem przygotowywał się solidnie do komponowania dzieł wokalnych i w roku 1707 jego kompetencje w tej dziedzinie nie mogły budzić żadnych wątpliwości. Do swojej młodzieńczej kantaty Bach powrócił w Lipsku i zaprezentował ją ponownie w wersji nieco zmienionej (m.in. z dodanymi puzonami) w Wielkanoc 9 kwietnia roku 1724 u św. Mikołaja – głównej świątyni miasta. 

 

W przypadku BWV 4 chodzi o kantatę opartą w całości na tekście chorałowym – pieśni Marcina Lutra z roku 1524, która stanowiła zresztą swobodne tłumaczenie na język niemiecki łacińskiej sekwencji wielkanocnej Victime paschalis laude. W przedreformacyjnych Niemczech znano zresztą tę pieśń pod tytułem Christ ist erstanden. 

 

Funkcjonuje ona również i w polskiej tradycji jako Chrystus zmartwychwstan jest, nam na przykład dan jest. Siedem zwrotek chorału Lutra zostało opracowanych muzycznie przez Bacha w najróżniejszych technikach kompozytorskich, ale w każdej części kantaty podstawę materii muzycznej stanowi melodia pieśni, która w częściach chóralnych podana jest in extenso, w ustępach solowych natomiast – wykorzystane zostają jej najbardziej rozpoznawalne motywy.