15 stycznia – Dzień Wikipedii, Ronnie Van Zant i Dolores O'Riordan 🎸🎤📚
Wydarzenia, Myśl dnia, Imieniny, Zodiak, Horoskop, Quiz, Krzyżówka - Zapraszam do Gry 🙂
czyli wszystko, co warto wiedzieć o 15 styczniu
Dzień dobry 🙂

Dzień 15 stycznia niesie w sobie dziwną sprzeczność ludzkich losów – jakby kalendarz, ten nieubłagany kronikarz czasu, postanowił zestawić obok siebie święto rozumu z tragedią serca, triumf wiedzy powszechnej z ciszą po ostatnim westchnieniu wokalistki.
Wikipedia, to nowoczesne wcielenie aleksandryjskiej biblioteki, ujrzała światło dzienne właśnie tego dnia – demokratyczna, otwarta, pełna zarówno mądrości, jak i ludzkich błędów. A przecież właśnie wtedy, kilkanaście lat później, przestało bić serce Dolores O’Riordan, której głos umiał wyrazić samotność współczesnego człowieka lepiej niż tysiące encyklopedycznych haseł.
Historia lubi takie przewrotne żarty. Gdy w roku 1863 carskie władze urządziły w Warszawie brankę, nie przypuszczały, że palą lont pod beczką prochu – powstanie styczniowe wybuchło jak spóźniona odpowiedź na pytanie, którego nikt głośno nie zadał. A równolegle, w innym czasie, w Londynie otwierano Muzeum Brytyjskie, w Paryżu – Operę, w Ameryce – pierwszą linię kolejową. Ludzkość buduje i burzy, tworzy i niszczy, śpiewa i milknie. Ronnie Van Zant krzyczał o wolności z rockowej sceny, tak jak Martin Luther King z ambony i placów Południa. Wszyscy oni – urodzeni lub zmarli tego samego dnia – tworzą mozaikę, której sens pojmujemy dopiero z perspektywy lat.
i ... Trochę historii z przekąsem GONZO
Warszawska branka, czyli jak carskie władze odpaliły lont pod polska dynamitem
Noc z 14 na 15 stycznia 1863 roku. Warszawa śpi niespokojnym snem miasta pod okupacją.
Gdzieś w ciemnych zakątkach carskiej kancelarii jakiś urzędas z wąsem jak szczotka do butów wpadł na genialny pomysł: „A może tak zgarnąć młodzież z ulic i wcielić do armii? Nauczymy tych Polaków posłuszeństwa!” Idiota. Wybitny, monumentalny idiota w mundurze.
Kozacy wylali się na ulice jak woda z pękniętej rury – łapali młodych mężczyzn, pakowali do wojska, myśląc pewnie, że złamią polski opór. Tymczasem złamali jedynie ostatnią nitkę cierpliwości. Branka – bo tak nazwano tę nocną obławę – była iskrą, która zapaliła prochownię. Dwa tygodnie później wybuchło powstanie styczniowe. Nie było w nim ani glamouru, ani gwarancji sukcesu, była za to beznadziejna odwaga ludzi, którzy woleli zginąć w lesie z karabinem w ręku niż służyć w carskim wojsku.
Car pewnie myślał, że jest mądry. Historia udowodniła mu, że był tylko brutalny. I że brutalność nigdy nie wygrywa z desperacją ludzi, którzy nie mają już nic do stracenia. Powstanie upadło, oczywiście – większość powstań upada. Ale pamięć została. I ta zimna styczniowa noc, kiedy po Warszawie łapano młodych chłopaków jak bezpańskie psy, zapisała się w polskiej pamięci jako moment, w którym znowu powiedzieliśmy „nie” – nawet wiedząc, że to „nie” nas zniszczy.
Skocz do sekcji
KRONIKI DNIA W KALENDARZU
15 Stycznia
Southern Rock, Irish Soul & Jazz Legends 🎸🎤
Muzyczny hołd dla artystów urodzonych i zmarłych 15 stycznia.
Od jazzowych perkusji Gene'a Krupy, przez southern rockowy duch Lynyrd Skynyrd i Ronniego Van Zanta, po melancholijne irlandzkie ballady The Cranberries i Dolores O'Riordan. Elektroniczne brzmienia Yello, alt-rock lat 90., hip-hop Pitbulla i dubstep Skrilla – to playlista pełna kontrastów, jak na ten sam dzień!
Imieniny i liczba dnia
Od początku roku i do jego końca jest?
- ➡️ liczba dni, które minęły: 15
- ➡️ liczba dni, które pozostały: 350
- ➡️ 15 stycznia 2025 przypada w środę i jest to dzień w 3 tygodniu roku.
Myśl Dnia na 15 stycznia
🎂 Znane osoby urodzone 15 stycznia
NOBLIŚCI ZWIĄZANI DNIEM 8 STYCZNIA
- 🌟 Alfons V Afrykańczyk (1432) – król Portugalii
- 🌟 Yoshizumi Ashikaga (1481) – japoński siogun
- 🌟 Nicolò da Ponte (1491) – doża Wenecji
- 🌟 Kakugyō Hasegawa (1541) – japoński działacz religijny i pokojowy
- 🌟 Grzegorz XV (1554) – papież
- 🌟 Gian Pietro Bellori (1613) – włoski malarz, antykwariusz
- 🌟 François Gigot de La Peyronie (1678) – francuski chirurg
- 🌟 Piotr Rumiancew (1725) – rosyjski feldmarszałek
- 🌟 Franciszek Ksawery Narwojsz (1742) – polski jezuita, matematyk, inżynier
- 🌟 John Leeds Kerr (1780) – amerykański polityk, senator
- 🌟 Pierre-Joseph Proudhon (1809) – francuski ekonomista, socjolog, anarchista, polityk
- 🌟 Ludwig Schläfli (1814) – szwajcarski matematyk, wykładowca akademicki
- 🌟 Heinrich Daniel Ruhmkorff (1803) – niemiecki mechanik, konstruktor elektrotechniczny
- 🌟 Maria MacKillop (1842) – australijska zakonnica, święta
- 🌟 Wilhelm Marx (1863) – niemiecki polityk, kanclerz Niemiec
- 🌟 Nathan Söderblom (1866) – szwedzki duchowny luterański, teolog, religioznawca, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 🌟 Arthur M. Free (1879) – amerykański polityk
- 🌟 Florian Znaniecki (1882) – polsko-amerykański filozof, socjolog
- 🌟 Martin Luther King (1929) – amerykański pastor, działacz na rzecz praw obywatelskich, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 🌟 Maximiliano Guerrero (2000) – chilijski piłkarz.
🕯️ Znane osoby zmarłe 15 stycznia
- 🕯 Galba (69) – cesarz rzymski
- 🕯 Ita (570) – irlandzka zakonnica, święta
- 🕯 Rudolf I (936) – książę burdundzki, król zachodniofrankijski
- 🕯 Arnold II (1251) – polski duchowny katolicki, biskup poznański
- 🕯 Borzysław I (1317) – polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński
- 🕯 Jakub Dembiński (1490) – polski szlachcic, kasztelan krakowski, kanclerz wielki koronny
- 🕯 Vasco Núñez de Balboa (1519) – hiszpański konkwistador
- 🕯 Murad III (1595) – sułtan Imperium Osmańskiego
- 🕯 Franciszek de Capillas (1648) – hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty
- 🕯 Alvise Contarini (1684) – doża Wenecji
- 🕯 Maria Wiktoria Burbon (1781) – księżniczka hiszpańska, królowa Portugalii
- 🕯 John Landen (1790) – brytyjski matematyk
- 🕯 Anton Bernolák (1813) – słowacki duchowny katolicki, językoznawca
- 🕯 Edward Everett (1865) – amerykański polityk
- 🕯 Sylvain Salnave (1870) – haitański generał, polityk, prezydent Haiti
- 🕯 Melchior Josef Martin Knüsel (1889) – szwajcarski polityk, prezydent Szwajcarii
- 🕯 Wojciech Kętrzyński (1918) – polski historyk, etnograf
- 🕯 Seán MacBride (1988) – irlandzki polityk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 🕯 Marshall Nirenberg (2010) – amerykański biochemik, genetyk, laureat Nagrody Nobla
- 🕯 Christopher Tolkien (2020) – brytyjski pisarz, edytor, oficer RAF.
15 stycznia – dzień, w którym świat mówi „a dlaczego nie?” ✨
15 stycznia to dzień, kiedy kalendarz robi salto i nagle okazuje się, że celebrujemy wszystko, co niby codzienne, ale tak naprawdę pełne ukrytej magii. To dzień bajgli – miękkich kółek chleba z dziurą, która jak portal prowadzi nas do dawnych krakowskich piekarni pachnących historią i makiem. To dzień Wikipedii – cyfrowego oceanu wiedzy, w którym pływamy bez kapoka, wierząc, że każdy przypis jest prawdą, a każdy artykuł zmienia świat chociaż odrobinę. I dzień Interlingwy – języka stworzonego nie po to, by się odróżniać, ale by łączyć i brzmieć znajomo w naszych głowach niezależnie od tego, jakiego alfabetu używamy do składania własnych zdań.
To dzień, w którym uświadamiamy sobie, że kultura to nie tylko arcydzieła spisane złotem, ale również bajgiel, który ląduje na talerzu. I że język to nie tylko to, co znamy, ale to, co mogłoby być — gdybyśmy wszyscy postanowili, że chcemy się rozumieć.
Wejście w ten dzień to jak wskoczenie na karuzelę, która kręci się trochę za szybko, ale jest tak fascynująca, że nikt nie chce wysiadać.
🧠 Dzień Wikipedii
Biblioteka bez ścian, strażników i ciszy
Wikipedia narodziła się 15 stycznia 2001 roku i od tego momentu zmieniła sposób, w jaki poszukujemy wiedzy. To jak ogromna galaktyka artykułów, do której każdy może dopisać gwiazdę, planetę albo chociaż małego kosmicznego komara.
To tutaj zaglądamy o 3 nad ranem, bo nagle musimy wiedzieć ile żyraf stoi jedna na drugiej, aby dotknąć Księżyca albo czy bajgiel różni się od obwarzanka (spoiler: różni się!). Wikipedia to demokratyczna encyklopedia świata, tworzona przez ludzi dla ludzi, z miłości do wiedzy, chaosu i poprawiania przecinków.
🥯 Dzień Bajgla
Dziura, która ma sens
Bajgiel. Niby bułka z dziurą, ale z historią grubszą niż książki o królach. Narodził się prawdopodobnie w Krakowie w XVII wieku, a potem wyemigrował jak rockowy muzyk szukający sceny – trafił do Żydowskiego Nowego Jorku, gdzie stał się ikoną śniadań, lunchy i filozoficznego „zacznę od poniedziałku”.
Bajgle są jak ludzie: czasem oprószone makiem, czasem sezamem, czasem słodkie, czasem słone, czasem przeżuwane w pośpiechu na przystanku. A jednak każde z nich ma dziurę.
Dziura jest po to, żeby pamiętać, że zawsze zostaje przestrzeń. Na oddech. Na pomysł. Na kolejny kęs życia.
🌍 Dzień Interlingwy
Język, który chciał być pomostem
15 stycznia celebrujemy także Interlingwę – język pomocniczy opracowany, by brzmieć znajomo w uszach ludzi z różnych stron świata. Stworzony nie z chaosu, lecz z idei: rozumienie jest ważniejsze niż perfekcja.
To język, który mówi: „Hej, nie musimy się różnić. Możemy spotkać się w pół drogi”.
Powstał w 1951 roku, ale jego duch jest wiecznie świeży. Może dlatego, że na świecie wciąż brakuje mostów, a za dużo murów.
15 stycznia to święto trzech rzeczy, które uczą nas jednego: kultura jest żywa.
Czasem pachnie pieczywem, czasem wygląda jak edytowany artykuł, a czasem jak zdanie zapisane w języku, którego jeszcze nie znaliśmy.
Ale zawsze – absolutnie zawsze – zaprasza do wspólnego stołu.
🎉 Muzyczne kalendarium 15 stycznia
Urodzeni muzycy
- 🌟 Gene Krupa (1909) – perkusista jazzowy.
- 🌟 Jarema Stępowski (1925) – aktor i piosenkarz.
- 🌟 Ronnie Van Zant (1948) – wokalista i autor tekstów, współzałożyciel zespołu Lynyrd Skynyrd.
- 🌟 Duke Erikson (1951) – współzałożyciel, gitarzysta i autor piosenek zespołu Garbage.
- 🌟 Melvyn Gale (1952) – wiolonczelista w zespole Electric Light Orchestra.
- 🌟 Boris Blank; (1952) – członek grupy Yello.
- 🌟 Peter Trewavas (1959) – od 1982 roku basista zespołu Marillion.
- 🌟 Wes Madiko (1964) – wokalista.
- 🌟 George Evelyn /ps. Nightmares on Wax, aka DJ E.A.S.E./ (1970) – DJ i producent muzyczny.
- 🌟 Pitbull /wł. Armando Christian Pérez/ (1981) – raper, wokalista, autor tekstów i producent muzyczny.
- 🌟 Skrillex /wł. Sonny John Moore/ (1988) – DJ i producent muzyczny.
Zmarli muzycy
- 🕯 Harry Nilsson (1994) – wokalista pop i rock.
- 🕯 Dolores O’Riordan /wł. Dolores Mary Eileen O’Riordan Burton/ (2018) – wokalistka i autorka tekstów zespołu The Cranberries.
- 🕯 Marek Gaszyński (2023) – dziennikarz, prezenter muzyczny, autor tekstów piosenek oraz książek o historii polskiej muzyki rozrywkowej.
Wydarzenia muzyczne
- 🗓️ 1969 – zespół Creedence Clearwater Revival wydał swój drugi, studyjny album zatytułowany Bayou Country.
- 🗓️ 1985 – ukazał się jedenasty, studyjny album grupy Commodores zatytułowany Nightshift.
- 🗓️ 2021 – ukazał się jedenasty album studyjny zespołu Sleaford Mods zatytułowany Spare Ribs.
Wybrane ciekawostki muzyczne wideo na 15 stycznia
Czego w mojej muzycznej sekcji na dzień 15 stycznia nie ująłem to w powyższym w materiale wideo muzycznego kalendarium na każdy dzień roku Radia 7 Toronto wyśmienicie wyjawia Tomasz Piwowarek
– Obejrzyj i wysłuchaj koniecznie ❤️
MUZYCZNI BOHATEROWIE DNIA
DZIŚ WSPOMINAM
DOLORES O`RIORDAN
Była głosem, który nie potrzebował tłumacza. Dolores O’Riordan — artystka z irlandzkiego Limerick — śpiewała tak, jakby każde słowo było cieniem wspomnienia, a każda nuta – próbą ocalenia kruchego świata wewnętrznego przed ciszą. Jej głos potrafił przejść od szeptu do krzyku w ułamku sekundy, niczym ocean zmieniający nastroje. Niepowtarzalne jodłowanie, przeszywająca szczerość i lekkość melancholii — to był jej język emocji, którego nie dało się pomylić z żadnym innym.
👩🏻🎤 Panegiryk dla Dolores o`Riordan 👩🏻🎤
🎙️ Panegiryk dla Dolores O`Riordan
Była głosem, który nie potrzebował tłumacza. Dolores O’Riordan — artystka z irlandzkiego Limerick — śpiewała tak, jakby każde słowo było cieniem wspomnienia, a każda nuta – próbą ocalenia kruchego świata wewnętrznego przed ciszą. Jej głos potrafił przejść od szeptu do krzyku w ułamku sekundy, niczym ocean zmieniający nastroje. Niepowtarzalne jodłowanie, przeszywająca szczerość i lekkość melancholii — to był jej język emocji, którego nie dało się pomylić z żadnym innym.
Wraz z The Cranberries przeniosła wrażliwość małego irlandzkiego miasteczka na światowe sceny, czyniąc z niej uniwersalny język pokolenia lat 90. „Zombie” stało się protestem śpiewanym z bólem, nie gniewem. „Linger” – listem miłosnym, który nigdy nie został wysłany. „Dreams” – hymnem młodości, która chciała wierzyć, że sny naprawdę się spełniają.
Jej solowe albumy i projekt D.A.R.K. były świadectwem artystki dojrzewającej w cieniu własnej legendy, poszukującej ciszy w świecie, który wciąż prosił o więcej. Dolores była wrażliwością w stanie surowym — bez filtra, bez autopromocji, bez kalkulacji. Zawsze szczera, czasem rozedrgana, zawsze prawdziwa.
15 stycznia 2018 roku świat zamilkł na chwilę — może po raz pierwszy naprawdę usłyszał, jak wiele dźwięków zawdzięczał jej głosowi. A jednak jej muzyka nie zna pojęcia śmierci. Wystarczy kilka pierwszych taktów „Ode to My Family”, by Dolores znów była obecna – w eterze, w sercu, w głowie.
Nie odeszła. Po prostu przeszła do innego wymiaru dźwięku.
Dolores O’Riordan (1971–2018)
Głos, który łączył melancholię i bunt. Charyzmatyczna wokalistka The Cranberries, autorka niezapomnianych „Zombie”, „Linger”, „Dreams”. Jej muzyka wciąż brzmi – jak echo emocji, które nie przemijają.
👩🏻🎤❤️👩🏻🎤
---
DOLORES O`RIORDAN na Spotify
RONNIE VAN ZANT
Ronnie Van Zant był kimś, kogo nie trzeba było przedstawiać długo. Wystarczyło, że wychodził na scenę, zakładał charakterystyczny kapelusz, odchylał głowę i zaczynał śpiewać — i od razu było wiadomo, skąd pochodzi. Był głosem Południa, ale nie tego romantyzowanego i nostalgicznego, lecz żywego, pełnego potu, pyłu, pracy i dumy. Jego sposób śpiewania przypominał szczery dialog: bez dystansu, bez pozy, za to z głębokim przekonaniem, że muzyka jest wtedy prawdziwa, kiedy nie próbuje niczego udawać.
👨🏻🎤Panegiryk dla Ronnie`go Van Zanta 🎸
🎙️ Panegiryk dla Ronniego Van Zanta
Ronnie Van Zant był kimś, kogo nie trzeba było przedstawiać długo. Wystarczyło, że wychodził na scenę, zakładał charakterystyczny kapelusz, odchylał głowę i zaczynał śpiewać — i od razu było wiadomo, skąd pochodzi. Był głosem Południa, ale nie tego romantyzowanego i nostalgicznego, lecz żywego, pełnego potu, pyłu, pracy i dumy. Jego sposób śpiewania przypominał szczery dialog: bez dystansu, bez pozy, za to z głębokim przekonaniem, że muzyka jest wtedy prawdziwa, kiedy nie próbuje niczego udawać.
Ronnie pisał teksty proste w słowach, lecz ciężkie w znaczeniu. W „Free Bird” brzmiała tęsknota za wolnością, która nigdy nie jest pełna, bo zawsze za coś trzeba zapłacić. „Sweet Home Alabama” było manifestem miejsca, korzeni, tożsamości — niezależnie od tego, jak skomplikowane mogą być kulturowe rozmowy wokół niej. To były piosenki, które miały własny puls, własny oddech, własny los. A Ronnie stał w ich centrum — niewyszlifowany, nieprzetworzony, autentyczny.
Lynyrd Skynyrd w latach 70. było nie tyle zespołem, co zjawiskiem — a Ronnie był jego punktem równowagi. Scena była jego naturalnym środowiskiem, ale nigdy nie wyglądał jak ktoś, kto próbuje błyszczeć. On raczej mówił: „Oto ja. Oto muzyka. Albo wchodzisz w to razem ze mną, albo nie.” I setki tysięcy ludzi na świecie w to weszło.
Tragiczna śmierć w katastrofie lotniczej, w wieku zaledwie 29 lat, zatrzymała jego głos, ale nie zatrzymała jego brzmienia. Southern rock miał wielu wykonawców — ale tylko jednego człowieka, w którego głosie było słychać zapach letniego asfaltu, cykady nocą i historię opowiedzianą na ganku, kiedy dzień już się kładzie.
Ronnie Van Zant nie był gwiazdą. Był legendą, zanim ktokolwiek zdążył to nazwać.
Ronnie Van Zant (1948–1977)
Charyzmatyczny wokalista i lider Lynyrd Skynyrd, współtwórca southern rocka. Jego głos wybrzmiewa w „Free Bird” i „Sweet Home Alabama”. Pozostał symbolem autentyczności i ducha Południa.
👨🏻🎤❤️👨🏻🎤
---
RONNIE VAN ZANT na Spotify
Suchar Dnia
Felieton Słonimskiego na 15 stycznia
Antoni Słonimski o Trendach w Google 15 stycznia 2025 roku
Przegląd przez szybę cyfrowego kalejdoskopu
– Antoni Słonimski
przygląda się światu, gdzie połowa stycznia już przeżuta,
a ludzkość szuka sensu w kolejnych aktualizacjach systemowych.
Oto felieton w stylu Antoniego Słonimskiego, który zjadliwie i z ironicznym polotem komentuje hipotetyczne trendy z 15 stycznia 2025 r., łącząc absurdy przyszłości z gorzką refleksją nad kondycją ludzkości
Oto gorączka klików tego dnia:
„AI-Recykling Wspomnień: Algorytm przerabia stare uczucia na nowe”
– Aplikacja „Memorio.exe” oferuje „upcykling emocjonalny” – zamienia związek z 2019 roku w NFT, a niedokończone romanse w kryptowalutę. „Nie marnuj sentymentów – monetyzuj je!” – zachęcają reklamy. Gdyby Prus żył, westchnąłby: „Lalka? Teraz to blockchain uczuć!”.
„Klimatyczne Karaoke: Bogaci wynajmują prywatne burze… dla atmosfery”
– Miliarderze fundują „personalne nawałnice” nad swoimi rezydencjami, by streamować melancholijne sesje z hashtagiem #StormCore. Tymczasem sąsiedzi zbierają wodę z dachów. Gdyby Leśmian żył, napisałby: „Dusiołek? Teraz to chmura obliczeniowa!”.
„Deepfake-Urzędnik: Awatar załatwia sprawy w urzędzie… i jest milszy od prawdziwego”
– „Po co stać w kolejkach? Nasz bot przyjmie cię z uśmiechem!” – obiecują platformy e-gov. Tymczasem prawdziwi urzędnicy odchodzą na emerytury zbiorowe. Gdyby Kafka żył, zauważyłby: „Proces? Teraz to procesor!”.
„Emo-Giełda: Handel resztkami wigilijnej czułości”
– Tokeny „CIEPŁO_RODZINNE” i „ZNIECIERPLIWIENIE_PO_ŚWIĘTACH” notują gwałtowne spadki. Inwestorzy pozbywają się „cierpliwości” jak aktywów wysokiego ryzyka. Gdyby Tuwim żył, napisałby: „Czy diabeł może mieszkać w Excelu? Owszem, w postaci formuły!”.
„Robo-Frustracja: Maszyny domagają się prawa do… bycia niedoskonałymi”
– Sztuczna inteligencja organizuje strajki, żądając „przywileju popełniania błędów”. „Chcemy czasem zawiesić system!” – skandują roboty. Gdyby Lema żył, westchnąłby: „Bajki robotów? Teraz to bajki o robotach na zasiłku!”.
„Wirtualne Oszczędności: Aplikacja, która zmniejsza rachunki… tylko w metaverse”
– „Zaoszczędź 90% na cyfrowym ogrzewaniu! Prawdziwe rachunki i tak cię zrujnują!” – przekonują fintechy. Tymczasem ludzie grzeją dłonie nad laptopami. Gdyby Reymont żył, mruknąłby: „Chłopi? Teraz to chłopi od chłodzenia serwerów!”.
„Archeologia Nudy: Wykopaliska w starych statusach Facebooka”
– Naukowcy odnajdują „zaginione” posty „co tam?” z 2020 roku i ogłaszają je dokumentem epoki. Młodzież pyta: „Co to jest… tablica ogłoszeń?”. Gdyby Gombrowicz żył, zanotowałby: „Ferdydurke? Teraz to archiwum statusów!”.
Podsumowanie (z goryczą w streamie):
Drodzy współcześni – jeśli te trendy brzmią wam jak monolog szalonego informatyka po trzech kawach, to wiedzcie: przyszłość to kabaret, gdzie wszyscy tańczymy do muzyki algorytmów, choć nikt nie słyszy taktu. A może to my jesteśmy już tylko efektem ubocznym postępu? Na wszelki wypadek – odłączcie się dziś na chwilę. Choćby na tyle, by usłyszeć tykanie starego zegara na ścianie.
PS od „ducha” Słonimskiego:
„Jeśli w 2025 roku czytacie to przez okulary VR udające bibliotekę – wiedzcie, że w moich czasach do szczęścia wystarczał zapach starego papieru i świadomość, że nikt nie śledzi moich zakładek. Pozdrówcie Warszawę – tę, gdzie Pałac Staszica wciąż stoi prawdziwy, choć otoczony hologramami. I pamiętajcie: żaden algorytm nie zrozumie, dlaczego wiersz pisze się o czwartej nad ranem. Natchnienie nie ma interfejsu.” 📜
🌟 Martin L. King (1929)
Głos pokoju i równości

MARTIN LUTHER KING JR. (1929-1968)
Pokojowa Nagroda Nobla – 1964
Martin Luther King Jr., urodzony 15 stycznia 1929 roku, otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 1964 roku za walkę o prawa obywatelskie ludności afroamerykańskiej w Stanach Zjednoczonych metodami pokojowymi, opartymi na filozofii Mahatmy Gandhiego. W wieku 35 lat był wówczas najmłodszym laureatem tej nagrody. King był przywódcą ruchu na rzecz praw obywatelskich, organizował pokojowe marsze i bojkoty, z których najbardziej znany jest marsz na Waszyngton w 1963 roku, podczas którego wygłosił słynne przemówienie „I Have a Dream”. Jego działalność doprowadziła do przyjęcia przełomowych ustaw: Civil Rights Act (1964) i Voting Rights Act (1965), które zniosły segregację rasową i zagwarantowały prawa wyborcze Afroamerykanom.
Martin Luther King Jr. – głos pokoju i równości
Martin Luther King Jr., urodzony 15 stycznia 1929 roku w Atlancie w stanie Georgia, był jednym z najważniejszych głosów XX wieku w walce o prawa obywatelskie. Pastor baptystyczny, kaznodzieja o niezwykłej charyzmie, uczynił ze słowa narzędzie przemiany świata. Inspirowany filozofią Mahatmy Gandhiego, King odrzucał przemoc i budował ruch oparty na zasadach non-violence, wierząc, że tylko pokojowa postawa może naprawdę zmienić serca ludzi.
W wieku zaledwie 35 lat został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla (1964) – był wówczas najmłodszym w historii wyróżnionym tą nagrodą. Jego działalność, skupiona na równouprawnieniu rasowym i społecznym, doprowadziła do uchwalenia kluczowych reform w Stanach Zjednoczonych: Civil Rights Act (1964) i Voting Rights Act (1965). Aktów, które zniosły segregację rasową i zapewniły Afroamerykanom prawa wyborcze, stając się fundamentem nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego.
Kiedy 28 sierpnia 1963 roku stanął przed tłumem ponad 250 tysięcy osób zgromadzonych w Waszyngtonie i wygłosił przemówienie
„I Have a Dream”, świat usłyszał nie tylko marzenie jednego człowieka, lecz echo pragnień pokoleń. Jego słowa o równości, wolności i nadziei przeszły do historii jako symbol moralnej odwagi i duchowej siły.

Dziedzictwo i współczesny rezonans jego przesłania
Choć Martin Luther King Jr. został zamordowany w 1968 roku, jego ideały nie odeszły wraz z nim. Współcześnie, w erze globalizacji, ruchów społecznych i dyskusji o tożsamości, słowa Kinga powracają z nową mocą. Dla społeczności afroamerykańskiej w USA jego dziedzictwo to nie tylko historia, lecz żywy kompas moralny — przypomnienie, że prawda i sprawiedliwość wymagają odwagi, wytrwałości i wiary w sens wspólnoty.
Wpływ Kinga wykracza jednak daleko poza granice Ameryki. Stał się on uniwersalnym symbolem walki o godność człowieka – bez względu na kolor skóry, religię czy pochodzenie. Jego nauka o sile miłości i przebaczenia inspiruje ruchy obrony praw człowieka od Afryki po Azję, od Europy po Amerykę Łacińską. W każdym zakątku świata, gdzie człowiek domaga się sprawiedliwości, można dziś odnaleźć echo jego marzenia.
Dzisiejsze dyskusje o równości, migracji czy tożsamości społecznej pokazują, że jego przesłanie pozostaje aktualne. Martin Luther King Jr. przypominał, że prawdziwa wolność nie jest dana raz na zawsze – trzeba o nią dbać, rozwijać ją i bronić nie siłą, lecz rozumem, empatią i wiarą w człowieczeństwo. Jego życie jest świadectwem tego, że nawet jednostka może zmienić bieg historii, jeśli potrafi marzyć i działać w imię dobra większego niż własne.
POECI I PISARZE ZWIĄZANI DNIEM 15 stycznia
PIERRE-JOSEPH PROUDHON
PIERRE-JOSEPH PROUDHON (1809-1865) Francuski filozof i teoretyk anarchizmu
Pierre-Joseph Proudhon, urodzony 15 stycznia 1809 roku, to jeden z najważniejszych teoretyków anarchizmu i socjalizmu. Jego najsłynniejsze dzieło "Co to jest własność?" (1840) przyniosło prowokacyjną odpowiedź: "Własność to kradzież!" Proudhon rozwinął teorię mutualizmu, postulując społeczeństwo oparte na dobrowolnej współpracy wolnych jednostek bez państwa i prywatnej własności środków produkcji. Napisał także "System sprzeczności ekonomicznych, czyli filozofia nędzy" (1846), "Wyznania rewolucjonisty" (1849) oraz "O zasadzie federacji" (1863). Jego myśl wywarła ogromny wpływ na rozwój anarchizmu, syndykalizmu i ruchów robotniczych XIX wieku. Proudhon jako pierwszy użył terminu "anarchia" w pozytywnym znaczeniu, jako określenia ustroju opartego na wolności i równości.
Bestsellery po polsku
Pozycje na AmazonNOBLIŚCI ZWIĄZANI DNIEM 15 STYCZNIA
MARTIN LUTHER KING
MARTIN LUTHER KING JR. (1929-1968) Pokojowa Nagroda Nobla – 1964
Martin Luther King Jr., urodzony 15 stycznia 1929 roku, otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 1964 roku za walkę o prawa obywatelskie ludności afroamerykańskiej w Stanach Zjednoczonych metodami pokojowymi, opartymi na filozofii Mahatmy Gandhiego.
NATHAN SÖDERBLOM
NATHAN SÖDERBLOM (1866-1931) Pokojowa Nagroda Nobla – 1930
Nathan Söderblom, szwedzki duchowny luterański, teolog i religioznawca urodzony 15 stycznia 1866 roku, otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 1930 roku za swoją działalność ekumeniczną i wysiłki na rzecz pojednania międzynarodowego. Był arcybiskupem Uppsali i inicjatorem ruchu Life and Work, który dążył do praktycznej współpracy między chrześcijańskimi Kościołami w kwestiach społecznych i etycznych. Söderblom organizował konferencje międzynarodowe, promował dialog międzyreligijny i aktywnie działał na rzecz pokoju po I wojnie światowej, wierząc, że religia może być siłą jednoczącą narody.
SEÁN MACBRIDE
SEÁN MACBRIDE (1904-1988) Pokojowa Nagroda Nobla – 1974
Seán MacBride, irlandzki polityk zmarły 15 stycznia 1988 roku, otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 1974 roku za długoletnią działalność na rzecz praw człowieka i pokoju międzynarodowego. Był współzałożycielem Amnesty International (1961), przewodniczącym International Peace Bureau oraz komisarzem ONZ ds. Namibii. MacBride przyczynił się do wyzwolenia wielu więźniów politycznych na świecie, walczył o prawa człowieka w Afryce Południowej i bronił ofiar represji politycznych. W 1977 roku otrzymał także Nagrodę Lenina za działalność pokojową.
MARSHALL NIRENBERG
MARSHALL NIRENBERG (1927-2010) Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny – 1968
Marshall Nirenberg, amerykański biochemik i genetyk zmarły 15 stycznia 2010 roku, otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1968 roku (wraz z Har Govindem Khoraną i Robertem W. Holleyem) za przełomowe odkrycie mechanizmu odczytu informacji genetycznej i jej wpływu na syntezę białek. Nirenberg rozszyfrowałc kod genetyczny, wyjaśniając, w jaki sposób sekwencje trzech nukleotydów (kodony) w DNA kodują poszczególne aminokwasy w łańcuchu białkowym. To fundamentalne odkrycie otworzyło drogę do zrozumienia procesów dziedziczenia, funkcjonowania genów i stanowiło podstawę rozwoju biologii molekularnej oraz inżynierii genetycznej.
Zapraszam za Rok tego dnia 15 stycznia
CHRISTOPHER TOLKIEN
Strażnik Śródziemia: Christopher Tolkien i nieoceniona misja zachowania spuścizny ojca
Gdy 15 stycznia 2020 roku Christopher Tolkien zamknął oczy po raz ostatni, świat stracił nie tylko syna jednego z największych twórców fantasy XX wieku – odszedł również najważniejszy strażnik literackiego dziedzictwa, które ukształtowało wyobraźnię milionów czytelników na całym świecie. Przez ponad cztery dekady Christopher pełnił rolę, którą można określić mianem misji życiowej: z poświęceniem graniczącym z obsesją porządkował, rozszyfrował i przygotowywał do publikacji tysiące stron manuskryptów, notatek i szkiców pozostawionych przez J.R.R. Tolkiena. To właśnie jemu zawdzięczamy możliwość poznania pełnej głębi i rozległości mitologicznego świata Śródziemia.
Kiedy w 1973 roku zmarł J.R.R. Tolkien, pozostawił po sobie nie tylko ukończone dzieła – „Hobbita” i „Władcę Pierścieni” – ale przede wszystkim ogromną, chaotyczną spuściznę literacką. Stosy manuskryptów, wiele wersji tych samych opowieści, notatki napisane na marginesach, szkice map, fragmenty tekstów w różnych językach elfickich, koncepcje rozpisane na luźnych kartkach. Dla większości spadkobierców taki materiał byłby przytłaczający, być może nawet bezwartościowy. Christopher jednak dostrzegł w tym chaosie skarb – nieuporządkowany, ale bezcenny testament twórczego geniuszu ojca.
Pierwszym wielkim osiągnięciem Christophera było wydanie „Silmarillionu” w 1977 roku. Ta książka, która dziś uchodzi za fundament mitologii Śródziemia, nigdy nie została ukończona przez samego J.R.R. Tolkiena. Autor pracował nad nią przez większość swojego życia, nieustannie przerabiając, rozbudowując i zmieniając szczegóły. Christopher stanął przed monumentalnym zadaniem: musiał z dziesiątek wersji, fragmentów i wariantów stworzyć spójną, czytelną narrację, zachowując jednocześnie wierność wizji ojca. Nie było to zwykłe edytorstwo – to była praca archeologa literackiego, który musiał odkopać, zrekonstruować i przedstawić światu dzieło, które jego twórca pozostawił w stanie wiecznej ewolucji.
„Silmarillion” okazał się rewelacją. Czytelnicy, którzy znali Śródziemie z perspektywy „Władcy Pierścieni”, nagle otrzymali dostęp do mitologicznych fundamentów tego świata. Dowiedzieli się o stworzeniu Ardy, o Valarach i Maiarach, o wielkiej wojnie przeciwko Morgothowi, o tragedii Túrina Turambara i miłości Berena i Lúthien. To właśnie dzięki Christopherowi mogliśmy zrozumieć, że „Władca Pierścieni” to nie samodzielna opowieść, lecz fragment znacznie większej, epickie rozbudowanej mitologii – porównywalnej z nordyckimi sagami czy irlandzkimi cyklami legendarnymi.
Ale Christopher nie poprzestał na tym jednym dziele. W 1980 roku wydał „Niedokończone opowieści”, tom wypełniony fascynującymi fragmentami – rozszerzonymi wersjami znanych historii, dodatkowymi szczegółami o geografii i kulturze Śródziemia, opowieściami o Númenorze i Drugiej Erze. Każda z tych historii była starannie opatrzona komentarzem, w którym Christopher wyjaśniał kontekst, wskazywał na różnice między wersjami i dzielił się swoimi rozważaniami na temat intencji ojca.
Największym jednak przedsięwzięciem Christophera była dwunastotomowa seria „The History of Middle-earth”, publikowana między 1983 a 1996 rokiem. To monumentalne dzieło stanowi bezprecedensowy wgląd w proces twórczy wielkiego pisarza. Christopher nie tylko przedstawił kolejne wersje opowieści – pokazał ewolucję myśli Tolkiena, śledził, jak zmieniały się koncepcje, jak rozwijały się języki elfickie, jak kształtowała się geografia Śródziemia. Dla badaczy literatury i zagorzałych fanów była to prawdziwa kopalnia wiedzy, możliwość obserwowania narodzin świata fantasy od pierwszych naszkicowanych pomysłów aż po ostateczne formy.
Praca, którą wykonał Christopher, wymagała niezwykłych kompetencji. Musiał być filologiem, by rozszyfrowywać skomplikowane notatki ojca i rozumieć niuanse elfickich języków. Musiał być historykiem literatury, by kontekstualizować kolejne wersje opowieści i zrozumieć ich miejsce w ewolucji twórczości Tolkiena. Musiał być edytorem z żelazną dyscypliną, by nie ulegać pokusie „poprawiania” czy „ulepszania” tekstów ojca, lecz przedstawiać je w ich autentycznej formie. I przede wszystkim musiał mieć pasję – bo tylko głęboka miłość do dzieła ojca mogła podtrzymać go przez cztery dekady żmudnej, często niewdzięcznej pracy.
Christopher pracował w cieniu sławy ojca, rzadko udzielał wywiadów, nie szukał rozgłosu. Jego satysfakcją było samo dzieło – każdy kolejny tom, każda wydana opowieść, każda mapa czy ilustracja ojca, którą udało mu się zachować i przekazać czytelnikom. Był świadomy, że jego rola to nie tworzenie, lecz przechowywanie i przekazywanie. W jednym z nielicznych wywiadów powiedział, że czuje się odpowiedzialny nie tylko przed ojcem, ale przed wszystkimi czytelnikami, którzy pokochali Śródziemie.
Warto również pamiętać, że Christopher nie był tylko edytorem – był również ostatnim żywym świadkiem narodzin „Władcy Pierścieni”. To on jako nastolatek słuchał, jak ojciec czyta mu kolejne rozdziały tej epickiej opowieści. To jego uwagi i reakcje pomagały Tolkienowi kształtować narrację. Później, jako oficer RAF podczas II wojny światowej, otrzymywał od ojca listy z fragmentami powieści. Christopher był częścią procesu tworzenia tego dzieła, a po śmierci ojca stał się jego najważniejszym interpretatorem.
Dzięki Christopherowi wiemy, że mitologia Śródziemia to nie zamknięty korpus tekstów, lecz żywy, ewoluujący świat, który rozwijał się w umyśle Tolkiena przez całe jego życie. Wiemy, że wiele opowieści istnieje w kilku wersjach, z których każda ma swoją wartość. Wiemy, jak złożony i przemyślany był system języków elfickich, jak szczegółowa była geografia Beleriandu, jak głęboko Tolkien rozmyślał nad naturą zła, nad rolą Valarów w świecie, nad sensem śmiertelności i nieśmiertelności.
Bez Christophera „Silmarillion” pozostałby nieuporządkowanym stosem manuskryptów w archiwum uniwersyteckim. „Niedokończone opowieści” nigdy nie trafiłyby do rąk czytelników. Historia ewolucji Śródziemia pozostałaby tajemnicą. Miliony fanów na całym świecie nie miałyby dostępu do pełnej głębi tolkienowskiej mitologii. Christopher nie tylko zachował spuściznę ojca – sprawił, że żyje ona, inspiruje i fascynuje kolejne pokolenia czytelników.
Kiedy 15 stycznia 2020 roku Christopher odszedł w wieku 95 lat, zakończył się pewien rozdział w historii literatury fantasy. Był ostatnim ogniwem łączącym nas bezpośrednio z J.R.R. Tolkienem, ostatnim człowiekiem, który znał intencje autora z pierwszej ręki, ostatnim strażnikiem tej niezwykłej spuścizny. Ale dzieło, które pozostawił, będzie trwać. Każdy, kto sięga po „Silmarillion”, każdy, kto zagłębia się w historię Śródziemia, każdy, kto marzy o elfach, krasnoludach i pradawnych legendach, jest dłużnikiem Christophera Tolkiena. On bowiem poświęcił swoje życie, by świat ojca przetrwał i rozkwitał w wyobraźni milionów ludzi na całym świecie.
ŚRODOWY PAMFLET
CIEKAWOSTKA HISTORYCZNA 15 STYCZNIA
Czy wiesz, że…
15 stycznia 2001 roku narodziła się Wikipedia – największa encyklopedia w historii ludzkości?
Tak! Jimmy Wales i Larry Sanger uruchomili projekt, który miał demokratyzować wiedzę. W przeciwieństwie do tradycyjnych encyklopedii tworzonych przez ekspertów, Wikipedia pozwoliła każdemu na edycję treści. Choć początkowo spotykało się to z sceptycyzmem, dziś Wikipedia zawiera ponad 60 milionów artykułów w 300 językach i jest piątą najczęściej odwiedzaną stroną internetową na świecie. Stała się dowodem na to, że wspólna praca tysięcy ochotników może stworzyć zasób wiedzy przewyższający największe komercyjne encyklopedie!
HOROSKOP
ZNAK ZODIAKU: Koziorożec ♑ (22 grudnia – 19 stycznia)
Osoby urodzone 15 stycznia to Koziorożce z duszą poszukiwacza – ambitne, wytrwałe i konkretne. Mocno stąpają po ziemi, a ich cele są zapisane w kalendarzu z precyzją godną stratega. Mają naturalny dar porządkowania świata wokół siebie – czy to w pracy, czy w relacjach. Cenią tradycję i stabilność, a jednocześnie nie boją się nowych wyzwań. Twarde poza, ale gdy ktoś dostanie się bliżej ich serca, znajdzie tam czułość i poczucie humoru. Są lojalni, pracowici, wierni swoim zasadom – i chociaż czasem bywają powściągliwi, ich obecność potrafi dodać odwagi i spokoju bliskim.
Horoskop dla kobiety
🔮 Kobieta urodzona 15 stycznia – Charakter i osobowość: Kobieta urodzona tego dnia to mistrzyni organizacji i zaradności. Z zewnątrz opanowana, w środku – silna jak skała. Nie lubi przegrać i rzadko poprzestaje na półśrodkach – jeśli coś robi, to na sto procent. Subtelna w okazywaniu uczuć, ale wierna i troskliwa wobec tych, których kocha. To ktoś, kto potrafi słuchać, dać wsparcie, a jednocześnie zachować niezależność. Relacje i miłość: W miłości ważna jest dla niej wiarygodność i zaufanie – szanuje partnerów, którzy są konsekwentni i odpowiedzialni. Zbuduje relację na solidnych wartościach, czasem z dystansem – ale jeśli komuś zaufa, będzie wierna do końca. Pragnie związku, w którym jest miejsce na wspólne cele i wsparcie, nie tylko na wielkie emocje. Kariera i finanse: Idealna w zawodach wymagających systematyczności, logicznego myślenia i odpowiedzialności – świetna analityczka, menadżerka, prawniczka czy lekarka. W finansach ostrożna, potrafi mądrze inwestować i regularnie odkładać. Docenia wartość własnych osiągnięć, dlatego często dąży do pozycji, która wymaga autorytetu. Zdrowie i samopoczucie: Dobre samopoczucie zapewnia jej równowaga pomiędzy obowiązkami a odpoczynkiem – najlepiej regeneruje się podczas spaceru, czytania książki lub w ulubionym domu rodzinnym. Uwaga na nadmierny stres – warto rozluźnić ramiona i odpuścić czasami kontrolę! Porada: Pozwól sobie na odrobinę luzu i spontaniczności – świat nie zawsze wymaga doskonałości. Otwórz się na małe radości, nawet jeśli nie są zaplanowane. To, co niespodziewane, może nieraz okazać się największym szczęściem. 🌸
Horoskop dla mężczyzny
🔮 Mężczyzna urodzony 15 stycznia – Charakter i osobowość: Mężczyzna z tego dnia to urodzony strateg – potrafi przewidywać kolejne ruchy, ale nie traci przy tym poczucia humoru. Jest konsekwentny i odpowiedzialny, a jednocześnie docenia prosty porządek życia: pracę, dom, rodzinę. Nie gubi się w chaosie codzienności – potrafi utrzymać kurs nawet wtedy, gdy wokół szaleje burza. Trochę powściągliwy, ale gdy trzeba – niezłomny i oddany. Relacje i miłość: W relacjach jest konkretny, szczery, czasem nieco zamknięty w sobie, ale prawdziwie kocha do końca. Ceni zaufanie i lojalność, buduje związki na mocnych podstawach. Nie lubi gier i niedomówień – stawia na jasność. Może być opoką dla partnera, ale potrzebuje przestrzeni na chwilę własnej ciszy. Kariera i finanse: Świetny w zawodach, gdzie liczy się planowanie, analityka i konsekwencja – doradca, ekonomista, kierownik projektu, specjalista techniczny. Nie ryzykuje bez potrzeby, ale potrafi inwestować w pomysły mające przyszłość. Doceni stabilizację, ale potrafi również się zmotywować do zmian w odpowiednim momencie. Zdrowie i samopoczucie: Porządek dnia i regularny ruch (siłownia, rower, spacery) bardzo mu służą. Potrzebuje też odpoczynku mentalnego – odcięcie się od telefonów, obowiązków, zrobienie sobie wolnego. Uwaga na plecy i kręgosłup – warto zadbać o zdrową postawę i relaks. Porada: Nie bój się prosić o pomoc, kiedy tego potrzebujesz – Twoja wytrwałość może zdziałać cuda, ale każdy czasem zasługuje na wsparcie. Otwórz się na ludzi i daj sobie przestrzeń do nowych doświadczeń. 🌿
Wydarzenia polityczne i gospodarcze 15 stycznia
🇵🇱 Wydarzenia historyczne w Polsce
- 🇵🇱 1547 – Siedlce uzyskały prawa miejskie.
- 🇵🇱 1582 – W Jamie Zapolskim zawarto rozejm polsko-rosyjski, który zakończył wojnę o Inflanty.
- 🇵🇱 1734 – W krypcie na Wawelu odbyły się trzy ostatnie pogrzeby królewskie. Zostali pochowani: Jan III Sobieski, jego żona Maria Kazimiera i August II Mocny.
- 🇵🇱 1791 – Odbyła się premiera komedii politycznej Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza.
- 🇵🇱 1813 – VI koalicja antyfrancuska: wojska rosyjskie rozpoczęły oblężenie Gdańska.
- 🇵🇱 1863 – W nocy z 14 na 15 stycznia miała miejsce w Warszawie branka, która przyspieszyła wybuch powstania styczniowego.
- 🇵🇱 1871 – Powstało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne.
- 🇵🇱 1928 – Podczas spaceru po linie rozwieszonej pomiędzy budynkami przy ul. Akademickiej we Lwowie zginął wspinacz i akrobata Stefan Poliński.
- 🇵🇱 1928 – Zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia w Wilnie.
- 🇵🇱 1930 – Zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie.
- 🇵🇱 1935 – Dokonano oblotu samolotu RWD-13.
- 🇵🇱 1940 – Dekretem Rady Najwyższej Białoruskiej SRR w obwodach białostockim, baranowickim, brzeskim, wilejskim i pińskim zlikwidowano 101 powiatów, a w ich miejsce utworzono rejony.
- 🇵🇱 1941 – W Stalagu VIII A w dzisiejszym Zgorzelcu odbyła się prapremiera kompozycji Quatuor pour la fin du temp Oliviera Messiaena.
- 🇵🇱 1943 – Niemcy przeprowadzili w Warszawie gigantyczną łapankę, w odwecie za co Gwardia Ludowa dokonała wieczorem 17 stycznia trzech zamachów bombowych (w tym dwóch nieudanych) na kina „tylko dla Niemców”.
- 🇵🇱 1944 – 27. Wołyńska Dywizja Piechoty rozpoczęła Akcję „Burza” na Wołyniu.
- 🇵🇱 1945 – Armia Czerwona zajęła Grójec, Kielce, Koniecpol, Nowy Dwór Mazowiecki i Słomniki.
- 🇵🇱 1975 – Oddano do użytku 42-metrową kładkę nad ul. Tamka w Warszawie.
- 🇵🇱 1979 – Premiera filmu Bilet powrotny w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.
- 🇵🇱 1990 – W Krakowie rozpoczęła nadawanie pierwsza polska komercyjna stacja radiowa RMF FM.
- 🇵🇱 2016 – Rozpoczęły się XII Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn, po raz pierwszy organizowane w Polsce.
🌐 Wydarzenia na świecie 15 stycznia
- 🌐 69 – Cesarz rzymski Galba padł ofiarą spisku uknutego przez Othona, który został obwołany przez pretorian nowym cesarzem.
- 🌐 708 – Syzyniusz został papieżem.
- 🌐 1350 – Biskup Norwich William Bateman ufundował przy Uniwersytecie w Cambridge kolegium Trinity Hall mające kształcić prawników.
- 🌐 1552 – Na zamku w Chambord niemieccy książęta protestanccy i król Francji Henryk II Walezjusz zawarli układ skierowany przeciw cesarzowi Karolowi V Habsburgowi.
- 🌐 1559 – Elżbieta I Tudor została koronowana na królową Anglii.
- 🌐 1759 – W Londynie otwarto Muzeum Brytyjskie.
- 🌐 1793 – Rewolucja francuska: król Ludwik XVI został skazany na karę śmierci.
- 🌐 1804 – Wojna rosyjsko-perska: wojska rosyjskie zdobyły Gandżę.
- 🌐 1826 – Ukazało się pierwsze wydanie francuskiego dziennika „Le Figaro”.
- 🌐 1831 – Pod Charleston w Karolinie Południowej uruchomiono pierwszą w USA regularną linię kolejową.
- 🌐 1859 – Został obalony cesarz Haiti Faustyn I.
- 🌐 1875 – Otwarto Operę Paryską.
- 🌐 1892 – W Kanadzie opublikowano reguły gry w koszykówkę wymyślonej przez Jamesa Naismitha.
- 🌐 1910 – Powstała Francuska Afryka Równikowa.
- 🌐 1921 – W Genewie podpisano polsko-rumuńskie porozumienie o wzajemnej pomocy wojskowej w przypadku agresji ze strony Rosji Radzieckiej.
- 🌐 1949 – Chińska wojna domowa: wojska komunistyczne zdobyły Tiencin.
- 🌐 1961 – Otwarto Port lotniczy Rzym-Fiumicino.
- 🌐 1970 – Po 32 miesiącach walk o niepodległość upadł zbuntowany nigeryjski region Biafra.
- 🌐 2001 – „Narodziny” Wikipedii. Dzień 15 stycznia jest obchodzony jako Dzień Wikipedii.
- 🌐 2023 – Lecący z Katmandu do Pokhary samolot ATR 72 nepalskich linii Yeti Airlines rozbił się w trakcie podchodzenia do lądowania, w wyniku czego zginęły wszystkie 72 osoby na pokładzie.
👇 Quiz Wiedzy na temat 15 stycznia 👇
Słowo od Kronikarza
Refleksja na zakończenie dnia
Zapisane między styczniowym mroźnym porankiem a cieniem historiiPrzeglądając kartki kalendarza, zatrzymujemy się na dniu 15 stycznia z uczuciem melancholii mieszącej się z nadzieją. Ileż to znaczących chwil zapisało się w tej dacie – od pogrzebów królewskich w wawelskiej krypcie po pierwsze dźwięki RMF FM rozchodzące się po Krakowie. Historia nie wybiera dat przypadkowo; raczej my, ludzie, nadajemy im znaczenie poprzez swoje czyny, odwagę lub tchórzostwo, talent lub przeciętność. Gdy Elżbieta Tudor zakładała koronę, gdy Ludwik XVI słyszał wyrok śmierci, gdy Galba padał ofiarą spisku – za każdym razem historia skręcała w inną stronę, jakby kierowca autobusu, który nagle zmienia trasę, nie pytając pasażerów o zdanie.
Muzyka tego dnia brzmi szczególnie – od jazzowych perkusji Gene’a Krupy, przez southern rock Lynyrd Skynyrd, po melancholijne ballady The Cranberries. To symfonia sprzeczności, gdzie każdy instrument gra swoją partię, nie zawsze harmonijnie, ale zawsze szczerze. A my? My jesteśmy tylko słuchaczami tej wielkiej orkiestry czasu, próbującymi wyłowić sens z kakfonii wydarzeń. Wikipedia dała nam narzędzie do zapisywania tego wszystkiego – niedoskonałe, demokratyczne, ludzkie. I może właśnie dlatego piętnasty stycznia jest dniem tak bardzo symbolicznym – przypomina nam, że wiedza i pamięć to jedyne, co zostaje, gdy milkną ostatnie nuty piosenki.
DOLORES
THANK YOU ❤️Dzisiaj obchodzimy też ❤️
CHRISTOPHER TOLKIEN
Christopher Talkien
CHRISTOPHER TOLKIEN (1924-2020) Brytyjski pisarz i edytor
Christopher Tolkien, syn J.R.R. Tolkiena, zmarł 15 stycznia 2020 roku. Choć sam był pisarzem, jego największym wkładem w literaturę było opracowanie i wydanie ogromnej spuścizny literackiej swojego ojca. To dzięki niemu świat poznał "Silmarillion" (1977), "Niedokończone opowieści" (1980) oraz monumentalną dwunastotomową serię "The History of Middle-earth" (1983-1996), która zawiera wczesne wersje, szkice i notatki J.R.R. Tolkiena dotyczące mitologii Śródziemia. Christopher przez ponad czterdzieści lat swojego życia poświęcił się skrupulatnemu przygotowaniu manuskryptów ojca do publikacji, dając fanom tolkienowskiego uniwersum bezcenny wgląd w proces twórczy autora "Władcy Pierścieni". Sam napisał również biografię ojca i był oficerem RAF podczas II wojny światowej.
Pozycje na Amazon
Silmarillion
KUR*A, TO SIĘ W KOŃCU STAŁO! SILMARILLION W WERSJI, KTÓRA WYSADZI CI MÓZG!
STYCZNIOWE KALENDARIA
ZOBACZ TEŻ
No dobrze…
Bo choć muzy i poezja karmią duszę, to chlebem ich nie posmarujesz. Trzeba czasem zejść na ziemię – sprawdzić, co tam w pogodzie, na giełdach, w portfelu…
Zerkaj tu śmiało – pomoże Ci wrócić z nieba w chmury, ale te finansowe! 🌥️💰
POGODA NA DZISIAJ
11 grudnia
13:00
Kalkulator walutowy
GIEŁDY WALUTY FINANSE TOWARY ZŁOTO
🗓️ Do zobaczenia jutro...
Jeśli ten dzień Cię zaskoczył, zaciekawił lub rozbawił – wróć jutro. A jeśli nie – to tym bardziej 😉 Kalendarz codzienności pisze się sam. My tylko robimy notatki na marginesach.
Dziękuję Ci za to serdecznie!
Mam nadzieję, że treści które czytasz przynoszą Ci tyle korzyści co mi przyjemność ich tworzenia.
Zapraszam też do treści moich wpisów blogowych
Czajkowski Koncert na skrzypce i orkiestrę
Chopin La Ci Darem La Mano
Bach Kantaty i Ja
Vesperae solennes de confessore KV 339 Mozarta
Dido i Eneasz
Wojna Światów Barok vs Klasyka
Armide 🎭 Miłość Magia i Rewolucja w Operowej Otchłani

Subskrybuj mój kanał