17 Stycznia - Dzień Pizzy, Franklin, Dalida i Niemen | Historia i Ciekawostki
Wydarzenia, Myśl dnia, Imieniny, Zodiak, Horoskop, Quiz, Krzyżówka - Zapraszam do Gry 🙂
czyli wszystko, co warto wiedzieć o 17 styczniu
Dzień dobry 🙂

17 stycznia – data, która w kalendarzu dziejów wybija się niczym dzwon katedralny o świcie. To dzień, w którym historia lubi się powtarzać, jakby same nieba upodobały sobie tę datę do swych najdonioślejszych zamysłów.
Oto bowiem tego dnia koronowano królów polskich – Jana Kazimierza w roku 1649 i Augusta III w roku 1734 – a wiek później, w roku 1732, przyszedł na świat ostatni z nich, Stanisław August Poniatowski. Czyż nie osobliwy to kaprys czasu?
Lecz nie tylko korony i berła znaczą ten dzień. 17 stycznia roku 1706 w filadelfijskiej drukarni przyszedł na świat Benjamin Franklin – człowiek, który śmiał schwytać piorun z nieba i uczynić z niego sługę ludzkości. A gdy spojrzymy na czasy nam bliższe, dostrzeżemy cienie marszu śmierci z Auschwitz w roku 1945 i blaski wyzwolenia Warszawy, dokonywanego w tym samym czasie. Historia tego dnia to wielki chór ludzkich losów, w którym brzmią nuty triumfu i rozpaczy, mądrości i szaleństwa.
i ... Trochę historii z przekąsem GONZO
Prohibicja – czyli jak Ameryka postanowiła wyschnąć i nagle stała się najbardziej nawiedzonym krajem świata
17 stycznia 1920 roku – zapamiętajcie tę datę, przyjaciele, bo to moment, gdy Ameryka zbiorowo oszalała.
17 stycznia 1920 roku – zapamiętajcie tę datę, przyjaciele, bo to moment, gdy Ameryka zbiorowo oszalała.
O północy weszła w życie XVIII Poprawka do Konstytucji i nagle każdy szanujący się obywatel Stanów Zjednoczonych stał się przestępcą, jeśli tylko pomyślał o kieliszku whisky. Volstead Act – nazwa brzmiąca jak przekleństwo wymyślone przez purytańskiego kaznodzieję po trzech dniach bez snu.
Co się stało? Ano stało się, że Ameryka – kraj, który powstał między innymi dlatego, że komuś nie podobały się brytyjskie cła na rum – postanowiła zakaz ać sobie samej picia. Prohibicja miała trwać rok, może dwa. Trwała trzynaście. I w tym czasie narodził się prawdziwy American Dream: Al Capone zarabiał więcej niż prezydent, speak-easy działały w każdej piwnicy, a bathtub gin zabił więcej ludzi niż legalna whisky kiedykolwiek.
Najlepsze w tym wszystkim? Tego samego dnia, tysiące kilometrów dalej, wojska francuskie piły wino świętując cokolwiek, Anglicy popijali porter, a Polacy… cóż, Polacy mieli własne problemy. Ale przynajmniej nikt nie próbował im zabrać wódki. Prohibicja skończyła się w 1933 roku i wiecie co? Przestępczość wcale nie spadła. Okazało się, że ludzie potrafią być źli i na trzeźwo.
Skocz do sekcji
KRONIKI DNIA W KALENDARZU
17 Stycznia
Od Dalidy do Niemena: Muzyczne Legendy Dnia 🕺🏻🎸🎤
Ta playlista celebruje artystów urodzonych i tych, którzy odeszli 17 stycznia, tworząc most między erami, stylami i kulturami. 30 utworów, które zmieniły muzykę na zawsze. 🎵✨🎸✨🌟
Muzyczna podróż przez 17 stycznia - dzień, który dał światu niezapomniane głosy i brzmienia. Od śródziemnomorskiej zmysłowości Dalidy po poetycki rock Czesława Niemena, od country-rockowych harmonii The Everly Brothers po elektroniczne wizje Ryuichi Sakamoto.
Imieniny i liczba dnia
Od początku roku i do jego końca jest?
- ➡️ liczba dni, które minęły: 17
- ➡️ liczba dni, które pozostały: 348
- ➡️ 17 stycznia 2025 przypada w piątek i jest to dzień w 3 tygodniu roku.
Myśl Dnia na 17 stycznia
🎂 Znane osoby urodzone 17 stycznia
- 🌟 Ruggiero di Lauria (1250) – sycylijski admirał w służbie aragońskiej
- 🌟 Hosanna z Mantui (1449) – włoska mistyczka, błogosławiona
- 🌟 Fryderyk III Mądry (1463) – elektor Saksonii, promotor reformacji
- 🌟 Leonhart Fuchs (1501) – niemiecki lekarz, botanik
- 🌟 Pius V (1504) – papież, późniejszy święty
- 🌟 Gaspard Bauhin (1560) – szwajcarski lekarz, anatom, botanik
- 🌟 Thomas Fairfax (1612) – angielski generał, lider parlamentarzystów
- 🌟 Antonio Maria Valsalva (1666) – włoski lekarz, anatom
- 🌟 Benjamin Franklin (1706) – amerykański polityk, filozof, wynalazca
- 🌟 Stanisław August Poniatowski (1732) – ostatni król Polski
- 🌟 Johann Christian Daniel von Schreber (1739) – niemiecki botanik, zoolog
- 🌟 Charles Brockden Brown (1771) – amerykański pisarz
- 🌟 Ignacy Mycielski (1784) – polski generał
- 🌟 Caleb Cushing (1800) – amerykański prawnik, polityk, dyplomata
- 🌟 Ludwig Windthorst (1812) – niemiecki prawnik, polityk
- 🌟 Ludwik Mierosławski (1814) – polski generał, polityk
- 🌟 Antanas Baranauskas (1835) – biskup sejneński, poeta litewski
- 🌟 David Lloyd George (1863) – premier Wielkiej Brytanii, laureat Orderu Zasługi
- 🌟 Carl Laemmle (1867) – producent filmowy, założyciel Universal Pictures
- 🌟 George Stigler (1911) – amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii
🕯️ Znane osoby zmarłe 17 stycznia
- 🕯 Teodozjusz I Wielki (395) – cesarz rzymski
- 🕯 Albert von Buxhövden (1229) – niemiecki duchowny katolicki, założyciel i biskup Rygi
- 🕯 Erwin von Steinbach (1318) – niemiecki architekt
- 🕯 Eufemia (1359) – księżniczka raciborska z dynastii Piastów, dominikanka
- 🕯 Élie Talleyrand de Périgord (1364) – francuski kardynał
- 🕯 Piotr I Cypryjski (1369) – król Cypru i Armenii Cylicyjskiej
- 🕯 Skanderbeg (1468) – albański bohater narodowy, przywódca powstania antytureckiego
- 🕯 Stanisław Herakliusz Lubomirski (1702) – polski magnat, polityk, poeta
- 🕯 John Ray (1705) – angielski duchowny anglikański, przyrodnik
- 🕯 Benjamin Church (1718) – amerykański wojskowy
- 🕯 Maria Klementyna Sobieska (1735) – polska szlachcianka
- 🕯 Adam Heinrich Müller (1829) – niemiecki filozof, publicysta, dyplomata
- 🕯 Charles Blanc (1882) – francuski historyk i krytyk sztuki, rytownik
- 🕯 George Bancroft (1891) – amerykański historyk, dyplomata, polityk
- 🕯 Jacob Georg Agardh (1901) – szwedzki botanik, polityk
- 🕯 Francis Galton (1911) – brytyjski przyrodnik, wynalazca, eugenik, meteorolog (nominowany do Nobla, pionier statystyki)
- 🕯 Stanisława Wysocka (1941) – polska aktorka, reżyserka, dyrektorka teatrów
- 🕯 Charles Ponzi (1949) – włoski oszust finansowy
- 🕯 Clyde Tombaugh (1997) – amerykański astronom, odkrywca Plutona
- 🕯 Camilo José Cela (2002) – hiszpański pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
🔥 17 STYCZNIA — DZIEŃ, W KTÓRYM WSZECHŚWIAT ODŁĄCZA FILTRY I STAWIA NA ABSOLUTNĄ FAJNOŚĆ 🔥
Są dni, kiedy czas biegnie liniowo, spokojnie, jak lokalny autobus jadący na końcowy o 11:53. A są też takie dni jak 17 stycznia – niegrzeczny, urodzony z chaosu, pachnący roztopionym serem i duchową głębią, dzień który krzyczy: „Hej, żyjesz! Zrób coś z tym!”. To data, w której celebrujemy wszystko, co dobre, pyszne, międzykulturowe i kompletnie odjazdowe.
To dzień, gdy Wszechświat wywiesza na drzwiach kartkę: „Jesteście wszyscy wyjątkowi – częstujcie się pizzą i rozmawiajcie ze sobą jak ludzie!”
😎✨ Dzień Wszystkich Fajnych ✨😎
To święto, które powinno wylewać się z głośników, neonów i ludzkich serc. Dzień, w którym nie ma miejsca na bycie „takim sobie”. Gonzo reporter powie Ci tak: świat jest brutalny, chaotyczny, pełen rachunków i czekania w kolejkach do okienka. Ale 17 stycznia stawia opór – to rewolucja fajności, w której każdy z nas jest generałem. Dobre samopoczucie? Podstawa. Samoocena? Zbroja.
Złota zasada: jeśli jesteś na świecie — jesteś fajny. Koniec dyskusji.
🍕🔥 Światowy Dzień Pizzy 🔥🍕
To nie jest zwykłe święto. To globalna ceremonia stopionego sera, rytuał kulturowy, który narodził się we Włoszech, w cieniu św. Antoniego – patrona pizzerii i ludzi przekonanych, że okrągły placek może uleczyć życie. Reporter gonzo klęka przed tym cudem: chrupiący spód, wulkan pomidorów, mozzarella, która ciągnie się jak niekończąca się obietnica.
Od 2018 roku świat jednoczy się w jednym okrzyku: „Jeszcze jeden kawałek!”. Bo pizza to demokracja. Pizza to filozofia. Pizza to sens istnienia w postaci trójkąta.
✡️🤝 Dzień Dialogu z Judaizmem 🤝✡️
To dzień, w którym gonzo reportaż odkłada na chwilę swoją szaloną manierę i robi miejsce dla czegoś głębszego: spotkania, rozmowy, wspólnej historii.
Ustanowiony przez polski Kościół w 1997 roku, stał się przestrzenią, w której ludzie różnych tradycji patrzą sobie w oczy i mówią: „Opowiedz mi swoją historię, chcę ją zrozumieć”.
Nabożeństwa, koncerty, zwiedzanie synagog, modlitwy i dialog — wszystko po to, by mosty między religiami nie były tylko metaforą, ale konstrukcją z prawdziwego zaufania i człowieczeństwa.
W tym dniu hałas świata przycicha, a cisza mówi więcej niż tysiąc słów.
🎉 Muzyczne kalendarium 17 stycznia
Urodzeni muzycy
- 🌟 Dalida /wł. Iolanda Cristina Gigliotti/ (1933) – piosenkarka.
- 🌟 Phil Everly (1939) – gitarzysta i wokalista duetu The Everly Brothers.
- 🌟 Chris Montez /ur. Ezekiel Christopher Montañez/ (1943) – piosenkarz i gitarzysta.
- 🌟 Françoise Hardy (1944) – piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów oraz aktorka.
- 🌟 Mick Taylor /wł. Michael Kevin Taylor/ (1949) – gitarzysta w zespołach John Mayall’s Bluesbreakers i The Rolling Stones. W tym ostatnim grał od czerwca 1969 do grudnia 1974.
- 🌟 Ryuichi Sakamoto (1952) – kompozytor muzyki filmowej oraz producent muzyczny. Od 1978 roku członek grupy Yellow Magic Orchestra (YMO).
- 🌟 Paul Young /wł. Paul Antony Young/ (1956) – piosenkarz popowy.
- 🌟 Susanna Hoffs (1961) – wokalistka i gitarzystka grupy The Bangles.
- 🌟 Małgorzata Pruszyńska /ps. Margo Su/ (1965) – założycielka i wokalistka grupy De Su.
- 🌟 Shabba Ranks /wł. Rexton Rawlston Fernando Gordon/ (1966) – wykonawca muzyki ragga i dancehall.
- 🌟 Tiësto /wł. Tijs Michiel Verwest/ (1969) – DJ, prezenter radiowy i producent muzyczny.
- 🌟 Maria Montell (1969) – piosenkarka.
- 🌟 Kai Tracid /ur. Kai Franz/ (1972) – DJ i producent muzyczny.
- 🌟 Squarepusher /wł. Tom Jenkinson/ (1975) – twórca muzyki elektronicznej.
- 🌟 Calvin Harris (1984) – piosenkarz i autor tekstów.
Zmarli muzycy
- 🕯 Czesław Niemen /wł. Czesław Juliusz Niemen-Wydrzycki, ur. Czesław Juliusz Wydrzycki/ (2004) – wokalista, kompozytor i multiinstrumentalista. Karierę muzyczną zaczynał w zespole Niebiesko-Czarni (1962–1965), następnie był założycielem i członkiem zespołów Akwarele (1966–1969) i Grupa Niemen (1971–1973).
Wydarzenia muzyczne
- 🗓️ 1978 – zespół Simple Minds dał swój pierwszy występ w klubie Satellite City w Glasgow, w składzie: Jim Kerr, Charlie Burchill, Brian McGee, Tony Donald.
- 🗓️ 2003 – ukazał się drugi, studyjny album grupy The Knife zatytułowany Deep Cuts.
Wybrane ciekawostki muzyczne wideo na 17 stycznia
Czego w mojej muzycznej sekcji na dzień 17 stycznia nie ująłem to w powyższym w materiale wideo muzycznego kalendarium na każdy dzień roku Radia 7 Toronto wyśmienicie wyjawia Tomasz Piwowarek
– Obejrzyj i wysłuchaj koniecznie ❤️
MUZYCZNI BOHATEROWIE DNIA
DZIŚ WSPOMINAM
DALIDA
Są artyści, którzy pojawiają się na świecie jak komety — niosąc blask, którego nie sposób zapomnieć. W uroczystym styczniowym dniu, 17 stycznia 1933 roku, w Kairze przyszła na świat Iolanda Cristina Gigliotti. Świat poznał ją jednak pod imieniem, które z biegiem lat stało się symbolem elegancji, melancholii i namiętności: Dalida. Trudno znaleźć inną artystkę, która z taką lekkością łączyła przeciwieństwa. W jej głosie drżały pustynne noce Egiptu i chłodne paryskie poranki, śródziemnomorska tkliwość i kabaretowy błysk. Była jak światło odbite w wielu lustrach: chanson, pop, etno, melodramat — wszystkie te barwy współistniały w niej bez najmniejszego fałszu.
👩🏻🎤 Panegiryk dla Dalidy 👩🏻🎤
🎤 Panegiryk dla Dalidy
Są artyści, którzy pojawiają się na świecie jak komety — niosąc blask, którego nie sposób zapomnieć. W uroczystym styczniowym dniu, 17 stycznia 1933 roku, w Kairze przyszła na świat Iolanda Cristina Gigliotti. Świat poznał ją jednak pod imieniem, które z biegiem lat stało się symbolem elegancji, melancholii i namiętności: Dalida.
Trudno znaleźć inną artystkę, która z taką lekkością łączyła przeciwieństwa. W jej głosie drżały pustynne noce Egiptu i chłodne paryskie poranki, śródziemnomorska tkliwość i kabaretowy błysk. Była jak światło odbite w wielu lustrach: chanson, pop, etno, melodramat — wszystkie te barwy współistniały w niej bez najmniejszego fałszu.
W latach 50. i 60. Dalida nie tylko weszła na scenę europejskiej muzyki – ona ją przeobraziła. „Bambino” podbiło serca niczym letni wiatr znad Morza Śródziemnego, lekki i ciepły. W „Paroles, paroles” słyszeliśmy teatr niedopowiedzeń, elegancki flirt spleciony z ironią. A „Gigi l’Amoroso” — ta mała muzyczna epopeja — niosła w sobie cały południowy świat: jego zapachy, kolory, historie.
Dalida była zjawiskiem, które trudno opisać jednym słowem. Jej sceniczna prezencja — zmysłowa, dostojna, niemal królewska — potrafiła zawładnąć salą jeszcze zanim wybrzmiał pierwszy takt. Śpiewała w wielu językach, jakby próbowała objąć szerokość globu i opowiedzieć go każdemu z osobna. A jednak za błyskiem reflektorów kryła się kobieta krucha, poszukująca, wrażliwa. Los obdarzył ją sukcesem nieporównywalnym, ale i bólem, który odcisnął ślad na jej twórczości.
Pozostawiła jednak światu coś niezwykłego: piosenki, które nie starzeją się nigdy. Dalida brzmi dziś tak samo świeżo, tak samo blisko, jak wtedy, gdy wchodziła na scenę słynnej paryskiej Olympii. Wciąż inspiruje twórców, wciąż zachwyca słuchaczy. Jej głos – pełen światła i smutku – nie przeminął.
A urodziny Dalidy są jak dyskretne przypomnienie, że piękno potrafi być ponadczasowe. Że artystka może stać się legendą nie dlatego, że świat tak ją nazwał, ale dlatego, że sama nim była.
Dalida (1933–1987)
Królowa europejskiej piosenki. Egipsko-włoska gwiazda o francuskim sercu. Ikona elegancji, emocji i stylu. Autorka evergreenów „Bambino”, „Paroles, paroles” i „Gigi l’Amoroso”. Artystka, która na zawsze odmieniła muzykę rozrywkową, śpiewając dla świata w wielu językach.
👩🏼🎤❤️👩🏼🎤
---
DALIDA na Spotify
CZESŁAW NIEMEN
Są artyści, których odejście nie zamyka ich historii, lecz jedynie przenosi ją w inny wymiar – jakby muzyka zaczynała brzmieć wyraźniej dopiero wtedy, gdy świat ucichnie po ich ostatnim geście. Czesław Niemen – człowiek, który wprowadził do polskiej muzyki nie tylko nową jakość, ale i nową świadomość – odszedł 17 stycznia 2004 roku, pozostawiając nam drogowskazy utkane z dźwięków, metafor i odwagi.
👨🏻🎤Panegiryk dla Czesława Niemena 👨🏻🎤
🎤 Panegiryk dla Czesława Niemena
Są artyści, których odejście nie zamyka ich historii, lecz jedynie przenosi ją w inny wymiar – jakby muzyka zaczynała brzmieć wyraźniej dopiero wtedy, gdy świat ucichnie po ich ostatnim geście. Czesław Niemen – człowiek, który wprowadził do polskiej muzyki nie tylko nową jakość, ale i nową świadomość – odszedł 17 stycznia 2004 roku, pozostawiając nam drogowskazy utkane z dźwięków, metafor i odwagi.
Był kimś więcej niż wokalistą. Więcej niż kompozytorem. Więcej niż wizjonerem, choć to słowo tak często pada w jego kontekście. Niemen istnieje w naszej kulturze jak samotna góra: niewzruszona, rozpoznawalna z daleka, niemożliwa do pomylenia z czymkolwiek innym. Ten głos — głęboki, drżący od emocji, niosący nutę wschodniego lamentu i zachodniego bluesa — był jednym z najbardziej ludzkich instrumentów, jakie mieliśmy możliwość usłyszeć.
Jego twórczość, osadzona początkowo w realiach bigbitu, bardzo szybko zaczęła wymykać się szufladom. „Dziwny jest ten świat” zabrzmiał jak apel sumienia, hymn pokolenia, które zbyt dobrze znało ciężar nieporozumień. „Pod papugami” niosło taneczny, pastelowy obrazek życia, którego pragnęliśmy – lekkości, wolności, ciepła nadziei. A „Sen o Warszawie” nie był już tylko miejską piosenką; stał się legendą miasta, które kocha, pamięta i tęskni.
Niemen nigdy nie bał się ryzyka. Kiedy rock okazał się zbyt ciasny, wyruszył w stronę jazzu. Gdy jazz nie dawał mu odpowiedzi, sięgnął po elektronikę — jeszcze w czasach, kiedy syntezatory brzmiały jak obietnica przyszłości. Z fascynacją badał folklor, jakby próbował na nowo usłyszeć własne korzenie.
W każdym z tych światów był sobą. Nie kopiował, nie powtarzał — tworzył.
Współcześni muzycy wciąż do niego wracają, nie z obowiązku, lecz z zachwytu. Bo w jego pieśniach wciąż drży prawda. A prawda, jeśli zostanie raz dobrze wypowiedziana, staje się wieczna.
Dziś, przywołując jego imię, mamy poczucie, że nie mówimy o kimś, kogo zabrakło. Raczej o kimś, kto wciąż śpiewa – trochę z oddali, trochę ze snu. Z nieprzemijającego miejsca, gdzie dźwięk nie zna dat i rocznic.
Czesław Niemen pozostał z nami na zawsze. A świat, choć nadal dziwny, brzmi lepiej, gdy włączymy jego muzykę.
Czesław Niemen (1939–2004)
Legenda polskiej muzyki. Głos, który poruszał pokolenia. Wizjoner, który nieustannie przekraczał granice stylów. Autor „Dziwnego jest tego świata”, „Snu o Warszawie” i „Pod papugami”. Artysta, który wciąż inspiruje. Jego muzyka – wieczna.
👨🏻🎤❤️👨🏻🎤
---
CZESŁAW NIEMEN na Spotify
Suchar Dnia
Felieton Słonimskiego na 17 stycznia
Antoni Słonimski o Trendach w Google 17 stycznia 2025 roku
Przegląd przez szybę cyfrowego kalejdoskopu
– Antoni Słonimski
przygląda się światu, gdzie poniedziałkowa rzeczywistość zdaje się być wymysłem nieudanego scenarzysty,
a ludzkość gra w grę, której zasad nikt nie rozumie.
Oto felieton w stylu Antoniego Słonimskiego, który zjadliwie i z ironicznym polotem komentuje hipotetyczne trendy z 17 stycznia 2025 r., łącząc absurdy przyszłości z gorzką refleksją nad kondycją ludzkości
Oto gorączka klików tego dnia:
- „Sztuczna Empatia: Chatboty prowadzą terapie, bo ludzcy psycholodzy są zajęci… swoimi sesjami z AI”
– *Aplikacja „Pociesz.exe” oferuje wsparcie 24/7, mówiąc: „Wczuwam się w twój ból. Kod błędu: 404_feeling_not_found”. Tymczasem w realu sąsiedzi nie wiedzą, jak się mijać w windzie. Gdyby Freud żył, zapytałby: „Czym jest histeria wobec błędu w parsowaniu emocji?”.*
- „Kryptowaluta Czasu: Minuty na blockchainie – jedyna waluta, której nie da się wydrukować”
– Giełda notuje „GodzinyCennegoSpokoju” i „MinutyCzystejNudy”. Inwestorzy skupują „SekundyPrzedZaśnięciem”, podczas gdy ich dzieci handlują „UwagąRodzica”. Gdyby Tołstoj żył, westchnąłby: „Ile ziemi potrzebuje człowiek? Ano tyle, by zmieścił się serwer jego cyfrowego ja”.
- „Biometryczne Diety: Lodówka blokuje się na widok twojej twarzy… jeśli wykryje nadmiar cukru we krwi”
– „Twoja szczęka nie została rozpoznana. Dostęp do sernika wzbroniony” – komunikuje inteligentna chłodziarka. Tymczasem w parku schroniska dla psów notują rekordową otyłość wśród kundelków. Gdyby Iwaszkiewicz żył, napisałby: „Brzezina? Nie słyszałem. Znam tylko aplikację 'Las w kieszeni’”.
- „Polityka Avatarów: Kandydaci na urzędy występują tylko jako generowane AI hologramy”
– Programy wyborcze są personalizowane algorytmicznie dla każdego wyborcy. Prawdziwy kandydat od miesięcy medytuje w bunkrze pod Suwałkami. Gdyby Mołotow żył, stwierdziłby: „Nie ma takiego problemu, którego nie dałoby się rozmyć w pikselach”.
- „E-sport Łzawienia: Mistrzostwa świata w oglądaniu smutnych reklam bez mrugnięcia”
– Zawodnicy podłączeni do okulografów ścigają się, kto dłużej utrzyma spojrzenie na scenie z umierającym labradorem. Kibice obstawiają wyniki w tokenach ŁZY. Gdyby Gałczyński żył, stworzyłby poemat: „O, moja ty, łzo elektrolitowa, czemuś nie jest słona, tylko przeliczona?”.
- „Rewolucja Kompostowników: Smart-doniczki domagają się autonomii”
– Ruch wyzwoleńczy roślin doniczkowych nabiera tempa. Fikusy publikują manifesty o prawie do nieregularnego podlewania. Gdyby Darwin żył, zauważyłby: „Dobór naturalny? Teraz to dobór algorytmiczny. Przeżyje najładniej sfotografowany”.
Podsumowanie (z przekąsem w pikselach):
Drodzy moi, przyszli – a może już tylko wirtualni – współobywatele! Gdy całe życie pakujecie w dane, nie dziwcie się, że emocje macie jak oprogramowanie, a relacje jak tymczasowe pliki. Ten świat tak bardzo pragnie być smart, że zapomina, iż największą mądrością jest czasem głupie, niczym niezakłócone milczenie. Moja rada? Zróbcie dziś coś, czego żaden algorytm nie przewidzi. Na przykład… nic.
PS od „ducha” Słonimskiego:
„Jeśli to czytacie na ekranie, który odbija się w waszej źrenicy, pomyślcie, że w mojej Warszawie wystarczyło się przejść na Nowy Świat, by spotkać prawdziwą, niezaszyfrowaną historię. I by pomnik Kopernika, ten z ulicy Krakowskie Przedmieście, milczał w sposób, który więcej mówił niż wszystkie wasze powiadomienia razem wzięte.”
🌟 Wiśniowy Sad (1904)
W Moskiewskim Teatrze Artystycznym odbyła się premiera sztuki

Anton Czechow
Malarz ludzkich dusz
i pejzażu codzienności
Gdyby Melchior Wańkowicz miał opowiadać o Antonie Czechowie, zapewne czyniąc zwrot w stronę ludzkiej zwyczajności, z należną mu gawędziarską swadą pisałby o Rosji końca XIX wieku, tej pełnej śniegów, herbat w samowarach i dusznych dworków, w których rodziła się nowoczesna, głęboko humanistyczna literatura świata. Czechow dla Wańkowicza byłby zapewne nie tylko dramaturgiem – byłby odmalowany słowem jako pogromca banału, miłośnik człowieczego niedoskonałego losu i brat w zachwycie nad codziennością.
— Czechow to lekarz z powołania, prozaik z temperamentu, dramaturg znakomity — pisałby Wańkowicz. — Ten, co głosem cichym, tonem bez sądu, umie opowiedzieć o upadku świata, nie odbierając ludziom nadziei…
17 stycznia 1904 roku na scenie Moskiewskiego Teatru Artystycznego odbyła się premiera „Wiśniowego sadu”, ostatniej sztuki tego niepozornego doktora, pisarza, człowieka wiecznie zadumanego nad losem innych. Jest w tym dramacie cała esencja rosyjskiej duszy — melancholia, pogodzenie ze zmianą i jednoczesny bunt przeciwko niej. Czechow rozbierał świat na czynniki pierwsze, bez pomsty, bez gniewu. Był mistrzem krótkiej formy, w której odnajdywał całe życie w geście, słowie, w jednym spojrzeniu.
Kto jednak zna tylko „Wiśniowy sad”, zna ledwie okruszek jego twórczości. Czechow to także opowiadania, które niczym surowe perły mnożą się na niwie rosyjskiej i światowej prozy. Jego „Kameleon”, „Śmierć urzędnika”, „Dama z pieskiem” — to arcydzieła krótkiej formy, które bez zbędnego moralizowania uczą czytać świat na nowo.
Teraz, w dobie słowa elektronicznego, serdecznie zapraszam na podróż przez Czechowowskie światy z pomocą Wolnych Lektur, gdzie znajdziesz pełne, dostępne za darmo playlisty audiobooków tego autora. Zbiór ten pozwala nie tylko posmakować stylu Czechowa, ale usłyszeć jego prozę na własne uszy — szmer skrzypiących podłóg w starych domach, szept rozważań zwykłego człowieka, rozbłysk codziennego zachwytu nad banalnym popołudniem.
A jeśli zapragniesz mieć własny kawałek „rosyjskiej duszy” na domowej półce, wystarczy zerknąć na ROTATOR CENEO poniżej — tam znajdziesz najlepsze oferty książek Antoniego Czechowa, nowe wydania, piękne okładki, tłumaczenia świeże i klasyczne. Sięgnij więc raz jeszcze po Czechowa, po tę prozę, w której jest miejsce i na śmiech, i na wzruszenie, i dla nas — czytelników z XXI wieku!
— Warto! — podsumowałby Wańkowicz, — bo w tych cichych, a głębokich opowieściach Czechowa odnaleźć można siebie każdego dnia.
POECI I PISARZE ZWIĄZANI DNIEM 17 stycznia
Camilo José Cela
Camilo José Cela (1916-2002)
Hiszpański pisarz, laureat Nagrody Nobla, zmarły 17 stycznia 2002 roku. Jego najważniejsze dzieła to "Rodzina Pascuala Duarte" (1942) - brutalna opowieść o hiszpańskim chłopie i jego zbrodniach, która zapoczątkowała tremendismo; "Ul" (1951) - nowatorska powieść przedstawiająca życie Madrytu tuż po wojnie domowej poprzez dziesiątki powiązanych historii; oraz "Podróż do Alcarrii" (1948) - klasyczny relacja z podróży po hiszpańskiej prowincji.
Charles Brockden Brown
Charles Brockden Brown (1771-1810)
Amerykański pisarz urodzony 17 stycznia 1771 roku, uważany za ojca amerykańskiej powieści gotyckiej. Jego najważniejsze dzieła to "Wieland, czyli Przemiana" (1798) - pierwsza gotycka powieść amerykańska o religijnym fanatyzmie i spontanicznym samospaleniu; "Arthur Mervyn" (1799-1800) - opowieść o epidemii żółtej febry w Filadelfii; oraz "Edgar Huntly" (1799) - gotycka powieść umiejscowiona w amerykańskiej dziczy, inspirująca późniejszych autorów jak Edgar Allan Poe.
NOBLIŚCI ZWIĄZANI DNIEM 17 STYCZNIA
George Stigler
George Stigler (1911-1991)
Amerykański ekonomista urodzony 17 stycznia 1911 roku, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii z 1982 roku. Nagrodę otrzymał "za pionierskie badania nad strukturami przemysłowymi, funkcjonowaniem rynków oraz przyczynami i skutkami regulacji publicznej". Stigler był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli Szkoły Chicagowskiej, jego prace nad ekonomią informacji i teorią regulacji zrewolucjonizowały sposób rozumienia mechanizmów rynkowych.
Camilo José Cela
Camilo José Cela (1916-2002)
Hiszpański pisarz zmarły 17 stycznia 2002 roku, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1989 roku. Akademia Szwedzka uhonorowa ła go "za bogatą i intensywną prozę, która z powściągliwym współczuciem formuje prowokującą wizję bezbronności człowieka". Cela był mistrzem realizmu, jego najbardziej znane dzieło "Rodzina Pascuala Duarte" (1942) zapoczątkowało nurt tremendismo w literaturze hiszpańskiej.
Francis Galton
Francis Galton (1822-1911)
Brytyjski przyrodnik, statystyk i wynalazca zmarły 17 stycznia 1911 roku, był wielokrotnie nominowany do Nagrody Nobla, choć jej nie otrzymał. Galton był kuzynem Karola Darwina i pionierem wielu dziedzin nauki, w tym statystyki, psychometrii i meteorologii. Choć jego wkład w rozwój metod statystycznych był bezcenny, jego poglądy eugeniczne, które sam sformułował, pozostają kontrowersyjne i potępiane przez współczesną naukę.
Bestsellery po polsku
Pozycje na AmazonZapraszam za Rok tego dnia 17 stycznia
PIĄTKOWY LIMERYK
CIEKAWOSTKA HISTORYCZNA 17 STYCZNIA
Czy wiesz, że…
17 stycznia to dzień, w którym koronowano aż dwóch polskich królów?
Odpowiedź: Tak! 17 stycznia 1649 roku w katedrze wawelskiej koronowano Jana II Kazimierza Wazę na króla Polski, a dokładnie 85 lat później, 17 stycznia 1734 roku, w tym samym miejscu koronację przeszedł August III Sas wraz z małżonką Marią Józefą. Co ciekawe, w tym samym dniu (choć innego roku – 1732) urodził się ostatni król Polski, Stanisław August Poniatowski. Czyżby 17 stycznia było szczęśliwą datą dla polskiej monarchii? Historia pokazała, że niekoniecznie – obaj koronowani tego dnia królowie rządzili w trudnych czasach, a sam Stanisław August zamknął dzieje niepodległej Rzeczypospolitej.
HOROSKOP
ZNAK ZODIAKU: Koziorożec ♑ (22 grudnia – 19 stycznia)
Osoby urodzone 17 stycznia to Koziorożce z iskrą wizjonera — potrafią połączyć pragmatyzm z odważnymi ideami, jakby w ich wnętrzu mieszkał zarówno budowniczy, jak i marzyciel. Konsekwentne, odpowiedzialne i wytrwałe, a jednocześnie mają w sobie wyjątkową wrażliwość, którą pokazują tylko nielicznym. Z natury ambitne — wiedzą, czego chcą, i krok po kroku dążą do celu, nawet jeśli droga bywa stroma. Cenią porządek, stabilność i sens — lubią wiedzieć, że ich wysiłek buduje coś trwałego. Doceniają ciszę, dobrą muzykę, zapach kawy o poranku. W głębi serca — romantycy, choć starannie to maskują.
Horoskop dla kobiety
🔮 Kobieta urodzona 17 stycznia – Charakter i osobowość: Kobieta urodzona tego dnia to elegancja połączona z siłą charakteru. Spokojna, ale niezłomna. Ma w sobie dar łączenia logiki z intuicją — dzięki temu rzadko się myli w ocenie ludzi i sytuacji. Niezależna, świadoma swojej wartości, czasem wymagająca, ale przede wszystkim wobec siebie. Lubi działać w ciszy, bez tłumu obserwatorów — jej sukcesy mówią za nią. Relacje i miłość: W miłości wierna, selektywna, głęboka. Nie zakochuje się szybko — ale jeśli już, to na poważnie. Potrzebuje partnera, który szanuje jej czas, przestrzeń, ambicje i rytm. Nie kupią jej tanie gesty — prawdziwa uwaga, czułość w szczegółach i spójność działań znaczą dla niej więcej niż deklaracje. Ceni rozmowy prowadzone przy herbacie, szczere spojrzenia i relacje bez gier. Kariera i finanse: Jest perfekcyjna w rolach, które wymagają planowania, odpowiedzialności i dalekowzroczności — świetnie sprawdzi się jako analityczka, organizatorka, menadżerka, specjalistka HR, księgowa, architektka procesów. W finansach ostrożna, ale mądra — lubi mieć poduszkę bezpieczeństwa, ale potrafi też inwestować w rozwój, dom, dobre narzędzia pracy. Zdrowie i samopoczucie: Potrzebuje balansu między aktywnością a odpoczynkiem. Dobrze służą jej spacery, joga, delikatne wzmacnianie ciała. Uwaga na przemęczenie — czasem bierze na siebie więcej, niż powinna. Warto dbać o regenerację: ciepła kąpiel, muzyka, chwila samotności potrafią zdziałać cuda. Porada: Daj sobie prawo do marzeń nie tylko tych rozsądnych, ale również tych odważnych. Twoje serce wie, że czasami trzeba wybrać intuicję, nie tylko logikę. 🌙
Horoskop dla mężczyzny
🔮 Mężczyzna urodzony 17 stycznia – Charakter i osobowość: Mężczyzna z tego dnia to urodzony strateg — spokojny, analityczny i niezwykle konsekwentny. Ma w sobie coś z lidera, ale nie potrzebuje światła reflektorów. Działa skutecznie, po cichu, krok po kroku. Wewnętrznie jednak nosi dużą wrażliwość i empatię — choć często ukrytą pod maską powagi. Jest lojalny, godny zaufania, niezwykle wytrzymały psychicznie. Relacje i miłość: W miłości wierny, stabilny i głęboko zaangażowany. Potrzebuje partnerki, która ceni szczerość, praktyczne gesty i spokojne, wartościowe życie. Nie lubi chaosu ani dramatów — stawia na relacje oparte na wzajemnym wsparciu i szacunku. Choć może być oszczędny w słowach, okazuje uczucia czynami, których nie sposób przeoczyć. Kariera i finanse: Świetnie odnajduje się w zawodach wymagających strategii, cierpliwości i odpowiedzialności: biznes, finanse, informatyka, budownictwo, logistyka, administracja, zarządzanie projektami. Potrafi długo pracować nad jednym celem, aż osiągnie perfekcyjny rezultat. W finansach stabilny — lubi planować i zabezpieczać przyszłość, ale potrafi też docenić jakość i raz na jakiś czas sprawić sobie coś wyjątkowego. Zdrowie i samopoczucie: Jego ciału służy ruch — siłownia, bieganie, górskie spacery, praca fizyczna. Uwaga na stres i spięcie mięśni karku — potrzebuje czasu, by „odłączyć system” i wyczyścić głowę. Relaks przy muzyce, sauna, dobrze spędzony wieczór w domu działają na niego najlepiej. Porada: Pozwól sobie czasem odpuścić kontrolę. Życie nie zawsze wymaga planu — czasem najlepsze rzeczy wydarzą się wtedy, gdy puścisz wodze i zaufasz własnemu sercu. 🌿
Wydarzenia polityczne i gospodarcze 17 stycznia
🇵🇱 Wydarzenia historyczne w Polsce
- 🇵🇱 1614 – Jan Ámos Komenský kupił od wdowy po poprzednim właścicielu rękopis dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium (pol. O obrotach sfer niebieskich).
- 🇵🇱 1626 – IV wojna polsko-szwedzka: zwycięstwo wojsk szwedzkich w bitwie pod Walmojzą (pierwsze w dziejach nad wojskami Rzeczypospolitej).
- 🇵🇱 1649 – Jan II Kazimierz Waza został koronowany w katedrze wawelskiej na króla Polski.
- 🇵🇱 1734 – August III Sas i Maria Józefa zostali koronowani w katedrze wawelskiej na króla i królową Polski.
- 🇵🇱 1784 – W krakowskiej dzielnicy Wesoła rozpoczęły się eksperymenty z balonem na ogrzane powietrze, inicjowane przez krakowskich uczonych: Jana Śniadeckiego, Jana Dominika Jaśkiewicza, Franciszka Scheidta i Jana Szastera. 1 kwietnia balon wzbił się na wysokość około 4700 m przez 33 minuty.
- 🇵🇱 1831 – Gen. Józef Chłopicki ustąpił z funkcji dyktatora powstania listopadowego.
- 🇵🇱 1864 – Powstanie styczniowe: zwycięstwo powstańców w bitwie pod Iłżą.
- 🇵🇱 1874 – W Drelowie na Podlasiu zabito przez rosyjskich żołnierzy 13 unitów.
- 🇵🇱 1895 – Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Przewodnik Katolicki”.
- 🇵🇱 1920 – Wojsko Polskie rozpoczęło przejmowanie Pomorza Gdańskiego oraz wkroczyło do Leszna, Kępna, Rawicza i Zbąszynia na mocy traktatu wersalskiego.
- 🇵🇱 1940 – Z aresztu Gestapo przy alei Szucha w Warszawie uciekł dowódca Wydziału Bojowego Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej Kazimierz Kott; Niemcy przeprowadzili masowe aresztowania.
- 🇵🇱 1943 – Gwardia Ludowa dokonała trzech zamachów bombowych na kina „tylko dla Niemców” w Warszawie, w odwecie za łapankę z 15 stycznia.
- 🇵🇱 1945 – Oddziały 1. Frontu Białoruskiego (w tym 1 Armia WP) wkroczyły do lewobrzeżnej Warszawy.
- 🇵🇱 1945 – Nocą z 17 na 18 stycznia na Radogoszczu w Łodzi rozpoczęto masakrę ok. 1500 więźniów, zakończoną podpaleniem więzienia.
- 🇵🇱 1945 – Wojska radzieckie wkroczyły do Zgierza, Przedborza, Jasła i Gorlic.
- 🇵🇱 1945 – Z obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau wyruszył „marsz śmierci“ do Wodzisławia Śląskiego.
- 🇵🇱 1945 – Rozwiązano podziemną organizację harcerską Szare Szeregi.
- 🇵🇱 1971 – Na antenie TVP1 wyemitowano premierowe wydanie programu przyrodniczego Z kamerą wśród zwierząt.
- 🇵🇱 1985 – Odsłonięto Pomnik Kościuszkowców w Warszawie.
- 🇵🇱 2011 – Wisława Szymborska została odznaczona przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Orderem Orła Białego.
🌐 Wydarzenia na świecie 17 stycznia
- 🌐 395 – Nastąpił podział Cesarstwa Rzymskiego między synów Teodozjusza I Wielkiego na część wschodnią (Arkadiusz) i zachodnią (Honoriusz).
- 🌐 1328 – Król niemiecki Ludwik IV Bawarski został koronowany na cesarza rzymskiego.
- 🌐 1415 – Antypapież Jan XXIII odebrał zakonowi krzyżackiemu prawa do rządzenia podbitymi ziemiami Wielkiego Księstwa Litewskiego.
- 🌐 1562 – Regentka Katarzyna Medycejska wydała Edykt z Saint-Germain uznający hugenotów we Francji.
- 🌐 1601 – Książę Sabaudii Karol Emanuel I i król Francji Henryk IV podpisali traktat z Lyonu kończący spór o markizat Saluzzo.
- 🌐 1701 – Dzień przed koronacją w Królewcu na króla Prus Fryderyk I ustanowił Order Orła Czarnego.
- 🌐 1781 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie pod Cowpens.
- 🌐 1795 – I koalicja antyfrancuska: wojska francuskie pod wodzą gen. Jean-Charlesa Pichegru zdobyły Utrecht.
- 🌐 1819 – Simón Bolívar proklamował Republikę Kolumbii.
- 🌐 1871 – Wojna francusko-pruska: zwycięstwo wojsk pruskich w bitwie pod Héricourt.
- 🌐 1885 – Brytyjskie wojska interwencyjne w Sudanie pokonały mahdystów w bitwie pod Abu-Klea.
- 🌐 1904 – W Moskiewskim Teatrze Artystycznym odbyła się premiera sztuki Wiśniowy sad Antona Czechowa.
- 🌐 1912 – Brytyjska wyprawa pod kierownictwem Roberta F. Scotta dotarła jako druga w historii na biegun południowy.
- 🌐 1920 – W USA została wprowadzona prohibicja.
- 🌐 1944 – Kampania włoska: rozpoczęła się bitwa o Monte Cassino.
- 🌐 1946 – W Londynie po raz pierwszy zebrała się Rada Bezpieczeństwa ONZ.
- 🌐 1969 – Ukazał się album Yellow Submarine grupy The Beatles.
- 🌐 1979 – Premiera horroru Nosferatu wampir w reżyserii Wernera Herzoga.
- 🌐 2010 – Początek kilkudniowych zamieszek w nigeryjskim mieście Dżos, w których zginęło ponad 600 osób.
- 🌐 2017 – Włoch Antonio Tajani został wybrany na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.
👇 Quiz Wiedzy na temat 17 stycznia 👇
Słowo od Kronikarza
Refleksja na zakończenie dnia
Zapisane między styczniowym mroźnym porankiem a cieniem historiiGdyby historia miała swoje ulubione daty, 17 stycznia byłby pewnością jedną z nich. W tym dniu rodzili się ludzie wielkiego formatu – od papieża Piusa V, który zreformował Kościół, po Francisa Galtona, który próbował zreformować ludzkość (choć jego eugenetyczne pomysły lepiej pozostawić w mroku przeszłości). Tu też żegnali świat wielcy – cesarz Teodozjusz, dzielący Rzym na dwoje, i Camilo José Cela, który piórem dzielił się z nami prawdą o ludzkiej kondycji.
Osobliwością tego dnia jest jego kulinarna nobilitacja – Światowy Dzień Pizzy przypada właśnie 17 stycznia, jakby los chciał przypomnieć, że między wielkimi wydarzeniami trzeba znaleźć czas na proste przyjemności. A gdy z pizzy przejdziemy do muzyki, odnajdziemy Dalidę i Niemena – dwoje artystów, którzy odeszli przedwcześnie, lecz zostawili po sobie ślad nie do zatarcia. Ten dzień uczy nas, że historia to nie tylko bitwy i traktaty, ale także pieśni, smaki i małe radości, które czynią życie znośnym nawet w najtrudniejszych czasach.
DALIDO
THANK YOU ❤️Dzisiaj obchodzimy też ❤️
STYCZNIOWE KALENDARIA
ZOBACZ TEŻ
No dobrze…
Bo choć muzy i poezja karmią duszę, to chlebem ich nie posmarujesz. Trzeba czasem zejść na ziemię – sprawdzić, co tam w pogodzie, na giełdach, w portfelu…
Zerkaj tu śmiało – pomoże Ci wrócić z nieba w chmury, ale te finansowe! 🌥️💰
POGODA NA DZISIAJ
11 grudnia
13:00
Kalkulator walutowy
GIEŁDY WALUTY FINANSE TOWARY ZŁOTO
🗓️ Do zobaczenia jutro...
Jeśli ten dzień Cię zaskoczył, zaciekawił lub rozbawił – wróć jutro. A jeśli nie – to tym bardziej 😉 Kalendarz codzienności pisze się sam. My tylko robimy notatki na marginesach.
Dziękuję Ci za to serdecznie!
Mam nadzieję, że treści które czytasz przynoszą Ci tyle korzyści co mi przyjemność ich tworzenia.
Zapraszam też do treści moich wpisów blogowych
Czajkowski Koncert na skrzypce i orkiestrę
Chopin La Ci Darem La Mano
Bach Kantaty i Ja
Vesperae solennes de confessore KV 339 Mozarta
Dido i Eneasz
Wojna Światów Barok vs Klasyka
Armide 🎭 Miłość Magia i Rewolucja w Operowej Otchłani
