BWV 37

Skomponowana w 1724 roku BWV 37 “Wer da gläubet und getauft wird” (Który wierzy i jest ochrzczony) była pierwszą kantatą, którą Bach napisał na Wniebowstąpienie. Później wznowił utwór, do którego tekst napisał nieznany librecista, aby uczcić to samo święto w 1731 roku.

Refren wprowadzający, choć niezbyt długi, jest pełen energii. Przypominający mowę motyw smyczków i dwóch obojów d’amore w preludium orkiestrowym wprowadza podnoszący na duchu gest “Wer da gläubet” (Kto wierzy), a także prawdopodobnie potajemnie nawiązuje do wersu hymnu “Dies sind die heilgen zehn Gebot” (To jest święte Dziesięć Przykazań), włączając w ten sposób prawo Mojżesza do Nowego Przymierza Jezusa. zgodnie z jednolitym podejściem do interpretacji Bibliiw czasach Bacha. 

W tym jasnym otoczeniu wiara i chrzest są przedstawione jako poważne, ale błogie wydarzenie, na które wszyscy są najserdeczniej zaproszeni. W tej części, bardziej niż w większości chórów kantatowych Bacha, jest całkowicie jasne, że nawet pionierskie umiejętności kompozytorskie Bacha są zakorzenione w wielopokoleniowym projekcie muzyki kościelnej, wspólnym i rozwijanym przez takich mistrzów jak Telemann, Graupner i Stölzel.

Następująca po niej aria, wykonana wyłącznie z zachowanych materiałów na tenor i continuo, jest znacznie pozbawiona blasku – problem, który nie umknął uwadze badaczy i krytyków. Z pewnością sam wokal możesię ukazać, z jego mieszanką płynności i stanowczości, bez wątpienia nadaje się do ukazania związku między wiarą a miłością. 

Ponieważ jednak niekompletny zestaw pozostałych partii oryginalnych uzasadnia przypuszczenie, że brakuje przynajmniej jednej partii solowej, pewne słyszalne luki – zwłaszcza w partii continuo – można zarówno wyjaśnić, jak i naprawić; dodatkowa partia skrzypiec skomponowana przez Masato Suzuki wybrana do tego nagrania jest naszym wkładem w dyskusję nad tą partyturą.

W każdym razie brak energii trudno przypisać otwarciu części następnej, która wprowadza oprawę chorałową na głosy sopranowe i altowe ze swobodnymi imitacjami w partii continuo. W tym coraz bardziej ekstatycznym duecie zachwycający jest aspekt Ojca i Syna Wniebowstąpienia Boga, jak również relacja oblubienica i oblubieniec między Jezusem a wierną duszą, przedstawiona w tym wersecie hymnu przez Philippa Nicolai’a.

Po tak wielkiej błogości w Chrystusie, następujący po nim recytatyw basowy ponownie wzmacnia filary doktryny luterańskiej, bagatelizując zbawczyefekt “gute Werke” (dobrych uczynków) i podkreślając wiarę jako podstawę wszelkiego usprawiedliwieniaprzed Bogiem. Już sam majestatycznie migoczący akompaniament smyczków daje początek pytania, czy i jak śmiertelnik może odważyć się spojrzeć na Boże oblicze jako ostrzeżenie.

Poniższa aria ani nie rozwiązuje tej zagadki, ani nie łagodzi powagi problemu. Daje jednak niezbędną siłę, by przyjąć wymóg chrztu i wiary jako życiodajną sposobność. “Der Glaube schafft der Seele Flügel” (Wiara daje duszy lotki) – nie utrzymana w lekkiej tonacji durowej, ale z energicznymi rytmami i podnoszącymi na duchu figurami, muzyka dodaje odwagi potrzebnej do zachowania “pieczęci miłosierdzia” Jezusa w obliczu wszelkich pokus.

Strofa chorałowa Johanna Kolrose’a “Den Glauben mir verleihe” (Wiara mnie obdarzyła) służy jako zadziwiająco bogate w treść zakończenie kantaty, która momentami została opisana jako zbyt stonowana jak na wielkie święto – ale mimo to mówi wiele o człowieku, jego miejscu w świecie i stworzeniu oraz trudnej drodze do prawdziwej empatii wobec nas samych i naszych sąsiadów. Jeśli ukryte subtelności w tej pozornie prostej czteroczęściowej oprawie są czymś, do czego można się przyczepić, to przynajmniej Bach bardzo skorzystał na kontemplacji tego libretto.