Jan Sebastian Bach (kompozytor)

Jan Sebastian Bach – Dzieciństwo

Rodzicami Jana Sebastiana byli Johann Ambrosius Bach (11) i Maria Elisabeth Lämmerhirt (1644-1694), córka kuśnierza i rajcy miejskiego w Erfurcie, Valentina Lämmerhirta (zm. 1665). Inna córka Lämmerhirta została matką kuzyna Bacha, Johanna Gottfrieda Walthera, co sugeruje, że krew Lämmerhirt być może nie była bez znaczenia dla muzycznych talentów największego syna rodziny Bachów.

Starsza przyrodnia siostra Elżbiety, Hedwig Lämmerhirt, była drugą żoną wuja Ambrosiusa Bacha, Johanna Bacha (4), organisty Predigerkirche w Erfurcie. Elisabeth i Ambrosius, którzy pracowali w Eisenach od 1671 jako Hausmann, a także jako muzyk na dworze książęcym Saxe- Eisenach, pobrali się 8 kwietnia 1668 i mieli ośmioro dzieci, z których pięcioro przeżyło niemowlęctwo; a także Jan Sebastian, ostatni, byli to trzej synowie (nr 22, 71 i 23) i córka Maria Salome.

Data urodzenia Jana Sebastiana, 21 marca 1685 r., została skrupulatnie odnotowana przez JG Walthera w jego Leksykonie, przez samego Sebastiana w genealogii rodzinnej oraz przez jego syna jako współautora nekrologu. Świadczy o tym data chrztu (23 marca; daty te są staromodne) w księdze św. Jerzego.

Jego ojcami chrzestnymi byli Johann Georg Koch, urzędnik ds. Leśnictwa i Sebastian Nagel, Gotha Stadtpfeifer. Dom jego narodzin już nie stoi; nie jest to przystojny stary budynek (Frauenplan 21) nabyty przez Neue Bachgesellschaft w 1907 roku jako „Bachhaus” i założony jako Muzeum Bacha. Urodziłby się w domu przy Fleischgasse (obecnie Lutherstrasse), który Ambrosius Bach kupił w 1674 roku po uzyskaniu obywatelstwa Eisenach.

Po okresie reformacji wszystkie dzieci w Eisenach musiały chodzić do szkoły w wieku od 5 do 12 lat i (chociaż nie ma na to żadnych dokumentów) Sebastian musiał w 1690 roku uczęszczać do jednej z miejskich szkół niemieckich. Od 1692 uczęszczał do Lateinschule (podobnie jak Luter, także chłopiec z Eisenach); oferowało to solidne wykształcenie humanistyczne i teologiczne.

W Wielkanoc 1693 był 47. w piątej klasie, będąc nieobecnym przez 96 półdni; w 1694 r. stracił 59 półdniówek, ale awansował na 14. miejsce i awansował; na Wielkanoc 1695 był 23. w czwartej klasie, mimo utraty 103 półdniówek (być może z powodu choroby, ale prawdopodobnie także z powodu śmierci

jego rodziców). Stał o jedno lub dwa miejsca wyżej od brata Johanna Jacoba Bacha [23], który był o trzy lata starszy i rzadziej nieobecny. Nic więcej nie wiadomo o jego karierze w Eisenach; ale mówi się, że był niezwykle dobrym sopranem i prawdopodobnie śpiewał pod batutą Kantora AC Dedekinda w St Georg, gdzie jego ojciec tworzył muzykę instrumentalną przed i po kazaniu i gdzie jego krewny (2) Johann Christoph Bach ( 13 ) był organistą. Jego wykształcenie muzyczne jest kwestią domysłów; prawdopodobnie jego ojciec nauczył go podstaw gry na smyczkach, ale (według CPE Bacha) nie miał formalnej nauki gry na instrumentach klawiszowych, dopóki nie poszedł do Ohrdruf . Później opisałJohann Christoph Bach jako „głęboki kompozytor”; bez wątpienia był pod wrażeniem gry na organach tego ostatniego, a także jego kompozycji.

Elisabeth Bach została pochowana 3 maja 1694 r., a 27 listopada Johann Ambrosius Bach poślubił Barbarę Margarethę z domu Keul, córkę byłego burmistrza Arnstadt . W wieku 35 lat była już dwukrotnie wdową. Jej pierwszym mężem był muzyk Johann Günther Bach ( 15 ), a drugim teolog Jacobus Bartholomaei (oba małżeństwa miały miejsce w Arnstadt ), a do trzeciego małżeństwa przyniosła dwie małe córeczki, Catharinę Margaretę i Christinę Marię, po jednym przez każdego z jej wcześniejszych mężów. Miesiąc wcześniejDrugie małżeństwo Johanna Ambrosiusa Bacha, 23 października 1694 r., on i jego rodzina świętowali ślub najstarszego syna, Johanna Christopha Bacha ( 22 l. ) w Ohrdruf . O oprawę muzyczną zadbali Johann Ambrosius Bach, Johann Pachelbel z pobliskiej Gotha oraz inni przyjaciele i członkowie rodziny. Była to chyba jedyna okazja, przy której dziewięcioletni wówczas Sebastian spotkał się z J. Pachelbelem, nauczycielem swojego brata. Zaledwie trzy miesiące po ponownym ślubie, 20 lutego 1695 r., Johann Ambrosius Bachzmarł po długiej i ciężkiej chorobie. 4 marca wdowa zaapelowała do rady miejskiej o pomoc; ale otrzymała tylko to, co jej się należy i gospodarstwo domowe rozpadło się. Sebastiana i Johanna Jacoba Bachów przygarnął ich starszy brat Johann Christoph Bach, organista w Ohrdruf .

Obaj zostali wysłani do Liceum. Jacob wyjechał w wieku 14 lat, aby zostać uczniem następcy swojego ojca w Eisenach; Sebastian pozostał aż do 1700 roku, kiedy miał prawie 15 lat, i tym samym znalazł się pod wpływem wyjątkowo oświeconego programu nauczania. Zainspirowany przez pedagoga Komeńskiego, obejmował religię, czytanie, pisanie, arytmetykę, śpiew, historię i nauki przyrodnicze. Sebastian wszedł do czwartej klasy prawdopodobnie około marca 1695 r., a do trzeciej awansował w lipcu: 20 lipca 1696 r. był pierwszy wśród siedmiu nowych chłopców i czwarty w klasie; 19 lipca 1697 był pierwszy i awansował do drugiej klasy; 13 lipca 1698 był piąty; 24 lipca 1699 drugi i awansowany do pierwszej klasy, w której był czwarty, kiedy opuścił szkołę 15 marca 1700 i udał się do Lüneburga .

W nekrologu CPE Bach stwierdził, że jego ojciec miał pierwsze lekcje gry na klawiszach u Christopha w Ohrdruf ; w 1775 r., odpowiadając Forkelowi, powiedział, że Christoph mógł wyszkolić go po prostu na organistę, a Sebastian stał się „czystym i silnym fugistą” dzięki własnym wysiłkom. To wystarczy; Christoph nie jest znany jako kompozytor. Kilku wczesnych biografów opowiedziało historię o tym, jak Christoph nie pozwolił swojemu bratu użyć pewnego rękopisu; jak Sebastian skopiował to przy świetle księżyca; jak Christoph odebrał mu kopię; i jak nie odzyskał go aż do śmierci Christopha . CPE Bachaa Forkel założył, że Christoph zmarł w 1700 r., a Sebastian, pozostawiony bez dachu nad głową, w desperacji udał się do Lüneburga . Późniejsi autorzy, wiedząc, że Christoph żył do 1721 roku i że bracia byli w dobrych stosunkach, skłonni byli odrzucić tę historię – być może niepotrzebnie, gdyż może ona ilustrować ówczesny stosunek do dyscypliny i powściągliwości. W rzeczywistości historia dobrze pasuje do tego, co niewiele wiadomo o latach Ohrdruf , oraz do idei, że Sebastian nauczył się komponować, kopiując. Najprawdopodobniej odzyskał swój egzemplarz, udając się do Lüneburga. Jeśli chodzi o jego zawartość, Forkel zasugerował, że zawiera dzieła siedmiu znanych kompozytorów, w tym trzech z północy. Prawdopodobnie źle zrozumiał odpowiedź CPE Bacha na inne z jego pytań; według nekrologu rękopis był głównie południowy (Froberger, Johann Kaspar Kerll, J. Pachelbel) – jak można było się spodziewać, gdyż Johann Christoph Bach był uczniem J. Pachelbela. (Dobry obraz jego zawartości można znaleźć w zbiorze rękopisów sporządzonym w 1692 r. przez innego ucznia J. Pachelbela, JV Eckelta). Większe z dwóch organów w Ohrdruf były w 1697 r. w stanie prawie nienadającym się do gry, a Sebastian bez wątpienia zdobył część swojej specjalistycznej wiedzy na temat budowy organów, pomagając bratu w naprawach.

Nie istnieją żadne dokumenty potwierdzające, kiedy Bach zaczął komponować, ale uzasadnione jest przypuszczenie, że było to w czasie, gdy mieszkał w Ohrdruf – między innymi dlatego, że inni współcześni, a także jego synowie we właściwym czasie, zaczęli komponować oryginalną muzykę, zanim osiągnęli wiek 15. Najwcześniejsze chorały organowe w rękopisie Erdmanna Neumeistera , a także takie utwory jak BWV 749, 750 i 756, dostarczają wiarygodnych przykładów utworów skomponowanych przed i około 1700 roku . Charakteryzują się solidnym wykonaniem, przestrzeganiem wzorców dostarczonych przez J. Pachelbela (nauczyciel jego nauczyciela) i wszędzie poczucie dążenia do oderwania się od muzycznych konwencji i znalezienia niezależnych odpowiedzi.

Autorzy: Walter Emery/ Christoph Wolff

Jan Sebastian Bach – czas w Lüneburgu

Według księgi szkolnej Sebastian opuścił Ohrdruf „ob defektum hospitiorum” („z powodu braku wyżywienia i zakwaterowania”); najwyraźniej Johann Christoph Bach nie miał już miejsca dla swojego brata. Od czasu przybycia tego ostatniego miał dwoje dzieci; do marca 1700 spodziewano się trzeciej; i (jeśli można ufać lokalnej tradycji) jego dom, teraz zniszczony, był zwykłą chatą. Wydaje się, że problem braci został rozwiązany przez Eliasa Herdę, Kantora i mistrza Liceum. Kształcił się w Lüneburgui bez wątpienia to on zorganizował wyprawę Sebastiana na północ; prawdopodobnie podobnie pomógł Georgowi Erdmannowi, starszemu o trzy lata koledze Sebastiana, który opuścił szkołę tuż przed Bachem (z tego samego powodu). Według nekrologu podróżowali razem. Do Lüneburga musieli dotrzeć przed końcem marca, gdyż obaj zostali wpisani do rejestru Mettenchor (chóru jutrzniowego) do 3 kwietnia 1700 roku i prawdopodobnie śpiewali w nim w ciągu kilku dni na Wielki Tydzień i Wielkanoc.
Michaeliskirche, Lüneburg, miał z nim związane dwie szkoły: Ritteracademie dla młodych szlachciców i Michaelisschule dla plebsu. Istniały też dwa chóry: „chorus symphoniacus” składający się z około 25 głosów, prowadzony przez Mettenchor, który liczył około 15 osób i był ograniczony do biednych chłopców. Członkowie Mettenchor otrzymywali bezpłatną naukę w Michaelisschule, do 1 talara miesięcznie w zależności od stażu pracy, utrzymanie oraz udział w opłatach za wesela i inne uroczystości (udział Bacha w 1700 r.została wyceniona na 14 marek). Z układu list płac wywnioskowano, że obie były potrójne. Bach był mile widziany ze względu na jego niezwykle piękny głos; ale wkrótce się zepsuł i przez osiem dni mówił i śpiewał w oktawach. Potem mógł śpiewać lub nie, ale bez wątpienia przydał się jako akompaniator lub grający na smyczkach. Ponieważ ostatnią zachowaną listą płac jest ta z 29 maja 1700 r., żadne szczegóły nie są znane; ale jasne jest, że w szkole brakowało instrumentalistów właśnie w tym czasie.
W szkole Bach osłupiał ortodoksyjny luteranizm, logikę, retorykę, łacinę i grekę, arytmetykę, historię, geografię i poezję niemiecką. Kantorem był August Braun, którego kompozycje zaginęły; organista FC Morhard był nikim. Organy zostały naprawione w 1701 rokuJB Held, który pracował w Hamburgu i Lubece; mieszkał w szkole i być może nauczył Bacha czegoś o budowie organów. Była tam wspaniała biblioteka muzyczna, którą starannie aktualizowano; ale nie jest pewne, czy chłopcom z chóru pozwolono się z tym konsultować. Jeśli Braun dobrze to wykorzystał, Bach musiał się wiele nauczyć z muzyki, którą miał wykonać; ale jego główne zainteresowania leżały prawdopodobnie poza szkołą. W Nikolaikirche był JJ Löwe (1629-1703) , wybitny, ale w podeszłym wieku. Johanniskirche to inna sprawa, bo tam organistą był Georg Böhm (1661-1733), który powszechnie zgadza się, że wywarł wpływ na Bacha. Argumentowano, że organista Johanniskirche nie byłby dostępny dla uczonego z Michaelisschule, ponieważ oba chóry nie były w dobrych stosunkach, a wiedza Bacha o muzyce G. Böhma musiała przyjść później, dzięki JG Walthera. Ale CPE Bach stwierdził na piśmie, że jego ojciec studiował muzykę G. Böhma ; a sprostowanie w notatce do Forkela pokazuje, że jego pierwszą myślą było stwierdzenie, że G. Böhm był nauczycielem jego ojca. Wskazówkę tę potwierdza fakt, że w 1727 r. Bach nazwał G. Böhmjako jego północny agent do sprzedaży Partit nr 2 i 3. Wydaje się to sugerować, że obaj byli w przyjaznych stosunkach; jest bardziej prawdopodobne, że stały się takie między 1700 a 1702 rokiem niż w jakimkolwiek późniejszym terminie.
Bach kilkakrotnie jeździł do oddalonego o jakieś 50 km Hamburga; prawdopodobnie odwiedził swojego kuzyna Johanna Ernsta (25), który najwyraźniej w tym czasie tam studiował. Sugestii, że udał się na przesłuchanie Wincentego Lubeki, nie można traktować poważnie, ponieważ V. Lubeka pojechał do Hamburga dopiero w sierpniu 1702 r., kiedy to Bach prawie na pewno opuścił ten obszar. Być może odwiedził Operę w Hamburgu, kierowaną wówczas przezReinharda Keizera , którego Pasję według św. Marka wykonał we wczesnych latach weimarskich i ponownie w 1726 r.; ale nie ma solidnych dowodów na to, że interesował się czymkolwiek poza organami, aw szczególności organistą St. Katharinen, Johannem Adamem Reinckenem , którego wpływ na młodego Bacha zarówno jako teoretyka, jak i praktyka byłby trudny do przecenienia. Znana anegdota Marpurga zgrabnie przedstawia tę kwestię: jak Bach, wracając prawie bez grosza do grosza do Lüneburga ,, kiedyś odpoczywał przed karczmą; jak ktoś wyrzucił na śmietnik dwie główki śledzia; jak Bach – Turyngczyk, dla którego ryby były przysmakiem – podnosił je, aby zobaczyć, czy jakaś część jest jadalna; jak odkrył, że zawierały one dwa dukaty, dzięki czemu mógł nie tylko zjeść posiłek, ale także „odbyć kolejną, wygodniejszą pielgrzymkę do Herr Reinckena ”.
JA Reincken (?1623–1722), uczeń Jana Pieterszoon Sweelincka i od 1663 organista kościoła św. Katarzyny, był wzorcem szkoły północnoniemieckiej. G. Böhmamógł doradzić Bachowi, aby go wysłuchał; a jego efektowna gra, wykorzystująca wszystkie zasoby organów, musiała być objawieniem dla kogoś wychowanego w powściągliwej tradycji południa. Co do samych organów, Bach nigdy o nich nie zapomniał; w późniejszych latach określił go jako doskonały pod każdym względem, powiedział, że 32′ Principal był najlepszym, jaki kiedykolwiek słyszał, i nigdy nie miał dość wychwalania stroików 16′. Nie jest pewne, czy rzeczywiście spotkał JA Reinckena przed 1720 rokiem. Gdyby tak było, JA Reincken mógłby dać mu kopię swoich sonat; Ich przeróbki przez Bacha (utwory klawiszowe BWV 954, BWV 965 i BWV 966) powstały wkrótce po 1700 rokuponad 20 lat później, kiedy Bach nie musiał już uczyć się kompozycji.
Rynek w Lüneburgu od końca XVII wieku zdobił pałac, w którym odbywały się wizyty księcia Celle – Lüneburga i jego dworu; główna rezydencja książęca i siedziba rządu znajdowały się w Celle, około 80 km na południe. Książę, żonaty z Eléonore d’Olbreuse, hugenotką szlacheckiego pochodzenia, był zdecydowanym frankofilem i utrzymywał orkiestrę składającą się głównie z Francuzów, która grała zarówno w Celle, jak iw Lüneburgu . Thomas de la Selle, mistrz tańca w Ritteracademie sąsiadującej ze szkołą Bacha w Lüneburgu , był także członkiemOrkiestra Celle. CPE Bach wiedział, że jego ojciec często miał okazję usłyszeć tę „słynną orkiestrę” iw ten sposób zapoznać się z francuskim gustem. Niewykluczone, że Bach okazjonalnie pomagał jako instrumentalista, gdy orkiestra dworska grała w książęcej rezydencji w Lüneburgu .
Data wyjazdu Bacha z Lüneburga nie jest znana, ale można przypuszczać, że po dwóch latach ukończył ostatnią klasę i opuścił szkołę w Wielkanoc 1702 roku. Wydaje się mało prawdopodobne, aby pozostał w Lüneburgu przez dłuższy czas, ponieważ wyjechał bez wysłuchania Dietricha Buxtehude i zadał sobie nadzwyczajne starania, aby to zrobić zimą 1705 r. -1706. Prawdopodobnie po Wielkanocy 1702 odwiedził krewnych w Turyngii. Wiadomo tylko, że z powodzeniem ubiegał się o wolne stanowisko organisty w St Jacobi w Sangerhausen (organista został pochowany 9 lipca), ale interweniował książę Weißenfels i mianował w listopadzie nieco starszego mężczyznę JA Kobeliusa . Bach jest następnie słyszany w Weimarze, gdzie był zatrudniony na dworze jako muzyk przez pierwsze dwa kwartały 1703 roku; rachunki sądowe przedstawiają go jako lokaja, ale opisał siebie jako „Hofmusikant” (dworski muzyk) w Ursprung . Było to na mniejszym dworze weimarskim księcia Johanna Ernsta, młodszy brat księcia Wilhelma Ernsta, któremu Bach służył w latach 1708-1717. Być może książę Weißenfels , odmawiając przyjęcia Bacha w Sangerhausen , znalazł dla niego pracę w Weimarze; inną możliwością jest to, że Bach zawdzięczał swoją nominację swojemu dalekiemu krewnemu, Davidowi Hoffmannowi, innemu lokajowi-muzykowi. Spośród muzyków, z którymi Bach się teraz związał, warto wspomnieć o trzech. GC Strattner (ok. 1644–1704), tenor, został zastępcą kapelmistrza w 1695 r. I komponował w stylu post- Heinricha Schütza . JP von Westhoff (1656-1705
) był znakomitym skrzypkiem i dużo podróżował, najwyraźniej jako dyplomata, i podobno jako pierwszy skomponował suitę na skrzypce bez akompaniamentu (1683). Johann Effler (ok. 1640–1711) był nadwornym organistą: pełnił funkcje w Gehren i Erfurcie (gdzie jego następcą był J. Pachelbel), zanim przybył w 1678 r. do Weimaru, gdzie ok. 1690 r. przeniósł się na dwór. Być może chciał przekazać Bachowi część swoich obowiązków i prawdopodobnie zrobił coś w tym rodzaju, ponieważ dokument z 13 lipca 1703 w Arnstadt , gdzie Bach następnie się przeniósł, opisuje Bacha jako nadwornego organistę w Weimarze – stanowisko, które nie był oficjalnie jego aż do 1708 roku.
Autorzy: Walter Emery/ Christoph Wolff

Jan Sebastian Bach – Życie w Arnstadt

Według księgi szkolnej Sebastian opuścił Ohrdruf „ob defektum hospitiorum”
(„z powodu braku wyżywienia i zakwaterowania”); najwyraźniej Johann Christoph Bach nie miał już miejsca dla swojego brata. Od czasu przybycia tego ostatniego miał dwoje dzieci; do marca 1700 spodziewano się trzeciej; i (jeśli można ufać lokalnej tradycji) jego dom, teraz zniszczony, był zwykłą chatą. Wydaje się, że problem braci został rozwiązany przez Eliasa Herdę, Kantora i mistrza Liceum.

Kształcił się w Lüneburgui bez wątpienia to on zorganizował wyprawę Sebastiana na północ; prawdopodobnie podobnie pomógł Georgowi Erdmannowi, starszemu o trzy lata koledze Sebastiana, który opuścił szkołę tuż przed Bachem (z tego samego powodu). Według nekrologu podróżowali razem. Do Lüneburga musieli dotrzeć przed końcem marca, gdyż obaj zostali wpisani do rejestru Mettenchor (chóru jutrzniowego) do 3 kwietnia 1700 roku i prawdopodobnie śpiewali w nim w ciągu kilku dni na Wielki Tydzień i Wielkanoc.

Michaeliskirche, Lüneburg, miał z nim związane dwie szkoły: Ritteracademie dla młodych szlachciców i Michaelisschule dla plebsu. Istniały też dwa chóry: „chorus symphoniacus” składający się z około 25 głosów, prowadzony przez Mettenchor, który liczył około 15 osób i był ograniczony do biednych chłopców. Członkowie Mettenchor otrzymywali bezpłatną naukę w Michaelisschule, do 1 talara miesięcznie w zależności od stażu pracy, utrzymanie oraz udział w opłatach za wesela i inne uroczystości (udział Bacha w 1700 r.została wyceniona na 14 marek).

Z układu list płac wywnioskowano, że obie były potrójne. Bach był mile widziany ze względu na jego niezwykle piękny głos; ale wkrótce się zepsuł i przez osiem dni mówił i śpiewał w oktawach. Potem mógł śpiewać lub nie, ale bez wątpienia przydał się jako akompaniator lub grający na smyczkach. Ponieważ ostatnią zachowaną listą płac jest ta z 29 maja 1700 r., żadne szczegóły nie są znane; ale jasne jest, że w szkole brakowało instrumentalistów właśnie w tym czasie.

W szkole Bach osłupiał ortodoksyjny luteranizm, logikę, retorykę, łacinę i grekę, arytmetykę, historię, geografię i poezję niemiecką. Kantorem był August Braun, którego kompozycje zaginęły; organista FC Morhard był nikim. Organy zostały naprawione w 1701 rokuJB Held, który pracował w Hamburgu i Lubece ; mieszkał w szkole i być może nauczył Bacha czegoś o budowie organów. Była tam wspaniała biblioteka muzyczna, którą starannie aktualizowano; ale nie jest pewne, czy chłopcom z chóru pozwolono się z tym konsultować.

Jeśli Braun dobrze to wykorzystał, Bach musiał się wiele nauczyć z muzyki, którą miał wykonać; ale jego główne zainteresowania leżały prawdopodobnie poza szkołą. W Nikolaikirche był JJ Löwe (1629-1703 ) , wybitny, ale w podeszłym wieku. Johanniskirche to inna sprawa, bo tam organistą był Georg Böhm ( 1661-1733), który powszechnie zgadza się, że wywarł wpływ na Bacha. Argumentowano, że organista Johanniskirche nie byłby dostępny dla uczonego z Michaelisschule, ponieważ oba chóry nie były w dobrych stosunkach, a wiedza Bacha o muzyce G. Böhma musiała przyjść później, dzięki JG Walthera .

Ale CPE Bach stwierdził na piśmie, że jego ojciec studiował muzykę G. Böhma ; a sprostowanie w notatce do Forkela pokazuje, że jego pierwszą myślą było stwierdzenie, że G. Böhm był nauczycielem jego ojca. Wskazówkę tę potwierdza fakt, że w 1727 r. Bach nazwał G. Böhmjako jego północny agent do sprzedaży Partit nr 2 i 3. Wydaje się to sugerować, że obaj byli w przyjaznych stosunkach; jest bardziej prawdopodobne, że stały się takie między 1700 a 1702 rokiem niż w jakimkolwiek późniejszym terminie.

Bach kilkakrotnie jeździł do oddalonego o jakieś 50 km Hamburga ; prawdopodobnie odwiedził swojego kuzyna Johanna Ernsta ( 25 ), który najwyraźniej w tym czasie tam studiował. Sugestii, że udał się na przesłuchanie Wincentego Lubeki , nie można traktować poważnie, ponieważ V. Lubeka pojechał do Hamburga dopiero w sierpniu 1702 r., kiedy to Bach prawie na pewno opuścił ten obszar. Być może odwiedził Operę w Hamburgu , kierowaną wówczas przezReinharda Keizera , którego Pasję według św. Marka wykonał we wczesnych latach weimarskich i ponownie w 1726 r .; ale nie ma solidnych dowodów na to, że interesował się czymkolwiek poza organami, aw szczególności organistą St. Katharinen, Johannem Adamem Reinckenem , którego wpływ na młodego Bacha zarówno jako teoretyka, jak i praktyka byłby trudny do przecenienia.

Znana anegdota Marpurga zgrabnie przedstawia tę kwestię: jak Bach, wracając prawie bez grosza do grosza do Lüneburga ,, kiedyś odpoczywał przed karczmą; jak ktoś wyrzucił na śmietnik dwie główki śledzia; jak Bach – Turyngczyk, dla którego ryby były przysmakiem – podnosił je, aby zobaczyć, czy jakaś część jest jadalna; jak odkrył, że zawierały one dwa dukaty, dzięki czemu mógł nie tylko zjeść posiłek, ale także „odbyć kolejną, wygodniejszą pielgrzymkę do Herr Reinckena ”.

JA Reincken (?1623–1722 ), uczeń Jana Pieterszoon Sweelincka i od 1663 organista kościoła św. Katarzyny, był wzorcem szkoły północnoniemieckiej. G. Böhmamógł doradzić Bachowi, aby go wysłuchał; a jego efektowna gra, wykorzystująca wszystkie zasoby organów, musiała być objawieniem dla kogoś wychowanego w powściągliwej tradycji południa.

Co do samych organów, Bach nigdy o nich nie zapomniał; w późniejszych latach określił go jako doskonały pod każdym względem, powiedział, że 32′ Principal był najlepszym, jaki kiedykolwiek słyszał, i nigdy nie miał dość wychwalania stroików 16′. Nie jest pewne , czy rzeczywiście spotkał JA Reinckena przed 1720 rokiem. Gdyby tak było, JA Reincken mógłby dać mu kopię swoich sonat; Ich przeróbki przez Bacha (utwory klawiszowe BWV 954 , BWV 965 i BWV 966 ) powstały wkrótce po 1700 rokuponad 20 lat później, kiedy Bach nie musiał już uczyć się kompozycji.

Rynek w Lüneburgu od końca XVII wieku zdobił pałac, w którym odbywały się wizyty księcia Celle – Lüneburga i jego dworu; główna rezydencja książęca i siedziba rządu znajdowały się w Celle , około 80 km na południe. Książę, żonaty z Eléonore d’Olbreuse, hugenotką szlacheckiego pochodzenia, był zdecydowanym frankofilem i utrzymywał orkiestrę składającą się głównie z Francuzów, która grała zarówno w Celle , jak iw Lüneburgu . Thomas de la Selle, mistrz tańca w Ritteracademie sąsiadującej ze szkołą Bacha w Lüneburgu , był także członkiemOrkiestra Celle .

CPE Bach wiedział, że jego ojciec często miał okazję usłyszeć tę „słynną orkiestrę” iw ten sposób zapoznać się z francuskim gustem. Niewykluczone, że Bach okazjonalnie pomagał jako instrumentalista, gdy orkiestra dworska grała w książęcej rezydencji w Lüneburgu .

Data wyjazdu Bacha z Lüneburga nie jest znana, ale można przypuszczać, że po dwóch latach ukończył ostatnią klasę i opuścił szkołę w Wielkanoc 1702 roku . Wydaje się mało prawdopodobne, aby pozostał w Lüneburgu przez dłuższy czas, ponieważ wyjechał bez wysłuchania Dietricha Buxtehude i zadał sobie nadzwyczajne starania, aby to zrobić zimą 1705 r. -1706 . Prawdopodobnie po Wielkanocy 1702 odwiedził krewnych w Turyngii .

Wiadomo tylko, że z powodzeniem ubiegał się o wolne stanowisko organisty w St Jacobi w Sangerhausen (organista został pochowany 9 lipca), ale interweniował książę Weißenfels i mianował w listopadzie nieco starszego mężczyznę JA Kobeliusa . Bach jest następnie słyszany w Weimarze , gdzie był zatrudniony na dworze jako muzyk przez pierwsze dwa kwartały 1703 roku ; rachunki sądowe przedstawiają go jako lokaja, ale opisał siebie jako „Hofmusikant” (dworski muzyk) w Ursprung .

Było to na mniejszym dworze weimarskim księcia Johanna Ernsta, młodszy brat księcia Wilhelma Ernsta, któremu Bach służył w latach 1708-1717 . Być może książę Weißenfels , odmawiając przyjęcia Bacha w Sangerhausen , znalazł dla niego pracę w Weimarze ; inną możliwością jest to, że Bach zawdzięczał swoją nominację swojemu dalekiemu krewnemu, Davidowi Hoffmannowi, innemu lokajowi-muzykowi. Spośród muzyków, z którymi Bach się teraz związał, warto wspomnieć o trzech. GC Strattner (ok. 1644–1704), tenor, został zastępcą kapelmistrza w 1695 r. I komponował w stylu post- Heinricha Schütza .

JP von Westhoff ( 1656-1705) był znakomitym skrzypkiem i dużo podróżował, najwyraźniej jako dyplomata, i podobno jako pierwszy skomponował suitę na skrzypce bez akompaniamentu (1683).

Johann Effler (ok. 1640–1711 ) był nadwornym organistą: pełnił funkcje w Gehren i Erfurcie (gdzie jego następcą był J. Pachelbel ), zanim przybył w 1678 r. do Weimaru , gdzie ok. 1690 r. przeniósł się na dwór. Być może chciał przekazać Bachowi część swoich obowiązków i prawdopodobnie zrobił coś w tym rodzaju, ponieważ dokument z 13 lipca 1703 w Arnstadt , gdzie Bach następnie się przeniósł, opisuje Bacha jako nadwornego organistę w Weimarze – stanowisko, które nie był oficjalnie jego aż do 1708 roku .
Autorzy: Walter Emery/ Christoph Wolff

Sekcja IV

Kariera w Mühlhausen

Ahle był radnym miejskim Mühlhausen , organistą św. Błażeja i kompozytorem niższej rangi. Poziomy muzyczne spadły podczas jego kadencji, ale stanowisko było szanowane, a różni kandydaci dawali próbne występy. Jednym z nich miał być JG Walther , przyszły leksykograf; wysłał dwie kompozycje na 27 lutego 1707 ( Sexagesima ), ale wycofał się po tym, jak prywatnie powiedziano mu, że nie ma nadziei. Bach grał w Wielkanoc (24 kwietnia) i być może wykonał Kantatę BWV 4 . Na posiedzeniu rady miejskiej 24 maja żadne inne nazwisko nie było brane pod uwagę, a 14 czerwca przeprowadzono wywiad z Bachem. Poprosił o taką samą pensję, jaką otrzymywał w Arnstadt(około 20 guldenów więcej niż Ahle); radni zgodzili się i 15 czerwca podpisano porozumienie. W Arnstadt jego sukces stał się znany; jego kuzyn Johann Ernst Bach ( 25 ) i jego poprzednik Börner ubiegali się o przyjęcie do Neue Kirche 22 i 23 czerwca. 29 czerwca złożył formalną rezygnację i prawdopodobnie w ciągu kilku dni przeniósł się do Mühlhausen . Być może w lipcu napisał kantatę BWV 131 ; było to najwyraźniej przeznaczone na nabożeństwo pokutne, być może związane z katastrofalnym pożarem z 30 maja. To nie pastor Bacha, Frohne, zlecił tę kantatę, ale pastor Eilmar z Marienkirche – fakt, którego ewentualne znaczenie będzie widoczne później. Obowiązki Bacha w Mühlhausenobejmował także klasztor sióstr augustianek, w którym znajdowały się organy JF Wendera bez pedałów; jego głównym obowiązkiem była gra w służbach specjalnych.
10 sierpnia 1707 roku w Erfurcie zmarł wuj Bacha, Tobias Lämmerhirt . Zostawił Bachowi 50 guldenów, ponad połowę jego pensji, iw ten sposób ułatwił mu małżeństwo z Marią Barbarą Bach (ur. 20 października 1684), córką (3) Johanna Michaela Bacha ( 14 ) i Cathariny Wedemann. Ślub odbył się 17 października w Dornheim , wiosce niedaleko Arnstadt ; proboszcz JL Stauber ( 1660-1723), był przyjacielem rodziny i sam poślubił Reginę Wedemann 5 czerwca 1708 roku . Mniej więcej w tym czasie, a może nawet wcześniej, do Bacha zaczęli przychodzić uczniowie. Mówi się, że JM Schubart ( 1690-1721 ) był z nim od 1707 do 1717 roku, a Johann Caspar Vogler ( 1696-1763 ) przybył w wieku dziesięciu lat (do Arnstadt ), wyjechał na jakiś czas i powróciły od około 1710 do 1715 roku . Ci dwaj byli jego bezpośrednimi następcami w Weimarze ; od ich czasów nigdy nie był bez uczniów. 4 lutego
1708 nastąpiła coroczna zmiana soboru i wykonano Kantata BWV 71 . Musiało to zrobić wrażenie, skoro sobór wydrukował nie tylko, jak zwykle, libretto, ale i muzykę. Następnie Bach sporządził plan naprawy i powiększenia organów św. Błażeja; rada rozważyła to 21 lutego i postanowiła działać. Kantata BWV 196 mogła być napisana na ślub Staubera 5 czerwca. Mniej więcej w tym czasie Bach grał przed panującym księciem Weimaru , Wilhelmem Ernstem, który zaproponował mu posadę na swoim dworze. 25 czerwca Bach napisał do rady z prośbą o przyjęcie jego rezygnacji.
Bez wątpienia większa pensja w Weimarzebyła atrakcją, zwłaszcza że żona Bacha była w ciąży. Ale nawet z jego taktownego listu do tych radnych, którzy dobrze go traktowali, jasno wynika, że ​​były inne powody odejścia. Powiedział, że zachęcał do „dobrze uregulowanej muzyki kościelnej” nie tylko we własnym kościele, ale także w okolicznych wioskach, gdzie harmonia była często „lepsza niż ta, którą kultywuje się tutaj” (Spitta znalazł fragment, BWV 223, w pobliskiej Languli). Poczynił też pewne wydatki, aby zebrać „najwyborniejszą muzykę sakralną”. Ale w tym wszystkim członkowie jego własnego zboru sprzeciwiali się mu i raczej nie zamierzali przestać. Niektórym bez wątpienia nie podobał się rodzaj muzyki, który próbował wprowadzić. Co więcej, pastor Frohne mógł nie ufać swojemu organiście; aktywny pietysta, walczył z ortodoksyjnym pastorem Eilmarem z Marienkirche – Bach rozpoczął swoją karierę w Mühlhausen od pracy z Eilmarem i stali się na tyle intymni, że Eilmar i jego córka zostali rodzicami chrzestnymi dwójki pierwszych dzieci Bacha.
Rada rozpatrzyła jego pismo 26 czerwca i niechętnie go wypuściła, prosząc jedynie o nadzór nad budową organów w kościele św. Błażeja. Bez względu na to, jak Bach mógł mieć dobre stosunki ze swoim zborem, najwyraźniej był w dobrych stosunkach z radą. Zapłacili mu za przyjazd i wykonanie kantaty na nabożeństwie soborowym w 1709 r., a być może także w 1710 r. (wszelkie ślady po tych utworach zaginęły). W 1735 negocjował przyjacielskie stosunki z nową radą w imieniu swojego syna Johanna Gottfrieda Bernharda Bacha ( 47 ). Nie wiadomo, czy zapłacono mu za nadzorowanie lub otwieranie organów św. Błażeja, ale mógł to zrobić.
Autorzy: Walter Emery/ Christoph Wolff

Ogłaszając rezygnację z Mühlhausen , Bach powiedział, że został powołany do „Capelle und Kammermusik” księcia Weimaru i długo sądzono, że nie od razu został organistą. W rzeczywistości z dokumentów weimarskich wynika, że ​​14 lipca 1708 r., kiedy wypłacono jego „pieniądze z przyjęcia”, został nazwany „nowo mianowanym organistą nadwornym” i że był tak nazywany prawie zawsze do marca 1714 r. , kiedy to został Konzertmeisterem także. Wygląda na to, że Effler przeszedł na emeryturę z pełnej pensji (130 florenów); 24 grudnia 1709 r. otrzymał mały prezent jako „stary chory sługa” i zmarł w Jenie 4 kwietnia 1711 r .
Mówi się, że Bach napisał większość swoich dzieł organowych w Weimarze i że książę czerpał przyjemność z jego gry. Jego pensja była od początku wyższa niż pensja Efflera (150 florenów plus pewne dodatki); została zwiększona do 200 od Michała 1711 , 215 od czerwca 1713 i 250 przy jego awansie w 1714 . 20 marca 1715 r. zarządzono, aby jego udział w honorariach był taki sam jak udział kapelmistrza. Co więcej, wydaje się, że miał sporo wolnego czasu, na przykład w , aby kultywować znajomość z Georgiem Philippem Telemannem , gdy ten ostatni przebywał w Eisenach ( 1708-1712 ) .). Wraz ze skrzypkiem Johannem Georgiem Pisendelem przepisał koncert G GP Telemanna ( D-Dl ), prawdopodobnie podczas pobytu JG Pisendla w Weimarze w 1709 roku .
Sześcioro dzieci Bacha urodziło się w Weimarze : Catharina (ur. 29 grudnia 1708 ; zm. 14 stycznia 1774); (8) Wilhelm Friedemann Bach ( 45 ) (ur. 22 listopada 1710 r. ); bliźniacy (ur. 23 II 1713 ; obaj zmarli w ciągu kilku dni); (9) Carl Philipp Emanuel Bach ( 46 ) (ur. 8 marca 1714 ); orazJohann Gottfried Bernhard Bach ( 47 ) (ur. 11 maja 1715 r .). Różni rodzice chrzestni wskazują, że Bach i jego żona utrzymywali kontakty z krewnymi i przyjaciółmi z Ohrdruf , Arnstadt i Mühlhausen , oprócz nowych kontaktów w Weimarze ; warto zauważyć, że GP Telemann był ojcem chrzestnym Carla Philippa Emanuela Bacha .
13 marca 1709 Bach, jego żona i jedna z jej sióstr (prawdopodobnie najstarsza, Friedelena, zmarła w Lipsku w 1729 r.)) mieszkali z Adamem Immanuelem Weldigiem, fałszerzem i mistrzem stron. Przebywali tam prawdopodobnie do sierpnia 1713 r. , kiedy to Weldig zrezygnował z domu, zabezpieczając sobie podobne stanowisko w Weißenfels . Weldig był ojcem chrzestnym CPE Bacha ; Bacha (przez pełnomocnika) synowi Weldiga w 1714 roku . Dom Weldiga został zniszczony w 1944 roku; gdzie Bach mieszkał przed i po podanych datach nie jest znana.
Od 29 lipca 1707 roku JG Walther (leksykograf) był organistą Stadtkirche; był spokrewniony z Bachem przez swoją matkę, Lämmerhirt, i oboje zaprzyjaźnili się. 27 września 1712 roku Bach został ojcem chrzestnym JG Waltherajest synem. Forkel opowiedział historię o tym, jak JG Walther spłatał Bacha figla, aby wyleczyć go z przechwalania się, że nie ma nic, czego nie mógłby przeczytać na pierwszy rzut oka. Ich stosunki nie pogorszyły się, jak przypuszczał Spitta; w 1735 roku Bach negocjował w imieniu JG Walthera z lipskim wydawcą JG Krügnerem, a wzmianki JG Walthera o Bachu w jego listach do Bokemeyera nie niosą ze sobą żadnej sugestii o chłodzie. Z jednego z takich listów wynika, że ​​w ciągu dziewięciu lat spędzonych w Weimarze Bach przekazał JG Waltherowi około 200 utworów muzycznych, niektóre autorstwa D. Buxtehude’a , inne własne kompozycje.
Uczniów Bacha, JM Schubarti JC Vogler zostały już wspomniane. Uczniem, za którego Bacha opłacano z konta Ernsta Augusta w latach 1711 – 1712 , nie był sam książę Ernst August, lecz paź o nazwisku Jagemann. Johann Gotthilf Ziegler ( 1688-1747 ) zapisał się na uniwersytet w Halle 12 października 1712 roku, ale wcześniej studiował u Bacha przez mniej więcej rok i uczył się grać chorały „nie tylko powierzchownie, ale zgodnie z sens słów”; Żona Bacha została matką chrzestną jego córki w 1718 r., aw 1727 r . Bach zatrudnił go jako agenta w Halledla Partit nr 2 i 3. Philipp David Kräuter z Augsburga ( 1690-1741 ) wyruszył do Weimaru w marcu 1712 roku i przebywał tam do około września 1713 roku . Johann Lorenz Bach ( 38 l. ) przybył prawdopodobnie jesienią 1713 r .; mógł opuścić Weimar do lipca 1717 roku . Johann Tobias Krebs (1690-1762) studiował u JG Walthera od 1710 roku, u Bacha od około 1714 do 1717 roku . Johann Bernhard Bach ( 41) pracował ze swoim wujem od około 1715 do marca 1719 wraz z Samuelem Gmelinem ( 1695-1752 ), który prawdopodobnie wyjechał w 1717 . Cornelius Heinrich Dretzel z Norymbergi ( 1697 –1775) mógł być przez krótki czas związany z Bachem. W 1731 roku, ubiegając się o posadę, Theodor Christian Gerlach (1694-1768) zasugerował, że Bach uczył go korespondencyjnie przez 14 lat, ale jego pomieszanej frazeologii nie należy brać dosłownie.
Opis organów w kaplicy zamkowej, opublikowany w 1737 r., nie zawsze był przedrukowywany poprawnie; w każdym razie nie przedstawia organów, które pozostawił Bach1717 . W latach 1719-1730 dokonano rozległych przeróbek . Tym bardziej specyfikacja nie przedstawia organów, z którymi Bach miał do czynienia w 1708 r., ponieważ sam dokonał jeszcze bardziej rozległych zmian w latach 1713-1714 . Podobno organy zbudował Compenius w latach 1657-1658. W latach 1707-1708 został wyremontowany i dodany subbas, przez JC Weishaupta, który przeprowadził dalsze prace konserwacyjne w 1712 roku . Kontrakt na przebudowę podpisano jednak 29 czerwca 1712 r. z HN Trebsem (1678-1748 ) , który przeniósł się z Mühlhausen do Weimaru w 1709 r.. Bach i on pracowali razem nad nowymi organami w Taubach w latach 1709-1710 , które zostały otwarte przez Bacha 26 października 1710 r .; w 1711 r. dał Trebsowi przystojne świadectwo, aw 1713 r. on i JG Walther zostali ojcami chrzestnymi syna Trebsa. Bach i Trebs ponownie współpracowali około 1742 roku, organ w Bad Berka. Nowe organy Trebsa nadawały się do użytku w 1714 roku ; do 19 maja wykonał strojenie przez 14 dni i został spłacony 15 września. Nic nie wiadomo o tej przebudowie, poza tym, że albo Bach, albo książę byli zdeterminowani, aby instrument zawierał Glockenspiel; dużym trudem było pozyskanie dzwonów od handlarzy w Norymberdze i Lipskui wydaje się, że oryginalny zestaw 29 (liczba trudna do wyjaśnienia) musiał zostać zastąpiony z powodu trudności związanych z mieszaniem i wysokością. W 1737 roku organy miały Glockenspiel na Oberwerk , ale zmiany zostały dokonane w latach 1719-1720 i nie wynika z tego, że Glockenspiel z 1714 roku był na manuału.
W grudniu 1709 i lutym 1710 Bach otrzymał zapłatę za naprawę klawesynów w gospodarstwie młodszego księcia Ernsta Augusta i księcia Johanna Ernsta. 17 stycznia 1711 został ojcem chrzestnym córki miejscowego mieszczanina JC Beckera. W lutym 1711 rKsiążę Johann Ernst poszedł na uniwersytet w Utrechcie. Od 21 lutego 1713 Bach przebywał na zamku w Weißenfels . Urodziny księcia Christiana przypadły na 23 lutego i obecnie wiadomo, że kantata BWV 208 została wykonana w tym roku, a nie w 1716 roku . Wcześniejsza data jest stylistycznie odpowiednia; co więcej, jest to zgodne zarówno ze znakiem wodnym partytury autografu, jak i z faktem, że w tej partyturze Bach przeciwstawił się krzyżykom raczej bemolami niż naturalami – staromodny zwyczaj, z którego stopniowo porzucił w 1714 roku .
Około maja 1713 rmłody książę wrócił z Utrechtu, najwyraźniej z dużą dozą muzyki, gdyż w roku od 1 czerwca były rachunki za oprawę, kopiowanie i składanie (część muzyki pochodziła z Halle ). W lutym 1713 roku przebywał w Amsterdamie i być może spotkał niewidomego organistę JJ de Graffa, który miał zwyczaj grać ostatnie koncerty włoskie jako solówki na klawisze. Mogło to dać początek licznym aranżacjom koncertowym dokonanym przez JG Walthera i Bacha.
7 września 1713 Bach był prawdopodobnie w Ohrdruf , będąc ojcem chrzestnym siostrzeńca; a 6 listopada brał udział w poświęceniu nowego Jakobskirche w Weimarze(nie ma dowodów na to, że skomponował jakąkolwiek muzykę). 27 listopada przebywał w Weimarze jako ojciec chrzestny syna Trebsa. Wydaje się, że mniej więcej w tym czasie udał się do Halle , być może w celu zakupu muzyki i przypadkowo związał się z władzami Liebfrauenkirche. Tutejszy organista ( Friedrich Wilhelm Zachow , nauczyciel GF Haendla ) zmarł w 1712 r., a organy rozbudowywano do 3-manuałów o 65 głosach. Opowieść musi zostać poskładana ze wskazówek zawartych w niepełnej korespondencji; ale wygląda na to, że proboszcz JM Heineccius naciskał na Bacha, aby ubiegał się o wolne stanowisko. Bach mógł być zaangażowany w planowanie rozbudowy organów, gdy FW Zachówstał się niezdolny do pracy; w każdym razie przebywał w Halle od 28 listopada do 15 grudnia na koszt władz kościelnych. Skomponował także i wykonał kantatę (zaginiony), wziął udział w spotkaniu 13 grudnia 1713 r., zaproponowano mu stanowisko i pozwolił komisji przypuszczać, że je przyjął, chociaż nie miał czasu dowiedzieć się, jakie będą jego honoraria wynieść. 14 grudnia wysłali mu formalną umowę. Bach odpowiedział 14 stycznia 1714 , mówiąc ostrożnie, że nie został zwolniony z Weimaru , niepokoi go jego pensja i obowiązki, i że napisze ponownie w ciągu tygodnia. Nie wiadomo, czy to zrobił; ale w lutym komisja postanowiła powiedzieć mu, że jego pensja raczej nie wzrośnie. Tak więc o godzHalle mógł spodziewać się nieco niższej pensji niż dotychczas; atrakcją były organy, ponad dwukrotnie większe. Bach musiał wtedy zbliżyć się do księcia, gdyż 2 marca „na jego najskromniejszą prośbę” został Konzertmeisterem (po wicekapelmistrzu), z pensją podstawową w wysokości 250 florenów od 25 lutego. Ostatecznie odrzucając posadę w Halle , prawdopodobnie wspomniał o tej liczbie, bo komisja zarzuciła mu, że wykorzystał ich ofertę jako dźwignię, by wyciągnąć od księcia więcej pieniędzy. Zaprzeczył temu 19 marca w liście tak rozsądnym i tak oczywiście uczciwym, że pozostawał w dobrych stosunkach z Halle i został tam zatrudniony jako egzaminator organów w 1716 r.. W międzyczasie Gottfried Kirchhoff został mianowany organistą 30 lipca 1714 roku .
Niewiele kantat (oprócz świeckiej BWV 208 ) można przypisać tym wczesnoweimarskim latom . BWV 18 , BWV 54 i BWV 199 pochodzą z 1713 roku i najwyraźniej nie mają żadnego szczególnego związku z kantatami skomponowanymi z myślą o kalendarzu kościelnym począwszy od marca 1714 roku. Praca wykonana w Halle w grudniu 1713 roku była wcześniej uważana za BWV 21 . Pomysł, że to był BWV 63już nie wstaje, chociaż siły potrzebne do tej pracy sprawiają, że jest bardzo mało prawdopodobne, aby została napisana dla sądu weimarskiego ; wyobrażalny jest występ w Halle na Boże Narodzenie 1715 roku.
23 marca 1714 r. zarządzono, aby w przyszłości kantaty odbywały się w kaplicy, a nie w domu czy kwaterze; aw Niedzielę Palmową 25 marca Bach wykonał BWV 182 . Była to czwarta niedziela po jego nominacji na Konzertmeistera, kiedy stał się odpowiedzialny za pisanie kantaty co cztery tygodnie. Ponieważ najwyraźniej miał nadzieję, że cykl roczny zakończy się w ciągu czterech lat, nie trzymał się ściśle tej zasady; po napisaniu kantaty na niedzielę Adwentu w 1714 rokupisał na ostatnią niedzielę po Trójcy Świętej w 1715 r. i na drugą niedzielę Adwentu w 1716 r. (w 1717 r. przebywał w więzieniu). Oprócz takich intencjonalnych nieregularności, w serii występują luki, a dziwne jest to, że luki te nagle stały się liczniejsze po końcu 1715 roku . Jedną z luk jest śmierć uzdolnionego muzycznie księcia Johanna Ernsta we Frankfurcie 1 sierpnia 1715 r., pogrążająca księstwo w żałobie od 11 sierpnia do 9 listopada 1715 r., kiedy nie można było zagrać ani jednej nuty. Od 1717 rw ogóle nie ma kantat. Zaproponowane zostanie wstępne wyjaśnienie tego; ale trudno zrozumieć, dlaczego zwykły przydział papieru Bacha został opłacony 16 maja 1716 r., skoro nie wiadomo, czy wykonał on jakiekolwiek kantaty kościelne między 19 stycznia a 6 grudnia 1716 r .
4 kwietnia 1716 Bach, podobnie jak librecista Salomo Franck i „drukarz”, otrzymał zapłatę za „Carminę”, oprawioną w zieloną taftę, „podarowaną” przy jakiejś nieokreślonej okazji – być może 24 stycznia, kiedy książę Ernst August poślubił Eleonore, siostrę księcia Köthen . Urodziny Ernsta obchodzono w kwietniu; do Weimaru przybyło dwóch waltornistów z Weißenfels, prawdopodobnie sprowadzony na powtórne wykonanie Kantaty BWV 208 . Tymczasem nowe organy w Halle robiły postępy i 17 kwietnia rada postanowiła, że ​​Bach, Johann Kuhnau z Lipska i Christian Friedrich RolleQuedlinburg powinien zostać zaproszony do zbadania go 29 kwietnia. Wszyscy się zgodzili; każdy miał otrzymać 16 talarów plus wyżywienie i koszty podróży. Badanie rozpoczęło się o godzinie 7 rano i trwało trzy dni – do pewnego momentu 1 maja, kiedy biegli spisali swój raport, wygłoszono kazanie i zagrano piękną muzykę. 2 maja organista i trzej egzaminatorzy spotkali się z budowniczym w celu omówienia szczegółów. Rada, która zachowywała się hojnie, wydała huczną ucztę, której datę podaje się zwykle na 3 maja (bardziej prawdopodobny wydaje się 1 maja).
31 lipca 1716 Bach i budowniczy organów z Arnstadt podpisali świadectwo dla JG Schrötera, który zbudował organy w Erfurcie . W 1717 roku Bacha po raz pierwszy wspomniano drukiem: w przedmowie doJ. Matthesona Das beschützte Orchester , datowany na 21 lutego, J. Mattheson nazwał Bacha „słynnym weimarskim organistą”, mówiąc, że jego utwory, zarówno kościelne, jak i klawiszowe, skłoniły go do wysokiej oceny i poprosił o biografię Informacja.
Na tym tle należy rozważyć wyjazd Bacha z Weimaru . W 1703 był zatrudniony przez księcia Johanna Ernsta ; od jego powrotu w 1708 r. przez księcia Wilhelma, starszego brata Johanna. Bracia byli w złych stosunkach, a kiedy Johann Ernst zmarł w 1707 r . , A jego syn Ernst osiągnął pełnoletność w 1709 r., sprawy nie stały się lepsze. Wydaje się, że przez pewien czas nieporozumienia książęce nie miały wpływu na Bacha; być może byli trzymani w ryzach przez nadinspektora Lairitza, a młodszy przyrodni brat Ernsta (Johann, kompozytor) mógł mieć pewien wpływ. Ale ten ostatni zmarł w 1715 r., Lairitz 4 kwietnia 1716 r., a nowy superintendent z pewnością nie poradził sobie z „trudnościami dworskimi”; podobnie jak reszta rodziny Wilhelma, zabroniono mu zadawać się z Ernstem. Muzycy, choć opłacani przez oba gospodarstwa, byli zagrożeni grzywną w wysokości 10 talarów, jeśli w jakikolwiek sposób przysłużą się Ernstowi.
Żadnej istniejącej kantaty Bacha nie można bezpiecznie datować między 19 stycznia a 6 grudnia 1716 r.; może wydawać się mało prawdopodobne, aby ta długa, ciągła przerwa była spowodowana przypadkowymi stratami. Kuszące jest przypuszczenie, że Bach uważał swoją pozycję za krępującą (z powodu wczesnych powiązań z młodszym dworem) i wyrażał dezaprobatę dla zachowania księcia Wilhelma, unikając własnych obowiązków. W rzeczywistości wydaje się, że Bach nie potępiał zachowania księcia, dopóki nie odkrył, że gdzie indziej poszukiwano nowego kapelmistrza. Drese senior zmarł 1 grudnia 1716 roku ; jego syn, zastępca kapelmistrza, był pod każdym względem nikim. Bach wyprodukował kantaty nr 70 a , 186 a i 147 ana 6, 13 i 20 grudnia (trzy kolejne tygodnie, nie miesiące), ale o ile wiadomo, nie było ich więcej. Do Bożego Narodzenia Bach mógł się dowiedzieć, że książę łowił dla GP Telemanna . Negocjacje z GP Telemannem spełzły na niczym; ale najwyraźniej Bach zaczął teraz szukać posady kapelmistrza. Zaproponował mu go książę Leopold z Köthen , szwagier księcia Ernsta (Bach i książę prawdopodobnie spotkali się na ślubie Ernsta w styczniu 1716 r. ), a nominacja została potwierdzona 5 sierpnia 1717 r.. Bez wątpienia Bach poprosił następnie księcia Wilhelma o pozwolenie na wyjazd i bez wątpienia odmówiono mu – książę był zirytowany, ponieważ jego siostrzeniec najwyraźniej przyczynił się do znalezienia Bacha pracy, która niosłaby większy prestiż i była lepiej płatna za 400 talarów.
Książę i Bach musieli jednak na razie ze sobą rozmawiać, ponieważ w pewnym momencie, niewiele wcześniej niż pod koniec września, Bach był w Dreźnie i mógł rzucić wyzwanie francuskiemu wirtuozowi klawiatury Louisowi Marchandowi. Wersje tej sprawy są różne, ale według Birnbauma (który pisał w 1739 r., prawdopodobnie pod kierunkiem Bacha), Bach „znalazł się” w Dreźnie, i nie został wysłany przez „specjalny trener”. Tam jakiś urzędnik sądowy przekonał go, by wyzwał Marchanda na pojedynek na klawesynie; wydaje się, że pomysł, że mieli rywalizować przy organach, pojawił się później. Niezależnie od tego, jaka jest prawda o tych i innych szczegółach, powszechnie uznaje się, że Marchand uciekł.
W dniu swoich urodzin, 30 października 1717 r., książę Wilhelm ustanowił fundację dla swoich nadwornych muzykantów; a drugie stulecie reformacji obchodzono od 31 października do 2 listopada. Przypuszczalnie Bach brał udział w tych ceremoniach, choć nie ma żadnych dowodów na to, że był autorem któregoś z librett napisanych przez S. Franckadostarczył. Ośmielony, być może, aferą Marchanda, zażądał następnie jego uwolnienia w taki sposób, że książę kazał go uwięzić od 6 listopada do haniebnego zwolnienia 2 grudnia. Dwór w Köthen zapłacił Bachowi 50 talarów 7 sierpnia. Niektórzy przypuszczali, że że to było na pokrycie kosztów podróży i że Bach wkrótce potem przeniósł swoją żonę i rodzinę do Köthen ; ale wydaje się mało prawdopodobne, aby książę pozwolił im się ruszyć, dopóki nie zgodził się wypuścić Bacha. Młodszy Drese został kapelmistrzem w miejsce ojca, a uczeń Bacha, Johann Martin Schubart , został nadwornym organistą. Zniknęło stanowisko Konzertmeistera.
Autorzy: Walter Emery/ Christoph Wolff

Z wyjątkiem kilku ostatnich miesięcy swojego okresu weimarskiego , Bach był w dobrych stosunkach z księciem Wilhelmem; ale jego stosunki z tym żołnierzem musiały zawsze być oficjalne. W Köthen do końca 1721 r. sytuacja wyglądała inaczej; Książę Leopold był młodym człowiekiem, który, jak powiedział sam Bach, kochał i rozumiał muzykę. Urodził się w 1694 r. z ojca kalwinisty i luterki. Ojciec zmarł w 1704 r., matka rządziła aż do pełnoletności Leopolda 10 grudnia 1715 r . Orkiestry dworskiej nie było aż do października 1707 roku, kiedy to Leopold namówił matkę, by zatrudniła trzech muzyków. Podczas studiów w Berlinie w 1708 r. poznał AR Strickera; od końca1710 do 1713 był na zwykłej wielkiej trasie, podczas której studiował u Johanna Davida Heinichena w Rzymie. Wrócił zdolny do śpiewania na basie, gry na skrzypcach, violi da gamba i klawesynie. Berlińska orkiestra dworska rozpadła się w 1713 r . i od lipca 1714 r. zatrudnił Strickera jako kapelmistrza, a jego żonę jako sopranistkę i lutnistkę; do 1716 r. miał 18 muzyków. Wydaje się, że w sierpniu 1717 r. Stricker i jego żona złożyli rezygnację, pozostawiając księciu swobodę mianowania Bacha.
W Köthenorgany św. Jakuba były w złym stanie. Kaplica dworska była kalwińska; miał organistę, ale nie wykonywano tam wyszukanej muzyki, a dwumanuałowe organy miały tylko 13 lub 14 głosów, chociaż mogły mieć kompletny kompas chromatyczny do pedałowania e ′ i manualnego e ‴. Luterański St Agnus miał dwuręczne organy o 27 stopniach, ponownie z wyjątkowym kompasem pedałowym. Nie ma najmniejszego powodu, by przypuszczać, że Bach napisał jakieś szczególne dzieło, aby wykorzystać te kompasy pedałowe, ale bez wątpienia używał jednego lub obu organów do nauczania i prywatnej praktyki. Komunikował się u św. Agnusa, brał udział w chrztach w kaplicy dworskiej, ale w żadnej z nich nie pełnił obowiązków służbowych. Mógł jednak być zamieszany w aferę z maja 1719 r, kiedy wystawiono kantatę na święto poświęcenia św. Agnusa i wydrukowano 150 egzemplarzy (przypuszczalnie) libretta. Rachunek drukarski na 1 talar i 8 groszy został potwierdzony przez proboszcza: „Gospodarz może mu dać 16 groszy; jeśli chce więcej, musi iść do tych, którzy dali rozkaz”.
Podstawowa pensja Bacha, 400 talarów, była dwukrotnie wyższa niż Strickera, a dodatki dochodziły do ​​około 450. Tylko jeden urzędnik sądowy zarabiał więcej, a istnieją inne dowody na to, że Bach cieszył się dużym szacunkiem. 17 listopada 1718 r. ostatniemu z jego dzieci z pierwszej żony (krótko żyjącego syna) nadano imię księcia, który sam był ojcem chrzestnym. Rezydencja Bacha w Köthen nie jest dokładnie znana, ale wydaje się prawdopodobne, że zaczynał jako lokator przy Stiftstrasse 11; w1721 r., kiedy dom ten kupiła matka księcia na użytek pastora luterańskiego, przeniósł się on na Holzmarkt 10. Orkiestra potrzebowała sali na cotygodniowe próby; książę zaopatrywał go płacąc czynsz Bachowi (12 talarów rocznie od 10 XII 1717 do 1722 ). Przypuszczalnie w pierwszym domu Bacha znajdował się odpowiedni pokój. Czy nadal korzystał z tego pokoju po przeprowadzce w 1721 r. i dlaczego po 1722 r. nie płacono mu czynszu, nie jest jasne.
Data pierwszej wpłaty czynszu sugeruje, że Bach i jego domownicy przenieśli się do Köthendzień lub dwa po wyjściu z więzienia (2 grudnia); i że po pospiesznych próbach pomógł uczcić urodziny księcia 10 grudnia. Normalnie byłby to jego obowiązek. Z relacji sądowych wynika, że ​​coś związanego z urodzinami zostało wydrukowane lub oprawione w 1717 r., a także w 1719 i 1720 r . ( BWV Anh.7 ); Bach z pewnością napisał kantatę w 1722 r., a kantaty BWV 66a i BWV Anh.5 w 1718 r . W 1721 roku mogło nie być obchodów urodzin, ponieważ książę ożenił się następnego dnia w Bernburgu. Kantata BWV 173abył niewątpliwie utworem urodzinowym, ale Bach napisał go prawdopodobnie po opuszczeniu Köthen ; BWV 36a , aranżacja BWV 36c ( 1725 ), została wykonana w Köthen 30 listopada 1726 roku z okazji urodzin drugiej żony księcia. Spodziewano się także kantat
noworocznych . Nr 134 a pochodzi z 1719 r., BWV Anh.6 z 1720 r. , Anh.8 z 1723 r . Nie ma dowodów na rok 1718 , 1721 lub 1722 ; rachunki drukarskie i introligatorskie zapłacone 5 stycznia 1722 rbyć może do muzyki wykonywanej w grudniu 1721 roku . Bach mógł nie być w stanie wystawić kantaty weselnej, ale wydaje się, że nie ma powodu, dla którego nie miałby ofiarować czegoś na urodziny księcia. BWV 184 i BWV 194 ( Leipzig , 1724 i Störmthal , 1723 ) wydają się być układami dzieł Köthen , a więc być może są częściami nr 120. Niezależnie od tego, czy Bach wykonał kantatę w Köthen 10 grudnia 1717 r., był w Lipsku16 grudnia oględziny organów w kościele uniwersyteckim (Paulinerkirche). Dzieło wykonał Johann Scheibe, z którego synem Bachem toczył się później spór. Nie wiadomo, czy Bach wykonał jakąkolwiek inną pracę tego rodzaju podczas pobytu w Köthen .
9 maja 1718 roku książę udał się na około pięć tygodni, aby pić wody w Karlsbad (Carlsbad), zabierając ze sobą swój klawesyn, Bacha i pięciu innych muzyków. Na początku 1719 roku Bach przebywał w Berlinie , negocjując nowy klawesyn. Wydaje się, że mniej więcej w tym czasie był zajęty komponowaniem lub kupowaniem muzyki, ponieważ między lipcem 1719 a majem 1720 wydano na oprawę około 26 talarów. W ciągu 1719 r GF Handel odwiedził swoją matkę w Halle , oddalonym o zaledwie 30 km; mówi się, że Bach próbował nawiązać z nim kontakt, ale mu się to nie udało. Bach zlekceważył również ponowną prośbę J. Matthesona o materiał biograficzny.
WF Bach miał dziewięć lat w 1719 roku ; strona tytułowa jego Clavier-Büchlein jest datowana na 2 stycznia 1720 r . W maju Bach ponownie udał się z księciem do Karlsbadu . Wydaje się, że data ich powrotu nie została zarejestrowana; ale najwyraźniej było to po 7 lipca, bo to była data pogrzebu Marii Barbary Bach i nie ma powodu wątpić w Carla Philippa Emanuela Bachahistorię, że jego ojciec wrócił, aby znaleźć ją martwą i już pochowaną. Jego żona miała prawie 36 lat. Jej śmierć mogła zaniepokoić Bacha, a nawet skłonić go do myślenia o powrocie do służby kościołowi; ale był bardziej praktyczny powód, dla którego zainteresował się św. Jakubem w Hamburgu . Tamtejszy organista Heinrich Friese zmarł 12 września 1720 r .; Bach znał Hamburg w młodości i musiały go pociągać organy, czteromanuałowy Schnitger z 60 głosami. Nie ma dowodów na to, że Bacha rzeczywiście zaproszono do ubiegania się o to stanowisko; ale równie dobrze mógł przeprowadzić własne dochodzenie.
W każdym razie jego nazwisko było jednym z ośmiu rozważanych 21 listopada 1720 r., a on przebywał w Hamburgumniej więcej w tym czasie. Konkurs zaplanowano na 28 listopada, ale Bach musiał wyjechać do Köthen pięć dni wcześniej. Trzech kandydatów się nie stawiło, a sędziowie nie byli zadowoleni z pozostałych czterech. Zwrócono się do Bacha, a komisja zebrała się 12 grudnia; ponieważ odpowiedź Bacha nie nadeszła, spotkali się ponownie tydzień później, kiedy odkryli, że Bach odmówił. Być może nie był w stanie lub nie chciał wpłacić 4000 marek na fundusze kościelne, tak jak faktycznie zrobił wybrany kandydat.
Ze sposobu, w jaki komitet utrzymywał wolne stanowisko dla Bacha, można przypuszczać, że słuchali jego recitalu w St. Katharinen. Jak dokładnie zaaranżowano to przedstawienie, nikt nie wie; ale w nekrologu CPE Bach stwierdził, że Bach grał przed wiekiemJA Reincken , magistrat i inni dostojnicy; że grał w sumie przez ponad dwie godziny; i że improwizował w różnych stylach chorału An Wasserflüssen Babylon przez prawie pół godziny, tak jak lepsi organiści z Hamburga byli przyzwyczajeni do robienia podczas sobotnich nieszporów. Ponieważ fantazja na temat tego chorału była jednym z głównych dzieł JA Reinckena , wybór ten może wydawać się nietaktowny; ale nekrolog wyjaśnia, że ​​chorał został wybrany przez „obecnych”, a nie przez samego Bacha. Podobno JA Reincken powiedział: „Myślałem, że ta sztuka umarła, ale widzę, że wciąż żyje w tobie” i okazał Bachowi wiele uprzejmości. Późniejsza uwaga J. Matthesona’s zostało uznane za sugestię, że Bach grał także fugę g-moll BWV 542, ale istnieją dobre powody, by w to wątpić.
W 1720 roku Bach sporządził czyste kopie dzieł na skrzypce bez akompaniamentu i prawdopodobnie przygotowywał Koncerty Brandenburskie ( BWV 1046-1051 ), których autograf w całości został zadedykowany 24 marca 1721 roku margrabiemu Christianowi Ludwigowi, przed którym Bach grał w Berlinie podczas negocjacji nowego klawesynu Köthen , między czerwcem 1718 a marcem 1719. Nie wiadomo, w co grał; ale został poproszony o przesłanie kilku kompozycji. Jak sam powiedział, zajmował się tym zleceniem „parę lat”, a następnie złożył sześć prac napisanych z myślą o eksploatacji zasobów Köthen . Wydaje się, że takimi środkami margrabia brandenburski nie dysponował i nie dziwi fakt, że nie podziękował Bachowowi, nie przesłał honorarium ani nie użył partytury.
Jednym z przyjaciół Bacha w Köthen był złotnik CH Bähr; Bach został ojcem chrzestnym jednego z synów Bähra w 1721 r. , aw 1723 r. został ojcem chrzestnym drugiego . Około początku sierpnia 1721 r. dał jakieś nieokreślone przedstawienie dla hrabiego Heinricha XI Reussa ze Schleiz ; mogło to być zaaranżowane przez JS Kocha, tamtejszego Kantora, który zajmował stanowisko w Mühlhausen , choć prawdopodobnie nie w czasach Bacha. 15 czerwca 1721 r. Bach przyjął 65 komunię w St. Agnus; jeden Mar. Magd. Wilken” był 14. Równie dobrze mogła to być przyszła żona Bacha – błąd w imieniu jest łatwy – ale Anna Magdalenanie pojawia się formalnie aż do 25 września, kiedy Bach i ona byli pierwszymi dwoma spośród pięciorga rodziców chrzestnych dziecka o imieniu Hahn. Chrzest ten jest zapisany w trzech księgach. W dwóch z nich Anna Magdalena jest opisana jako „dworna śpiewaczka”, w trzeciej po prostu jako „kameralista” ( Musicantin ). We wrześniu Anna Magdalena ponownie została matką chrzestną dziecka o imieniu Palmarius; znowu rejestry różnią się w opisie jej zawodu. Jej nazwisko pojawia się w rachunkach sądowych dopiero latem 1722 r., Kiedy to jest określana jako żona kapelmistrza; jej pensja (połowa Bacha) jest odnotowana jako wypłacona za maj i czerwiec 1722 r .
Praktycznie nic nie wiadomo o jej wczesnych latach. Urodziła się 22 września1701 w Zeitz . Jej ojciec, Johann Caspar Wilcke, był nadwornym trębaczem; pracował w Zeitz do około lutego 1718 r. , kiedy to przeniósł się do Weißenfels , gdzie zmarł 30 listopada 1731 r . Nazwisko było różnie pisane. Matka Anny Magdaleny (Margaretha Elisabeth Liebe, zm. 7 marca 1746 r. ) była córką organisty i siostrą JS Liebe, który oprócz tego, że był trębaczem, od 1694 r. do śmierci w 1742 r. był organistą dwóch kościołów w Zeitz . Jako córka trębacza Anna mogła spotykać się towarzysko z Bachami. Historie, że była osobą publiczną, śpiewając w Kötheni inne sądy lokalne od 15 roku życia zostały zdyskredytowane; mówi się, że powstały w wyniku pomieszania z jej starszym bratem, trębaczem. Jednak zapłacono jej za śpiewanie z ojcem w kaplicy w Zerbst przy jakiejś okazji między Wielkanocą a środkiem lata 1721 r . We wrześniu 1721 roku, mając zaledwie 20 lat, była już w Köthen , dobrze znała Bacha (36 lat) i była gotowa poślubić go 3 grudnia. Książę uratował Bacha 10 talarów, dając mu pozwolenie na ślub w jego własnym mieszkaniu. Mniej więcej w tym czasie Bach złożył dwie wizyty w miejskich piwnicach, gdzie kupił najpierw jeden firkin reńskiego wina, a później dwa firkiny, wszystko po obniżonej cenie, 27 zamiast 32 groszy za galon.
11 grudnia 1721 rksiążę poślubił swoją kuzynkę Fridericę, księżniczkę Anhalt-Bernburg. Po ślubie następowało pięć tygodni iluminacji i innych rozrywek w Köthen . Nie było to jednak pomyślne wydarzenie dla Bacha: miał opuścić Köthen częściowo dlatego, że księżniczka była „eine Amusa” (ktoś nie zainteresowany Muzami) i zerwał szczęśliwy związek między Bachem a jej mężem. Być może jej niefortunny wpływ dał się odczuć jeszcze przed ślubem.
Dziedzictwo Tobiasa Lämmerhirta (wuja Bacha ze strony matki) ułatwiło pierwsze małżeństwo Bacha; Wdowa po Tobiaszu została pochowana w Erfurcie 12 września 1721 roku, a Bach też coś otrzymał z jej testamentu, choć nie na czas drugiego małżeństwa. 24 stycznia 1722 roku siostra Bacha Maria wraz z jednym z Lämmerhirtów zakwestionowali testament, mówiąc, że Bach i jego bracia Johann Jacob Bach (w Szwecji) i Johann Christoph Bach (w Ohrdruf ) zgodzili się z nimi ( Jan Christoph Bach zmarł w 1721 r .). Bach usłyszał o tym tylko przez przypadek; a 15 marca napisał do rady Erfurtu w imieniu Jakuba i siebie. Sprzeciwił się poczynaniom swojej siostry i powiedział, że on i jego nieobecny brat nie chcą więcej niż to, co im się należało w testamencie. 16 kwietnia 1722 r zmarł Jan Jakub Bach ; i wydaje się, że sprawa została rozstrzygnięta w tych kwestiach pod koniec roku. Dziedzictwo Bacha musiało wynieść więcej niż roczna pensja.
Latem 1722 r. na dworze Anhalt- Zerbsta nie było kapelmistrza , więc Bach otrzymał zlecenie napisania kantaty urodzinowej dla księcia; za to zapłacono mu 10 talarów w kwietniu i maju. Urodziny były w sierpniu, a płatności dokonane w tym miesiącu prawdopodobnie dotyczą spektaklu. Jeśli tak, to utwór, który, jak się wydaje, zaginął, przeznaczony był na dwa oboje d’amore i „inne instrumenty”.
Kilka utworów dydaktycznych na klawisze należy do okresu Köthen . Jednym z nich jest ClavierbüchleinAnny Magdaleny Bach . Zachowało się 25 kart, czyli około jednej trzeciej oryginalnego rękopisu; istnieje rodzaj strony tytułowej, na której Anna Magdalena Bach (prawdopodobnie) napisała tytuł i datę, a Bach (na pewno) zanotował tytuły trzech ksiąg teologicznych. Wbrew sceptykom można przypuszczać, że Bach podarował książkę swojej żonie na początku 1722 roku . Wydaje się, że został wypełniony do 1725 roku . Autograf Das wohltemperite Clavier (księga 1 „48” BWV 846-869 ) jest datowany na 1722 na stronie tytułowej, ale na końcu 1732 . Pismo jest jednolite w stylu iz różnych powodów jest niewiarygodne, że nie ukończył rękopisu do tego czasu1732 . Ten piękny czystopis poprzedzony był szkicami, takimi jak w Clavier -Büchlein WF Bacha (rozpoczęty w 1720 r . ); a niektóre ruchy wyglądają wcześniej. Przypuszczalnie Bach zebrał je razem dla wygody, częściowo po to, by służyć jako ostatni krok w jego kursie gry na klawiaturze, częściowo po to, by pokazać zalety równego temperamentu. Podobnie jak w księdze 2, bez wątpienia Bach dokonał transpozycji niektórych utworów, aby wypełnić luki w swoim kluczowym schemacie; dziwne połączenie preludium w sześciu bemolach z fugą w sześciu krzyżykach sugeruje, że to pierwsze było pierwotnie e-moll, drugie d-moll. Strona tytułowa była prawie na pewno jedyną częścią Orgel-Büchlein , którą Bach napisał w Köthen
, ale jako kolejna praca edukacyjna jest tutaj najlepiej wymieniona. Miał to być zbiór preludiów chorałowych, nie tylko na zwykłe okresy kościelne, ale także na okazje, w których kładziono nacisk na takie tematy, jak Modlitwa Pańska czy Pokuta. Papier jest tego rodzaju, jakiego Bach używał, o ile wiadomo, dopiero w 1714 roku . Kilka egzemplarzy pochodzi z około 1740 roku ; w pozostałej części pismo przypomina kantaty z lat 1715-1716 . Spośród 164 preludiów, na które Bach pozwolił, ukończył mniej niż 50. Ostatnie z tej grupy dzieł to Inventions and Sinfonias ( BWV 772-786 , BWV 787-801 ), których autograf czystopisowy jest datowany na „ Köthen ” , 1723′. Jego treść pojawiła się już we wcześniejszych wersjach i pod różnymi tytułami w Clavier -Büchlein WF Bacha z 1720 roku . Historia przeprowadzki Bacha do Lipska zaczyna się wraz ze śmiercią Johanna Kuhnau , Kantora tamtejszej Thomasschule , 5 czerwca 1722 roku . Sześciu mężczyzn ubiegało się o to stanowisko, wśród nich GP Telemann , który wciąż był pamiętany za dobrą pracę wykonaną w Lipsku 20 lat wcześniej. Podobną pracę wykonywał w Hamburgu
przez około rok i był prawdopodobnie najsłynniejszym z niemieckich muzyków faktycznie mieszkających w Niemczech. Jednym z obowiązków Kantora było nauczanie łaciny. GP Telemann odmówił; mimo to został mianowany 13 sierpnia. Ale władze Hamburga nie chciały go zwolnić i zaproponowały podwyższenie jego wynagrodzenia; w listopadzie odrzucił stanowisko w Lipsku . Na spotkaniu 23 listopada radny Platz powiedział, że GP Telemann nie ponosi żadnej straty; potrzebowali Kantora do nauczania innych przedmiotów poza muzyką. Z pozostałych pięciu kandydatów trzech zostało zaproszonych do próbnych występów; dwóch odpadło, jeden, ponieważ nie chciał uczyć łaciny. Do 21 grudnia zgłosiło się dwóch kapelmistrzów, Bach i Christoph Graupner. Pozostali kandydaci to Georg Friedrich Kauffmann z Merseburga, Georg Balthasar Schott z Lipskiego Neukirche i Christian Friedrich Rolle z Magdeburga. Spośród pięciu kandydatów preferowano C. Graupnera ; był szanowanym muzykiem i studiował w Thomasschule. Z powodzeniem wykonał swój test (dwie kantaty) 17 stycznia 1723 roku . Ale 23 marca on również się wycofał, ponieważ w Darmstadt zaproponowano mu wyższą zapłatę. W międzyczasie Bach wykonał swoje utwory próbne (Kantaty BWV 22 i BWV 23 ) 7 lutego 1723 roku . CF Rolle i GB Schottrównież został przesłuchany i być może także GF Kauffmann . Księżniczka Köthen zmarła 4 kwietnia, zbyt późno, by wpłynąć na decyzję Bacha. 9 kwietnia rada rozpatrywała Bacha, GF Kauffmanna i GB Schotta . Podobnie jak GP Telemann , żaden z nich nie chciał uczyć łaciny. Radny Platz powiedział, że ponieważ nie można znaleźć najlepszych ludzi, muszą zadowolić się przeciętnymi. Rada najwyraźniej postanowiła zwrócić się do Bacha, gdyż 13 kwietnia uzyskał on pisemne pozwolenie na opuszczenie Köthen . 19 kwietnia podpisał dziwny dokument, który brzmi tak, jakby nie był jeszcze wolny od Köthen, ale może być wolny w ciągu miesiąca; powiedział też, że jest gotów zapłacić zastępcy za nauczanie łaciny. 22 kwietnia rada zgodziła się na Bacha, jeden z nich miał nadzieję, że jego muzyka nie będzie teatralna. 5 maja przyjechał osobiście podpisać umowę; 8 i 13 maja został przesłuchany i zaprzysiężony przez władzę kościelną; 15 maja została wypłacona pierwsza rata jego wynagrodzenia; a 16 maja „podjął obowiązki” w kościele uniwersyteckim, być może z Kantatą BWV 59 . Z rodziną i meblami wprowadził się 22 maja, a 30 maja wykonał kantatę BWV 75 w Nikolaikirche. 1 czerwca o godzinie 8.30 został oficjalnie przedstawiony szkole.
Ta historia została opowiedziana dość szczegółowo, ponieważ rzuca światło na okoliczności, w jakich Bach pracował w Lipsku. Dla niego Kantorat był stopniem w dół w hierarchii społecznej, a swoich pracodawców nie szanował. Dla soboru Bach był trzeciorzędem, miernotą, która nie zrobiłaby tego, czego oczekiwali od Kantora – uczyła łaciny, a także organizowała miejską muzykę kościelną. Scena była przygotowana na kłopoty, a we właściwym czasie nadeszły kłopoty. CouPlatz w GP Telemann w ciekawy sposób powtarza radny Stieglitz dziesięć dni po śmierci Bacha: „Szkoła potrzebuje Kantora, a nie kapelmistrza; chociaż z pewnością powinien rozumieć muzykę”.
Autorzy: Walter Emery/ Christoph Wolff

Stanowisko Kantora w Thomasschule , łączone ze stanowiskiem miejskiego dyrektora muzycznego, od XVI wieku wiązało się z bogatą tradycją. Była to jedna z najbardziej znaczących pozycji w niemieckim życiu muzycznym, zarówno pod względem tego, jak i szacunku, jakim się cieszyła; i nie ma wątpliwości, że ogólna atrakcyjność stanowiska sama w sobie odegrała rolę – najprawdopodobniej decydującą – w decyzji Bacha o przeprowadzce z Köthen do Lipska .

Jego późniejszą uwagę na temat przejścia społecznego z kapelmistrza na Kantora należy rozpatrywać w kontekście jego późniejszych nieporozumień z władzami Lipska , jak zresztą omawiany list (do Erdmanna, przyjaciela jego młodości, 28 października 1730 r.) jednoznacznie wyjaśnia.

W każdym razie Bach nie był jedynym kapelmistrzem, który ubiegał się o to stanowisko. Obowiązki były nieporównanie bardziej zróżnicowane i wymagające niż te w Köthen czy Weimarze (nie mówiąc już o Mühlhausen czy Arnstadt ) i mniej więcej odpowiadały tym, które podejmował GP Telemann w Hamburgu. To nie mógł być zwykły przypadek, że Bach chciał podjąć się szeregu obowiązków porównywalnych z obowiązkami jego przyjaciela.

Przede wszystkim musiał preferować większą stabilność gospodarczą i polityczną metropolii handlowej, rządzonej demokratycznie, od niepewności dworu absolutnego księcia, na którym często rządziły osobiste zachcianki. Uniwersytet – czołowy wówczas w niemieckojęzycznym świecie – musiał być kolejną szczególną atrakcją w oczach ojca dorastających synów.

„Cantor zu St. Thomae et Director Musices Lipsiensis” był najważniejszym muzykiem w mieście; jako taki był przede wszystkim odpowiedzialny za muzykę czterech głównych Lipskkościoły – Thomaskirche, Nikolaikirche, Matthäeikirche (lub Neukirche) i Petrikirche – a także wszelkie inne aspekty życia muzycznego miasta kontrolowane przez radę miejską. W wykonywaniu swoich zadań mógł przede wszystkim korzystać z uczniów Thomasschule, szkoły z internatem przy Thomaskirche, za której wykształcenie muzyczne był odpowiedzialny, a także z zawodowych muzyków z miasta. Zwykle uczniowie, w liczbie około 50 do 60, byli podzieleni na cztery klasy chórów (Kantoreien) dla czterech kościołów.

Wymagania różniły się w zależności od klasy: muzyka polifoniczna była wymagana w Thomaskirche, Nikolaikirche (kościół obywatelski) i Matthäeikirche, z muzyką figuralną tylko w dwóch pierwszych; w Petrikirche śpiewano tylko pieśni monodyczne. Pierwsza klasa chóru, z najlepszymi 12 do 16 śpiewakami, był kierowany przez samego Kantora i śpiewał na przemian w dwóch głównych kościołach, Nikolaikirche i Thomaskirche; inne klasy były pod opieką prefektów, wyznaczonych przez Bacha, którzy byliby starszymi, a zatem bardziej doświadczonymi uczniami Thomasschule.

O doborze uczniów do Thomasschule decydowały uzdolnienia muzyczne, których ocenianie i kształcenie należało do obowiązków Kantora. Sprzyjały temu codzienne lekcje śpiewu, w większości udzielane przez Kantora. Dla najzdolniejszych uczniów prowadzono również zajęcia instrumentalne, które Bach musiał zapewniać bezpłatnie, ale w ten sposób mógł uzupełnić braki instrumentalistów do swoich występów.

Rzeczywiście, liczba profesjonalnych muzyków zatrudnionych w mieście (czterech Stadtpfeifer, trzech skrzypków i jeden uczeń) utrzymywała się przez cały okres jego urzędowania na tym samym poziomie, co w XVII wieku. Dla dalszych instrumentalistów Bach czerpał ze studentów uniwersyteckich. Na ogół wiek uczniów Thomasschule wahał się od 12 do 23 lat. Pamiętając, że wtedy głosy łamały się w wieku 17 lub 18 lat,

Jeśli chodzi o muzykę kościelną, obowiązki Bacha koncentrowały się na głównych nabożeństwach niedzielnych i świąt kościelnych, a także na niektórych ważniejszych nabożeństwach pomocniczych, zwłaszcza nieszporach. Ponadto mógł być poproszony o oprawę muzyczną ślubów i pogrzebów, za co otrzymywał specjalne honorarium. Taki dodatkowy dochód był dla Bacha ważny, gdyż jego pensja jako Kantora Thomaskirche i kierownika muzycznego wynosiła zaledwie 87 talarów i 12 groszy (oprócz dodatków na drewno i świece oraz świadczeń rzeczowych, takich jak zboże i wino).

W rzeczywistości, łącznie z wypłatami z darowizn i zapisów oraz dodatkowymi dochodami, Bach otrzymywał rocznie ponad 700 talarów. Ponadto korzystał z obszernej oficjalnej rezydencji w południowym skrzydle Thomasschule, która została wyremontowana kosztem ponad 100 talarów, zanim wprowadził się do1723 . W rezydencji Kantora znajdował się tzw. „Komponirstube” („pokój kompozytorski”), jego gabinet zawodowy, w którym mieściła się jego osobista biblioteka muzyczna oraz biblioteka szkolna.

Budynki starej Thomasschule zostały skandalicznie zburzone w 1903 roku, aby zrobić miejsce dla obecnej kwatery starszego ministra; wtedy też przebudowano zachodnią fasadę Thomaskirche w stylu neogotyckim.

Podczas jego wczesnego Lipskalat Bach zajmował się muzyką kościelną ze szczególną starannością i niezwykłą energią. Działalność ta koncentrowała się na „Hauptmusic” skomponowanej na niedziele i święta kościelne. Tradycją odziedziczoną po poprzednich Kantorach było wykonanie kantaty polifonicznej, której tekst nawiązywał z reguły do ​​dzisiejszej Ewangelii.

Mimo to Bach zaangażował się w przedsięwzięcie muzyczne, które nie miało sobie równych w muzycznej historii Lipska : w stosunkowo krótkim czasie skomponował pięć kompletnych (lub prawie kompletnych) cykli kantat na rok kościelny, po około 60 kantat w każdym, tworząc repertuar około 300 sakralnych kantat.

Pierwsze dwa cykle przygotowano natychmiast , na lata 1723-1724 i 1724-1725; trzeci trwał raczej dłużej, powstał w latach 1725-1727 . Czwarty, według tekstów Picandera , wydaje się datowany na lata 1728-1729 , podczas gdy piąty znowu musiał zajmować dłuższy okres, być może sięgający lat czterdziestych XVIII wieku . Ustalona chronologia dzieł wokalnych Bacha jasno wskazuje, że główna część kantat istniała do 1729 r., a rozwój kantaty Bacha został faktycznie zakończony do 1735 r ..

Istnienie czwartego i piątego cyklu zostało zakwestionowane ze względu na ich fragmentaryczne przetrwanie w porównaniu z prawie całkowitym przetrwaniem pierwszego, drugiego i trzeciego; ale dopóki nie zostanie przedstawiony pozytywny argument za ich nieistnieniem, liczba pięciu cykli, podana w nekrologu z 1754 r., musi obowiązywać. W porównaniu z wysokim odsetkiem zaginionych dzieł Bacha innego rodzaju (na przykład muzyki orkiestrowej i kameralnej), zniknięcie około 100 kantat nie byłoby czymś wyjątkowym.

Pierwszy cykl rozpoczyna się w pierwszą niedzielę po Trójcy Świętej 1723 kantatą BWV 75 , którą wykonano „mit gutem applausu” w Nikolaikirche, a następnie BWV 76 , na 2 .II niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego w Thomaskirche. Dwa największe kościoły w Lipsku są w stylu gotyckim, aw czasach Bacha zawierały kamienne i drewniane krużganki. Lofty dla chóru znajdowały się na zachodniej ścianie nawy nad emporą rady.

Organy również znajdowały się na chórze („Schüler-Chor”): Nikolaikirche i Thomaskirche miały po trzy manuałowe organy z odpowiednio 36 i 35 głosami ( Oberwerk , Brustwerk , Rückpositiv , Pedal ). Thomaskirche miał drugie organy, przymocowane do wschodniej ściany jako „jaskółcze gniazdo”, z 21 głosami ( Oberwerk , Brustwerk , Rückpositiv ,pedał ); ten popadł w ruinę i został rozebrany w 1740 roku .

Na organach zawsze grano przed występami kantatowymi, podczas których zapewniały ciągły akompaniament; grali na nich odpowiedni organiści w każdym kościele; za kadencji Bacha byli to Christian Heinrich Gräbner (w Thomaskirche do 1729 r.), JG Görner (w Nikolaikirche do 1729 r., następnie w Thomaskirche) i Johann Schneider (w Nikolaikirche od 1729 r .). samego Bacha, który od czasu pobytu w Weimarze nie był regularnie organistą, kierował chórem i orkiestrą i normalnie nie grałby na organach.

Jednak często musiał kierować swoim zespołem kościelnym z klawesynu, jak udokumentowano przy wykonaniu BWV 198 w 1727 roku . W każdym razie klawesyn był często, jeśli nie regularnie, używany jako instrument continuo oprócz organów.

Kantata była integralną częścią Lipska Liturgia luterańska. Następował bezpośrednio po czytaniu z Ewangelii, poprzedzając Credo i kazanie (po kazaniu następowałaby druga część dwugłosowej kantaty „sub communione”). Oprócz gry na organach i zbiorowego śpiewania hymnów, wybranych przez Kantora, innym muzycznym składnikiem liturgii był motet introitowy, zaczerpnięty z Florilegium Portense (1618) Erharda Bodenschatza, zbioru zaczerpniętego głównie z XVI w. wieku ( Lassus , Jakob Handl itp.) i była wykonywana a cappellaz continuo klawesynowym.

Usługi rozpoczęły się o 7 rano i trwały trzy godziny; dawało to zaledwie pół godziny na kantatę, a Bach rzadko przekraczał ten czas. Normalne zespoły wykonawcze składały się z około 16 śpiewaków i 18 instrumentalistów; dokładna liczba różniła się w zależności od dzieła, ale rzadko zdarzało się, aby całkowita liczba śpiewaków i muzyków spadała poniżej 25 lub przekraczała 40 (liczba wymagana w wyjątkowych okazjach, takich jak Pasja według św. Mateusza ( BWV 244 ), która wymagała dwóch Kantoreien i podwoić normalną liczbę instrumentalistów).

Zwykle zespoły wykonawcze składały się z czterech grup: uczniów z Thomasschule (pierwszego Kantorei); ośmiu płatnych muzyków miejskich, na czele z Gottfriedem Reiche do 1734 ra następnie przez JC Gentzmera; Studenci uniwersytetów (głównie prywatni uczniowie Bacha); oraz dodatkowi asystenci (prawdopodobnie regularnie w tym jeden lub dwóch opłacanych solistów) i goście.

Bach podjął swoje dodatkowe obowiązki dyrektora muzycznego na uniwersytecie, stanowisko tradycyjnie zajmowane przez Thomaskantor , latem 1723 roku, być może już 16 maja, wykonując Kantatę BWV 59 w kościele uniwersyteckim Paulinerkirche, ale w każdym wydarzenie do 9 sierpnia, kiedy wykonał łacińską Odę BWV Anh.20 (obecnie zaginioną) podczas uniwersyteckich uroczystości z okazji urodzin księcia Fryderyka II z Saksonii- Gothy.

Większa część jego obowiązków na uniwersytecie obejmowała oprawę muzyczną tzw. przemówień kwadransowych i „starych” nabożeństw w Paulinerkirche, zatrudniając uczniów z Thomasschule i muzyków miejskich na cztery główne święta: Boże Narodzenie , Wielkanoc niedziela , Zielone Świątki i Dzień Reformacji ; Bachowi płacono każdorazowo po 2 talary i 6 groszy.

Najważniejszy ze swych obywatelskich obowiązków spełnił po raz pierwszy 30 sierpnia 1723 r., kiedy wprowadził Kantatę BWV 119w ramach corocznych obchodów zmiany rady miejskiej. O ogromnym zakresie nowych obowiązków Bacha, a także ogromie jego pracy świadczyć może fakt , że dzień wcześniej ( 14 . na 15 niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego ) miał wkrótce nastąpić. We wrześniu 1723 roku rozpoczął się przedłużający się spór Bacha z uniwersytetem.

W pisemnym wezwaniu do zapłaty wystąpił z roszczeniem do tradycyjnego prawa Tomasz kantora być odpowiedzialnym za „stare” nabożeństwa i oracje kwadransowe. Uczelnia chciała jednak połączyć te obowiązki z odpowiedzialnością za „nowe” nabożeństwa (zwykłe niedziele i święta), które w kwietniu 1723 r. powierzyła JG Görnerowi, organiście Nikolaikirche, wraz z tytułem „Musikdirektor” .

28 września prośba Bacha została odrzucona i zapłacono mu tylko połowę honorarium. Nie poddał się i zwrócił się do elektora Saksonii w Dreźnie z trzema petycjami. Po interwencji Dreznauniwersytecka zdecydowała powierzyć Görnerowi tylko nadzór nad „nowymi” usługami i przyznała Bachowi jego tradycyjne prawa za opłatą, jak poprzednio. Następnie, jak dowodzą regularne opłaty, Bach zachował odpowiedzialność za „stare” nabożeństwa i kwadranse do 1750 roku .

Około 2 listopada 1723 Bach zainaugurował nowe organy (które wcześniej ocenił) w Störmthal pod Lipskiem kantatą BWV 194 . Następnie, od drugiej do czwartej niedzieli Adwentu, nadeszła jego pierwsza przerwa w tygodniowej rutynie komponowania i wykonywania kantat; w Lipsku , w przeciwieństwie do Weimaruokres ten był „tempus clausum”, podobnie jak Wielki Post do Niedzieli Palmowej włącznie . W Boże Narodzenie powróciła szczególnie wspaniale muzyka figuralna z Kantatą BWV 63 i D-dur Sanctus BWV 238 na nabożeństwie głównym oraz Magnificat BWV 243a na Nieszporach; były to pierwsze wielkoformatowe kompozycje Bacha na tekstach łacińskich, jakie były zwyczajowe w Lipsku podczas głównych świąt.

W tym momencie kalendarza jego obowiązki były niewyobrażalnie ciężkie, ale wypełniał je z niezrównanym zapałem twórczym, tworząc kantaty BWV 40 i BWV 64 na święta św. Szczepana i św. Jana Ewangelisty,BWV 190 na Nowy Rok , nr 153 na niedzielę po Nowym Roku (2 stycznia 1724 r. ), BWV 65 na Święto Trzech Króli (6 stycznia) i BWV 154 na następną niedzielę ( 1. niedziela po Trzech Królach ) (9 stycznia); po tym wznowiono normalne cotygodniowe usługi.

Podczas następnego „tempus clausum” Bach skomponował swój pierwszy wielkoformatowy utwór chóralny dla Lipska , Pasję według św. Jana ( BWV 245 ), wykonaną po raz pierwszy podczas Nieszporów w Nikolaikirche w Wielki Piątek(7 kwietnia).

To nabożeństwo nieszporów zostało wprowadzone specjalnie do sprawowania Męki Pańskiej dopiero w 1721 roku ; w tym roku została wykonana Pasja według św. Marka ( BWV 247 ) J. Kuhnaua ( obecnie zaginiona). Występy odbywały się co roku naprzemiennie między Thomaskirche i Nikolaikirche, co było układem, którego Bach ściśle przestrzegał. Nie ma żadnych dokumentów świadczących o przedstawieniu pasyjnym pod dyrekcją Bacha w Wielki Piątek 1723 r., z którego pochodzi starsze datowanie Pasji według św. Jana ( BWV 245 ). Dzieło doczekało się jeszcze kilku wykonań, za każdym razem w znacznie zmienionej wersji: 30 marca 1725 r. (w wersji drugiej dostosowanej do rocznego cyklu kantat), prawdopodobnie 11 kwietnia 1732 r. (w wersji trzeciej) i 4 kwietnia 1749 r. (wersja czwarta); około 1739 r.

Bach podjął się rewizji niedokończonego dzieła. W pierwszą niedzielę po Trójcy Świętej 1724 (11 czerwca) Bach rozpoczął swój drugi cykl; były to kantaty chorałowe. Nie tylko dlatego, że zawierał utwory skomponowane w Weimarze , pierwszy cykl miał całkowicie heterogeniczny charakter, zarówno pod względem muzycznym, jak i tekstowym, ale Bach nadał nowemu cyklowi jednoczącą koncepcję, ze wszystkimi utworami opartymi na tekstach i ich melodiach ze śpiewnika .

Niestety ta seria kantat chorałowych, począwszy od BWV 20, O Ewigkeit, du Donnerwort i jego uwertura programowa zostały przerwane na początku 1725 roku i Bach nie dokończył cyklu. 25 czerwca był w Gerze na poświęceniu organów w Salvatorkirche. W lipcu udał się do Köthen z Anną Magdaleną Bach na gościnny występ jako performer; zachował tam tytuł nadwornego kapelmistrza, który wygasł dopiero po śmierci księcia Leopolda w 1728 r .

Istnieją dowody na dalsze wizyty w Köthen , podczas których Bach występował u boku swojej żony (która śpiewała jako sopran) w grudniu 1725 i styczniu 1728 roku . W ciągu 1725 rBach zaczął przygotowywać drugie Clavierbüchlein dla Anny Magdaleny Bach . 23 lutego 1725 r. wykonał kantatę BWV 249a na dworze Weißenfels z okazji urodzin księcia Christiana; była to oryginalna wersja Oratorium Wielkanocnego BWV 249 , wygłoszonego po raz pierwszy w Lipsku 1 kwietnia następnego roku.

BWV 249a stanowi początek wieloletniej współpracy z płynnym lipskim poetą Christianem Friedrichem Henrici (Picander) , głównym dostawcą tekstów dla Późniejsze utwory wokalne Bacha z Lipska . W maju i sierpniu Bach wyprodukował kantaty gratulacyjne dla dwóch profesorów uniwersytetu w Lipsku ( BWV 36c i BWV 205 ). W dniach 19-20 września grał na organach Silbermanna w drezdeńskim Sophienkirche przed miejscowymi nadwornymi muzykantami, kontynuując w ten sposób swoją praktykę wirtuozowskich występów organowych na trasach koncertowych – i niewątpliwie także w Lipsku , choć nie pełnił już funkcji organisty .

Jego ulubionym instrumentem w Lipsku były niewątpliwie wielkie organy Paulinerkirche zbudowane przez Johanna Scheibe w 1716 roku, z 53 głosami, trzema manuałami ( Hauptwerk , Seitenwerk i Brustwerk).) i pedały; Bach był jednym z jego egzaminatorów w 1717 roku .

Na początku 1726 r. – podczas trzeciego cyklu, który rozpoczął się w czerwcu 1725 r. – nastąpiła przerwa w produkcji kantat Bacha z niejasnych przyczyn: między lutym a wrześniem 1726 r. wykonał 18 kantat swojego kuzyna (6) Johanna Ludwiga Bacha ( 3/72 ).

W szczególności między Oczyszczeniem a czwartą niedzielą po Wielkanocy nie wykonywał żadnej własnej muzyki na głównych nabożeństwach niedzielnych; nawet w Wielki Piątek posługiwał się utworem innego kompozytora – Pasją według św. Marka R. Keizera, którą już raz wykonał w Weimarze .

Trudności z wykonawcami mogły być częściowo odpowiedzialne; siły instrumentalne wymagane w kantatach JL Bacha są skromniejsze niż te, których zwykle używał sam Bach. Jednak nawet poza tym schemat realizacji kantat Bacha – o ile można sądzić z dostępnego materiału – zmienił się w trzecim cyklu; istnieją znaczne luki już w okresie po niedzieli Trójcy Świętej 1725 r. i wydaje się, że trzeci cykl, w przeciwieństwie do dwóch pierwszych, rozciągał się na dwa lata.

W lukach podano kantaty innych kompozytorów oraz dalsze wykonania utworów Bacha. Michała 1726 ukazała się drukiem Partita nr 1 ( BWV 825), pod ogólnym tytułem Clavier-Übung : od tego Bach rozpoczął swoją działalność, która później rozszerzyła się, jako wydawca muzyki klawiszowej.

Partita nr 1, wydana pojedynczo, nastąpiła po nr 2 ( BWV 826 ) i 3 ( BWV 827 ) ( 1727 ), nr 4 ( BWV 828 ) ( 1728 ), nr 5 ( BWV 829 ) ( 1730 ) i nr 6 ( BWV 830 ) ( 1730 lub 1731 ; kopia nie jest znana). Najwyraźniej seria pierwotnie planowana była na siedem partit. Istnieją wczesne wersje nr 3 ( BWV 827 ) i 6 ( BWV 830 ) w drugiej księdze dlaAnny Magdaleny Bach z 1725 roku .

Bach wysłał nr 1 ( BWV 825 ) z poematem dedykacyjnym na dwór w Köthen jako formę gratulacji z okazji narodzin następcy tronu, księcia Emanuela Ludwiga (ur. 12 września 1726 r .). W grudniu 1726 r., po ustanowieniu dr Gottlieba Kortte na uniwersytecie, Bach stworzył okazjonalne dzieło o większych rozmiarach, Dramma per musica , Cantata BWV 207 .

W 1727 roku Bach skomponował dwa niezwykle ważne dzieła. Pasja według św. Mateusza ( BWV 244 ) na chór podwójny do libretta Picandera została wykonanaWielki Piątek (11 kwietnia; istnieją dowody, że powtórzono go w Thomaskirche w 1729 , 1736 i 1742 ).

Drugim utworem była Trauer Oda (Kantata BWV 198 ), wykonana w październiku podczas uroczystości upamiętniającej, zaplanowanej przez uniwersytet, po śmierci elektorki Christiane Eberhardine, która pozostała protestantką, kiedy jej mąż, August Mocny z Saksonii, nawrócony na katolicyzm.

W tym celu Bach otrzymał zlecenie napisania tekstu przez lipskiego profesora poezji, Johanna Christopha Gottscheda .. Stało się to nieco kontrowersyjną sprawą, ponieważ uniwersytecki dyrektor muzyczny Görner poczuł, że został zlekceważony. Bach zachował jednak zamówienie i 17 października wykonał dwie części swojego dzieła, „skomponowane po włosku”, kierując je z klawesynu w kościele uniwersyteckim.

Między 7 września 1727 a 6 stycznia 1728 odbył się okres żałoby narodowej, bez innych występów muzycznych. We wrześniu 1728 wybuchł krótki spór z władzami kościelnymi. Subdiakon Gaudlitz zażądał, aby sam wybrał hymny, które mają być śpiewane przed i po kazaniu podczas Nieszporów; jak zwykle Kantor wybierał te hymny, Bach czuł, że jego prawa zostały wkroczone.

Spór został rozstrzygnięty na korzyść subdiakona. Bach musiał uznać to za niepowodzenie, ponieważ po raz kolejny jego skargi nie zostały spełnione; ale jego stosunki z władzami kościelnymi były na ogół dobre przez cały czas pobytu w Lipsku. Jego stosunki z radą miejską i dyrektorami Thomasschule układały się mniej gładko, aw latach trzydziestych XVIII wieku miały stać się jeszcze trudniejsze.

Dokumenty dotyczące różnych sporów pokazują, że Bach był upartym obrońcą prerogatyw swojego urzędu, który często reagował z nadmierną przemocą i często ponosił winę w przypadku negatywnego wyniku. Błędem byłoby jednak wyciąganie pochopnych wniosków na temat osobowości Bacha i jego stosunku do otaczającego go świata.

To niefortunne, że około połowa zachowanej korespondencji Bacha dotyczy ogólnie błahych, ale często przedłużających się sporów o prawa. Materiał ten zachował się w archiwach publicznych, podczas gdy wypowiedzi niestosowne do konserwacji archiwaliów, które mogły uzupełniać ten dość surowy pogląd na jego osobowość, przetrwały tylko w niewielkiej ilości.

Z zachowania Bacha podczas tych sporów widać, że pod presją przeciwstawił się biurokratycznym przepisom, aby zachować niezależność i oczyścić się z artystycznego wytchnienia. Jego przejęcie Collegium Musicum w1729 , który ma być wyreżyserowany pod jego własnym kierownictwem, musi być postrzegany w tym kontekście, ponieważ reprezentuje coś więcej niż przypadkowy fakt biograficzny.

Na początku 1729 roku Bach spędził trochę czasu na dworze Weißenfels w związku z przypadającymi na luty obchodami urodzin księcia Christiana, z którym był od dawna związany. Z tej okazji nadano mu tytuł nadwornego kapelmistrza Saxe- Weißenfels (jego tytuł Köthen niedawno wygasł); tytuł ten zachował do 1736 roku .

Pod koniec marca udał się do Köthen , aby wykonać muzykę pogrzebową dla swojego byłego pracodawcy; tylko tekst przetrwał z tego dzieła na dużą skalę w czterech częściach ( BWV 244a), ale większość jego muzyki można zrekonstruować, ponieważ składa się z parodii BWV 198 i BWV 244 . 15 kwietnia ( Wielki Piątek ) ponownie odprawiono w Thomaskirche Pasję według św. Mateusza ( BWV 244 ).

Drugiego dnia Zielonych Świątek (6 czerwca) wykonano prawdopodobnie ostatnią kantatę z cyklu Picandera , BWV 174 . Rękopis, unikalny dla Bacha, jest datowany (‘ 1729 ‘); być może jest to jakiś ostatni gest po ciężkim, sześcioletnim zaangażowaniu w komponowanie kantat.

Obok produkcji kantat, Pasji i innych wokalnych utworów okolicznościowych, zarówno sakralnych, jak i świeckich, muzyka instrumentalna zeszła na dalszy plan podczas pierwszych lat pobytu Bacha w Lipsku . Poza niektórymi utworami klawiszowymi i kameralnymi (w tym sonatami na klawesyn i skrzypce BWV 1014-1019 ) wydaje się, że istniała stosunkowo niewielka liczba utworów organowych (preludia i fugi, sonaty triowe), które trudno datować indywidualnie, ale będą miały związane były przede wszystkim z działalnością Bacha jako recitalisty.

W czerwcu 1729 r. zaproszenie do Lipska GF Haendla , znajdującego się wówczas w Halle , przekazał WF Bach, w miejsce chorego wówczas ojca; ale nic z tego nie wyszło. Tak więc druga i ostatnia próba Bacha nawiązania kontaktu z jego wielce cenionym londyńskim kolegą zakończyła się niepowodzeniem. Co znamienne, w obu przypadkach inicjatywę przejął Bach.

Autor: Christoph Wolff

Wraz z powołaniem go na dyrektora collegium musicum nastąpiły decydujące zmiany w działalności Bacha w Lipsku ; a jednocześnie otworzyły się nowe możliwości. Kolegium zostało założone przez GP Telemanna w 1702 r., a ostatnio kierowane przez GB Schotta (który wyjechał, by zostać Kantorem w Gotha w marcu 1729 r. ); było to dobrowolne stowarzyszenie profesjonalnych muzyków i studentów, które regularnie co tydzień (a w okresie targowym jeszcze częściej) dawało publiczne koncerty. Takie towarzystwa odegrały ważną rolę w rozkwicie mieszczańskiej kultury muzycznej w XVIII wieku, a wraz z jego cieszącym się dużym uznaniem zespołem w tak ważnym ośrodku handlowym jakLipsk , Bach wniósł do tego swój własny wkład. Kierownictwo objął przed trzecią niedzielą po Wielkanocy – czyli do kwietnia 1729 r. – i utrzymał je w pierwszej kolejności do 1737 r .; wznowił go na kilka lat w 1739 roku. Musiał mieć ważne powody, by oprócz innych obowiązków podjąć się tej nowej dziedziny pracy. W pewnym stopniu można się domyślić tych przyczyn. Przez sześć lat pogrążył się w produkcji muzyki sakralnej i stworzył zbiór dzieł wystarczający na potrzeby pozostałego mu czasu na urzędzie. W swoich wysiłkach na rzecz zapewnienia muzyki sakralnej, która była jednocześnie wybredna i wszechstronna, spotkał się z niewielkim uznaniem ze strony władz i nie udostępniono mu żadnych dodatkowych udogodnień (na przykład bardzo potrzebnych profesjonalnych instrumentalistów): byłoby zrozumiałe, gdyby teraz czuł się zrezygnowany z sytuacji. Furta, jako byłego kapelmistrza, musiała pociągać perspektywa pracy z dobrym zespołem instrumentalnym, a innym ważnym bodźcem musiała być myśl, że jako dyrektor kolegium będzie mógł stworzyć w pełni niezależną praktykę muzyczną, zgodną z własnymi pomysłami. Nie wiadomo, czy nowe stanowisko przyniosło mu jakieś dodatkowe dochody.
Nic niestety nie wiadomo o programach cotygodniowych koncertów „ordinaire”. Ale zachowane partie wykonawcze do takich utworów jak suity orkiestrowe BWV 1066-1068, koncerty skrzypcowe BWV 1041-1043 oraz sonaty fletowe BWV 1030 i 1039 pokazują, że Bach wykonał wiele swoich dzieł instrumentalnych Köthena (niektóre w zmienionej formie), a także jako nowe kompozycje. Siedem koncertów klawesynowych BWV 1052-1058 , zebranych razem w rękopisie lipskim , również należy do tego kontekstu. Bach często wykonywał utwory innych kompozytorów, w tym pięć suit orkiestrowych swojego kuzyna Johanna Ludwiga Bacha , świeckie kantaty GF Haendla iNicola Porpora i kwartety fletowe, które GP Telemann napisał dla Paryża. Ponadto wielu muzycznych znajomych Bacha z innych miejsc musiało często się pojawiać, w tym jego koledzy z drezdeńskiej orkiestry dworskiej (istnieją dowody na wizyty Johanna Adolfa Hasse , Georga Bendy, Silviusa Leopolda Weissa , Carla Heinricha Grauna i Jana Dismasa Zelenki ). Uwaga CPE Bacha , że ​​„rzadko zdarzało się, by przez Lipsk przejeżdżał mistrz muzyczny] bez poznania ojca i grania dla niego” musi odnosić się do występów collegium musicum, które odbywały się w środy między godziną 16 a 18 w ogródku kawowym „przed Grimmisches Thor” latem oraz w piątki między godziną a zimą o 22.00 w kawiarni Zimmermanna. Ponadto odbywały się koncerty „nadzwyczajne” z okazji wydarzeń specjalnych; przy tych okazjach w latach trzydziestych XVIII wieku Bach wykonywał swoje świeckie kantaty na dużą skalę. Jego działalność w kolegium musiała stawiać przed nim duże wymagania, a ograniczenie produkcji muzyki sakralnej jest łatwe do zrozumienia.
Nie oznacza to jednak, że jego zainteresowanie muzyką sakralną osłabło (jak twierdził Blume, G1963, z nadmiernym naciskiem w świetle zmienionego datowania jego dzieł). Takiemu poglądowi przeczą nie tylko najważniejsze dzieła kościelne napisane po 1730 r. , ale także prosty fakt, że przez cały okres urzędowania Bach wykonywał w każdą niedzielę swoje kantaty, których repertuar został w dużej mierze ukończony przed 1729 r. kościoły. Równie dobrze jego wzmianka o „obowiązku” takich przedsięwzięć, w związku z planowaną na 1739 r . realizacją Pasji , mogła pochodzić z lat 20. XVIII wieku. Trzeba przyznać, że jego trudności stały się szczególnie dotkliwe około 1730 roku, o czym świadczy jego ważne memorandum z 23 sierpnia 1730 r., dotyczące stanu muzyki kościelnej w Lipsku i przedstawiające jego środki zaradcze. Jego list z 28 października tego samego roku do starego przyjaciela Erdmanna w Gdańsku można odczytywać w tym samym znaczeniu; czysta frustracja, że ​​memorandum okazało się nieskuteczne, skłoniła go do rozważenia opuszczenia Lipska . Wydawać by się mogło, że praca z collegium musicum nie przyniosła jeszcze zamierzonej równowagi w jego działalności.
Sytuację pogorszyły inne, zewnętrzne czynniki. Stary dyrektor Johann Heinrich Ernesti zmarł w 1729 roku (Bach wykonał motet BWV 226na jego pogrzebie w październiku). Podczas późniejszej przerwy w kierowaniu Thomasschule organizacja życia szkolnego została zaburzona. Wydaje się, że pojawiły się również problemy z przestrzenią. W tym kontekście skarżono się na zaniedbywanie przez Bacha obowiązków szkolnych (rezygnacja z lekcji śpiewu, nieobecność w podróżach bez urlopu); w sierpniu 1730 r. pojawiła się nawet kwestia obniżenia mu pensji, „bo Kantor jest niepoprawny”. Wygląda na to, że sytuację poprawił JM Gesner, który latem objął kierownictwo szkoły i który, jak się wydaje, wkrótce nawiązał przyjacielskie i poufne stosunki z Bachem.
W Wielki Piątek 1730 Bach najwyraźniej wykonał Pasję według św. Łukasza, a nie własnego składu. Od 25 do 27 czerwca w luterańskich Niemczech obchodzono dwusetną rocznicę wyznania augsburskiego, a Bach napisał trzy kantaty na to wydarzenie ( BWV 190a , BWV 120b , BWV Anh.4a : wszystkie były parodiami kantat). Nie są one nietypowe dla jego kompozycji kościelnych z tego okresu, z których większość została zebrana jako parodie; dotyczy to również głównych dzieł wokalnych, takich jak Pasja według św. Marka ( BWV 247 ), Msza h-moll ( BWV 232 ), małe msze i Oratorium na Boże Narodzenie ( BWV 248 ). Jedynymi sakralnymi kantatami, które Bach skomponował jako całkowicie nowe utwory po 1729 r. , są:BWV 117 ( 1728 – 1731 ), BWV 192 ( 1730 ), BWV 112 i BWV 140 ( 1731 ), BWV 177 ( 1732 ), BWV 97 ( 1734 ), BWV 9 i BWV 100 ( 1732 -1735) i BWV 14 ( 1735 ) ).
W 1731 r. ukazało się wydanie zbiorowe sześciu partit jako op. 1 pod tytułem I.Teil der Clavier-Übung. Z tej formy wyrazów jasno wynika, że ​​Bach zaplanował dalsze „części” w serii „ćwiczeń na klawiaturze” i teraz przystąpił do ich realizacji. Jego nowe i nieustające zainteresowanie wydawaniem własnych kompozycji jest wyraźnym przejawem nowej determinacji w zakresie niezależnej i swobodnej działalności twórczej. Prawykonanie Pasji według św. Marka ( BWV 247 ), będącej głównie parodią, odbyło się w Wielki Piątek tego roku. Pod koniec czerwca 1731 r. Bach i jego rodzina musieli przenieść się do tymczasowej kwatery na czas prac związanych z przebudową i rozbudową Thomasschule. Jego rezydencja musiała stawać się coraz bardziej ciasna, ponieważ jego rodzina się powiększała. We wczesnych latach w Lipsku Anna Magdalena Bach prawie co roku rodziła dziecko, ale niewiele z nich przeżyło niemowlęctwo:
Christiana Sophia Henrietta (ur. wiosna 1723 ; zm. 29 czerwca 1726 )
Gottfried Heinrich Bach ( 48 )
Christian Gottlieb (ur. 14 kwietnia 1725 ; zm. zm . _
_ _ _ _ _
_ _ _ _ _
_ _ _ 25 kwietnia 1733 )
Christiana Benedicta (ur. 1 stycznia 1730 ; zm. 4 stycznia 1730 )
Christiana Dorothea (chrz. 18 marca 1731 ; zm. 31 sierpnia 1732 )
Johann Christoph Friedrich Bach ( 49 )
Johann August Abraham (ur. 5 listopada 1733 ); d 6 listopada 1733 )
Johann Christian Bach ( 50 )
Johanna Carolina (ur. 30 października 1737 ; d Lipsk 18 sierpnia 1781)
Regina Susanna (ur. 22 lutego 1742 ; d Lipsk , 14 grudnia 1809)
Radość i smutek były codziennością. Ale życie rodzinne Bacha musiało być harmonijne w więcej niż jednym sensie; w 1730 r. donosił, jako dumny paterfamilias, że wraz z rodziną może założyć koncertowy zespół wokalno-instrumentalny. Rodzina wróciła do odnowionego mieszkania w kwietniu następnego roku. Szkoła została ponownie konsekrowana 5 czerwca 1732 roku kantatą BWV Anh.18 . We wrześniu 1731 roku Bach był w Dreźnie na prawykonaniu opery JA Hassego Cleofide oraz na koncertach w Sophienkirche i na dworze (w gazetach pojawiały się entuzjastyczne doniesienia). We wrześniu 1732 udał się z żoną doKassel na badanie i inaugurację organów kościoła Martinskirche, gdzie prawdopodobnie grał Toccatę Dorycką i Fugę d-moll BWV 538.
Wraz ze śmiercią elektora saskiego Fryderyka Augusta I w dniu 1 lutego 1733 r . okres pięciu miesięcy rozpoczęła się żałoba narodowa. Collegium musicum uzyskało jednak pozwolenie na wznowienie swoich występów w połowie czerwca, kiedy to wprowadzono nowy klawesyn (być może w koncertach klawesynowych BWV 1052-1058 ). W okresie żałoby Bach skomponował wersję D-dur Magnificat BWV 243 , którą prawdopodobnie po raz pierwszy usłyszano w Lipsku , kiedy zakończyła się żałoba 2 lipca ( Nawiedzenie). Pracował przede wszystkim nad Kyrie i Gloria z Mszy h-moll ( BWV 232 ), którą w nadziei uzyskania tytułu na dworskiej kapeli przedstawił nowemu elektorowi Fryderykowi Augustowi II w Dreźnie , z adnotacją datowaną 27 lipca 1733 jako Missa w zbiorze części. Istnieją dowody na to, że Missa była wykonywana w tym czasie, być może w Sophienkirche w Dreźnie , gdzie WF Bach pracował jako organista od czerwca 1733 roku . Dopiero w listopadzie 1736 r, jednak tytuł „Hofkomponista” nadano Bachowi, i to tylko dzięki interwencji jego patrona, hrabiego Keyserlingka, po kolejnym liście motywacyjnym. W geście podziękowania Bach złożył wyrazy szacunku drezdeńskiemu dworowi królewskiemu i entuzjastycznej publiczności dwugodzinnym recitalem organowym na nowym instrumencie Silbermanna w Frauenkirche 1 grudnia 1736 roku .

Po poświęceniu Missy w lipcu 1733 r. Bach pamiętał o interesach saksońskiej rodziny królewskiej swoimi „nadzwyczajnymi” koncertami Collegium Musicum. 3 sierpnia, w dniu imienin nowego elektora, Bach rozpoczął swoją niezwykłą serię świeckich kantat z gratulacjami i hołdami od BWV Anh12.(muzyka zaginęła), następnie kantata BWV 213 (5 września dla spadkobiercy elektoratu), BWV 214 (8 grudnia dla elektryczki), BWV 205a (19 lutego 1734 r. dla koronacji elektora na króla Polska; muzyka zaginęła), utwór nieznany (3 sierpnia, znowu dla elektora) i BWV 215 (5 października, także dla elektora, który był na przedstawieniu). Znaczna część świątecznej muzyki była wykonywana na świeżym powietrzu ze wspaniałymi iluminacjami, a według doniesień prasowych muzyka zyskała na donośnym echu. (Nazajutrz po występie BWV 215 wirtuoz trębacza Bacha i lidera Leipzig Stadtpfeifer Gottfrieda Reiche, zmarł w wyniku wysiłków swojego urzędu.) W następnym okresie Bożego Narodzenia Bach dał mieszkańcom Lipska szansę usłyszenia większości muzyki ze swoich świeckich kantat świątecznych w zmienionej formie, jak Oratorium na Boże Narodzenie ( BWV 248 ), który był słyszany w sześciu odcinkach między Bożym Narodzeniem 1734 a Objawieniem Pańskim 1735 (i składał się głównie z parodii kantat BWV 213 , BWV 214 , BWV 215 ).

21 listopada 1734 r. nowy dyrektor Thomasschule, Johann August Ernesti, został powitany kantatą BWV Anh.19(Gesner przeniósł się do nowo powstałego Uniwersytetu w Getyndze jako jego pierwszy dziekan). Dzięki przyjacielskim stosunkom z Gesnerem stosunki Bacha z dyrektorami szkoły przebiegały bez zakłóceń przez cztery lata; ale z Ernestim przeżył najbardziej gwałtowne kontrowersje w całym swoim okresie jako Thomaskantor . Spór wybuchł w sierpniu 1736 rnad uprawnieniem do mianowania prefekta chóru, w którym interesy Kantora i dyrektora były diametralnie przeciwstawne. Ze swoimi neohumanistycznymi ideałami edukacyjnymi, które kładły nacisk na wysokie standardy akademickie, Ernesti nie okazywał uznania dla tradycji muzycznych. W Thomasschule, przynajmniej od początku kadencji Bacha, panowała tendencja do ograniczania działalności muzycznej, aw każdym razie do zmniejszania jej proporcji; Bach natomiast wymagał pomocy najlepiej wykwalifikowanych uczniów iz pewnością musiał ich często przeciążać (przepisywaniem nut, próbami itp.). Przeciwko do pewnego stopnia niesprawiedliwym argumentom dyrektora, jego zmagania były skazane na niepowodzenie. Skargi wynikające z mianowania prefekta chóru trafiały do ​​sądów w rDrezno ; sprawa, która doprowadziła Bacha do problemów dyscyplinarnych z uczniami, została rozstrzygnięta na początku 1738 r. (dokładny wynik nie jest odnotowany). Prefekt, o którym mowa, Johann Gottlob Krause , którego Bach odmówił uznania, opuścił Thomasschule już w 1737 roku .

Do ważniejszych wydarzeń 1735 roku należało pojawienie się drugiej części Clavier-Übung w Wielkanoc. W kontekście działalności wydawniczej Bacha należy również wspomnieć, że do 1729 roku zajmował się on także kolportażem wydawnictw muzycznych innych autorów i prowadził inwentarz, w tym książkę JD Heinichena o kontrabasie figurowanym,Leksykon JG Walthera i utwory klawiszowe autorstwa Hurlebuscha, Krebsa i jego własnych synów. 19 maja odbyło się prawykonanie Oratorium Wniebowstąpienia (Kantata BWV 11 ); prawdopodobnie Oratorium Wielkanocne ( BWV 249 ) (rewizja kantaty BWV 249a ) zostało wysłuchane w poprzedzającą Niedzielę Wielkanocną . W czerwcu udał się do Mühlhausen , gdzie spędził część swojej wczesnej kariery, aby ocenić odbudowane organy w Marienkirche, gdzie jego syn Johann Gottfried Bernhard Bach ( 47 ) został właśnie mianowany organistą. W Adwencie 1735 r., kiedy nie grano muzyki, oraz w okresie Wielkiego Postu1736 Bach był prawdopodobnie zaangażowany w rewizję Pasji według św. Mateusza ( BWV 244 ) i sporządzenie starannie opracowanego czystopisu nowej wersji. W tej formie, charakteryzującej się zapisem na chór podwójny (z dwiema partiami continuo), utwór został wykonany w Thomaskirche 30 marca 1736 r. organ gniazda. Również na Wielkanoc ukazał się Hymnbook Schemelli, nad którego melodiami i kontrabasami cyfrowymi współpracował Bach.

Ostatnio [w Bach-Jahrbuch2008] Marc-Roderich Pfau i Peter Wollny byli w stanie udokumentować istnienie dwóch, nieznanych wcześniej zeszytów z tekstami kantatowymi, wykonania ośmiu kantat przez Bacha w głównych kościołach św. Mikołaja i św. Tomasza w Lipsku od XIII do XV wieku 19. niedziele po Trójcy Świętej w 1735 roku . Skomponowane zostały bez wyjątku przez Gottfrieda Heinricha Stölzela i stanowiły część jego cyklu kantatowego znanego jako cykl „Muzyka smyczkowa” lub w całości zatytułowanego „Muzyka smyczkowa serca na dzień Pański, czyli kantaty na niedziele i święta Dni”. Autorem tekstów kantatowych był Benjamin Schmolck(1672-1737), śląski teolog, autor tekstów chorałowych. Obaj wymienieni powyżej autorzy uznają za fakt wykonanie przez JS Bach całego cyklu, który trwał od pierwszej niedzieli po Trójcy Świętej 1735 do uroczystości Trójcy Świętej 1736 (patrz: Spis kantat Stölzela w wykonaniu Bacha ).

Latem 1737 Bach tymczasowo zrezygnował z kierowania collegium musicum. Na ostatni koncert „nadzwyczajny” 7 października 1736 napisał kantatę gratulacyjną BWV 206 z okazji urodzin elektora. Znane są tylko dwa dalsze dzieła hołdowe z lat 1737-1738 ( BWV 30a i BWV Anh.13 ), co wskazuje, że Bach zajmował się przede wszystkim innymi rzeczami, na które miał czas po zwolnieniu z pracy związanej z kolegium. Teraz zwrócił się ku muzyce klawiszowej, pracując nad drugą częścią Das wohltemperirte Clavier i trzecią częścią Clavier-Übung , największym z jego dzieł klawiszowych. Ten zbiór utworów organowych, częściowo skomponowanych swobodnie, częściowo opartych na chorałach, z dużymi utworami na organy kościelne i małymi na instrument domowy, ukazał się na Michała 1739 r .

Bach oczywiście poświęcił się również bardziej niż wcześniej prywatnemu nauczaniu pod koniec lat trzydziestych XVIII wieku. Między 1738 a 1741 np. roku , u którego w Lipsku uczyli się Johann Philipp Kirnberger i JF Agricola – prawdopodobnie najważniejszy i najbardziej wpływowy ze wszystkich jego uczniów, z wyjątkiem dla własnych synów. Przez lata Bach miał około 80 prywatnych uczniów; wśród nich byli Carl Friedrich Abel (ok . 1743 ), Johann Christoph Altnickol ( 1744 – 1748 ), Johann Friedrich Doles ( 1739 – 1744 ), Georg Friedrich Einicke ( 1732 – 1737 ), Heinrich Nicolaus Gerber ( 1724 – 1727 )), Gerlach ( 1723-1729 ) ( Christoph ( 1730-1733 ) ), Johann Georg Schübler (po 1740 ), Georg Gottfried Wagner ( 1723 – 1736 ) i1729 ), Johann Gottlieb Goldberg (ok . 1740 ), Gottfried August Homilius ( 1735 – 1742 ), Johann Christian Kittel ( 1748 – 1750 ), Johann Gottfried Müthel ( 1750 ), Christoph Gottlob Wecker ( 1723 – 1728 ) (zobacz pełną listę na: Lista uczniów Bacha , ale bardziej typowe jest jego zaabsorbowanie łacińskimi polifonicznymi kompozycjami liturgicznymi . ).

W październiku 1737 bratanek Bacha Johann Elias Bach ( 39 ) zamieszkał z rodziną, jako prywatny sekretarz i wychowawca młodszych dzieci; pozostał do 1742 roku . Zachowane szkice listów, które sporządził, dają żywy obraz korespondencji Bacha w ciągu tych kilku lat – i budzą żal, że żaden inny okres nie jest podobnie udokumentowany. W tym okresie Bach przywiązywał szczególną wagę do studiowania dzieł innych kompozytorów. Był abonentem paryskich kwartetów fletowych GP Telemanna z maja 1738 rtradycja wydaje się mieć dla niego szczególną fascynację. W pierwszym rzędzie zawdzięczał znajomość tego repertuaru, do którego w niewielkim stopniu przyczynił się dokonując transkrypcji (zaskakujące są także dzieła Giovanniego Pierluigiego da Palestriny , Antonio Caldary , Giovanniego Battisty Bassaniego i innych), zawdzięczał przede wszystkim koneksjom drezdeńskim . Jego znajomość Stabat mater Giovanniego Battisty Pergolesiego z 1736 r . , którą przerobił w latach czterdziestych XVIII wieku jako oprawę Psalmu li, Tilge, Höchster, mSünden BWV 1083 jest również zaskakujące; Najwcześniejszy ślad twórczości GB Pergolesiego na północ od Alp prowadzi zatem do Bacha – znak niezwykłej znajomości repertuaru tego ostatniego. Jego zainteresowanie łacińską muzyką liturgiczną jest również ściśle związane z kompozycją krótkich mszy (Kyrie i Gloria) BWV 233-236 . Być może zostały one napisane dla protestanckich służb dworskich w Dreźnie , ale to nie wyklucza występów w Lipsku .

14 maja 1737 roku Johann Adolph Scheibe w swoim dzienniku Der critische Musikus opublikował poważną krytykę sposobu komponowania Bacha. Wydaje się, że był to poważny cios dla Bacha. Najwyraźniej za jego namową Lipskwykładowca retoryki Johann Abraham Birnbaum odpowiedział obroną, wydrukowaną w styczniu 1738 r. , którą Bach rozdał wśród swoich przyjaciół i znajomych. Sprawa rozwinęła się w publiczny spór, którego prowadzenie literackie zostało przynajmniej zawieszone dopiero w 1739 r. po dalszych polemicznych pismach JA Scheibe i Birnbauma. JA Scheibedocenił niezwykłe umiejętności Bacha jako wykonawcy gry na organach i klawesynie, ale ostro skrytykował jego kompozycje, twierdząc, że Bach „swoimi napuszonymi i zawiłymi zabiegami pozbawił je naturalności i przesłonił ich piękno nadmiarem sztuki”. Niezbyt umiejętne odpowiedzi Birnbauma nie dostrzegają prawdziwego problemu, jakim jest zderzenie nie dających się pogodzić ideałów stylistycznych. Niemniej jednak jego omówienie naturalności i sztuczności w stylu Bacha oraz jego definicja harmonii jako nagromadzenia kontrapunktu zawiera kilka ważnych stwierdzeń na temat przesłanek i wyjątkowego charakteru sztuki kompozytorskiej Bacha, a sam Bach musiał być zaangażowany w ich formułowanie. Widać to przede wszystkim w sposobie przedstawienia „natury muzyki”,GPd Palestrina , Antonio Lotti i Nicolas de Grigny ). Kontrowersje tliły się jeszcze przez kilka lat. Mizler również potrząsnął kopią, wskazując na „najnowszy gust” w kantatowym stylu Bacha („tak dobrze nasz kapelmistrz wie, jak dopasować się do swoich słuchaczy”). W końcu zszedł JA Scheibe z pojednawczą recenzją ( 1745 ) Koncertu włoskiego, w której hojnie przeprosił („Zrobiłem niesprawiedliwość temu wielkiemu człowiekowi”).

Autor : Christoph Wolff , Aryeh Oron (lipiec 2014)

W październiku 1739 Bach ponownie objął kierownictwo collegium musicum, którym w międzyczasie kierował CG Gerlach (organista w Neukirche i uczeń Bacha). Z tego czasu pochodzi kompozycja na urodziny elektora (7 października; muzyka zaginęła), ale wydaje się, że ambicje i działania Bacha związane z koncertami „zwykłymi” i „nadzwyczajnymi” uległy znacznemu osłabieniu. Wykonań kantat gratulacyjnych było niewiele i były to prawdopodobnie wszystkie powtórzenia utworów wcześniejszych. Nic jednak nie wskazuje na to, by zainteresowanie Bacha instrumentalną muzyką zespołową osłabło; jeśli już, to przeszedł pewne odrodzenie i przez całe lata trzydzieste XVIII wieku kontynuował stałą produkcję muzyki kameralnej.
Bach ponownie wycofał się z collegium musicum w 1741 roku . Wraz ze śmiercią właściciela kawiarni Gottfrieda Zimmermanna (30 maja, 1741 r .) kolegium straciło gospodarza i organizatora, a bez niego nie mogło długo istnieć, przynajmniej tak jak funkcjonowało dotychczas. Oznaki zmniejszonej aktywności można prześledzić do 1744 roku i możliwe, że Bach od czasu do czasu przewodniczył przedstawieniom aż do tego roku. Kolegium wniosło ważny wkład w życie muzyczne Lipskaprzez 40 lat, zarówno z przywództwem Bacha, jak i bez niego, a nawet jego upadek nie pozostał bez konsekwencji na przyszłość. Zarówno swoją funkcją, jak i swoim członkostwem służyło przygotowaniu gruntu pod nowy centralny punkt w życiu muzycznym obywateli, Koncert Grossesa, założony w 1743 r. na wzór paryskiego Concert Spirituel i przeznaczony jako bezpośredni poprzednik koncertów Gewandhaus.
W sierpniu 1741 Bach udał się do Berlina , prawdopodobnie w odwiedziny do CPE Bacha , który w 1738 został mianowany nadwornym klawesynistą księcia koronnego Fryderyka Pruskiego (późniejszego Fryderyka Wielkiego). W ciągu dwóch poprzednich lat Bach odbył krótkie podróże do Halle (początek 1740 r . ) i Altenburga (wrzesień 1739 r.; w kościele zamkowym dał recital na nowych organach Trosta). W listopadzie 1741 nastąpiła dalsza podróż, tym razem do Drezna , gdzie odwiedził hrabiego von Keyserlingk. W tym samym roku, prawdopodobnie jesienią, „Aria z 30 wariacjami”, tzw. Wariacje Goldbergowskie (BWV 988 ), ukazał się drukiem. Wizyta Bacha w Dreźnie ) około 1747 -może kryć się za anegdotą opowiedzianą przez Forkela, według której wariacje zostały zlecone przez hrabiego jako środek na umilenie nieprzespanych nocy, jednak brak jakiejkolwiek formalnej dedykacji w pierwotnym wydaniu sugeruje, że utwór nie został skomponowany na zamówienie. Z drugiej strony można sobie wyobrazić, że po opublikowaniu hrabia otrzymał kopię utworu na użytek swojego młodego rezydenta klawesynisty JG Goldberga , który był uczniem zarówno JS, jak i WF Bacha . We własnym egzemplarzu (który wyszedł na jaw dopiero w 1975 r.) Bach dodał serię 14 enigmatycznie zapisanych kanonów na basie Arii ( BWV 1087 1748 ) . Kładą one szczególny i indywidualny akcent na pismo kanoniczne, które tak intensywnie go zajmowało w tamten okres.
30 sierpnia 1742 r. w majątku Kleinzschocher pod Lipskiem wystawiono „Kantata burleskę” (znaną jako Kantata Chłopska, BWV 212 ) w hołdzie nowemu panu dworu Carlowi Heinrichowi von Dieskau; utwór ten jest wyjątkowy w twórczości Bacha ze względu na swój ludowy sposób (może z wyjątkiem quodlibet w Wariacjach Goldbergowskich ( BWV 988)). Na wskroś aktualna charakterystyka fragmentów dzieła świadczy o tym, że Bach nie tylko był doskonale obeznany z ówczesnymi modami muzycznymi, ale także potrafił adaptować elementy stylu młodszego pokolenia do własnych celów (jak to czynił m.in. trzecia część sonaty trio z Ofiary muzycznej ( BWV 1079 )). Oprócz tego utworu , najwyraźniej jego ostatniej świeckiej
kantaty, jedyne kompozycje wokalne Bacha z lat czterdziestych XVIII wieku były izolowanymi dziełami sakralnymi ( m.in.), niektóre nowe, niektóre przerobione. Z drugiej strony istnieją dowody na to, że wielokrotnie wykonywał utwory innych kompozytorów, niektóre w opracowaniu lub poprawieniu. Należą do nich niemiecka parodia Stabat mater GB Pergolesiego ( Tilge, Höchster , meine Sünden BWV 1083 , ok. 1745 – 1747 ), łacińska parodia według Sanctus i „Osanna” z Missa superba JK Kerlla (Sanctus in D BWV 241 , ok . 1747 – 1748 ), Pasja Brockesa GF Haendla , HWV 48 (ok . 1746 – 1747 i 1748 – 1749 ) i pasticcio Passion wg CH Grauna (z wstawionymi częściami BWV 1088 i Motet Der Gerechte kömmt um ‘bcC 8). Bach często powtarzał też swoje wcześniejsze dzieła sakralne. Dowody nie istnieją, aby stworzyć pełny obraz, ale obejmowały one poprawione wersje Pasji według św. Mateusza ( BWV 244 ) i Pasji według św. Jana ( BWV 245 ); ten ostatni wykonano po raz ostatni za życia Bacha w Wielki Piątek 1749 roku .
Jedyną nową kompozycją wokalną jakiejkolwiek wielkości było Credo i następujące po nim części Mszy, które po dodaniu do Mszy św .1733 ( BWV 232 I ), wyprodukował Mszę h-moll ( BWV 232 ) – kontynuację zainteresowania Bacha łacińską muzyką figuralną pod koniec lat trzydziestych XVIII wieku. Jak dotąd nie ujawniono żadnego konkretnego powodu powstania Mszy h-moll ( BWV 232 ) ani żadnych dowodów na planowane lub rzeczywiste wykonanie. Jedna z najbardziej prawdopodobnych hipotez głosi, że kompozycja utworu (opisana w Nachlass CPE Bacha jako „ wielka msza katolicka”) była związana z konsekracją katolickiego kościoła Hofkirche w Dreźnie , planowaną na koniec lat 40. przełożone (budowę rozpoczęto w 1739 r). Wiadomo tylko, że rozszerzenie Missy z 1733 r. poprzez dodanie Credo, Sanctus ( 1724 ) i części od „Osanna” do „Dona nobis pacem” oraz połączenie różnych części w celu stworzenia jednolitej partytury zostały wykonane w ostatnich latach życia Bacha, a dokładniej między sierpniem 1748 a październikiem 1749 roku . Jednak muzyka instrumentalna ponownie wysunęła się na pierwszy plan w latach czterdziestych XVIII wieku. Bach zaczął przeglądać swoje starsze chóry organowe około 1739-1742 , prawdopodobnie po ukończeniu Clavier- Übung III . Niektóre z Weimaru
utwory zostały gruntownie przerobione i zebrane w nowy zbiór rękopisów („18”, BWV 651-668). Rewizje te mogły zostać podjęte w celu późniejszego pojawienia się chorałów w druku, jak to miało miejsce w przypadku sześciu chorałów na temat części kantat („Schübler Chorales”) około 1748 r . Najwyraźniej Bach w ostatnich miesiącach życia nadal pracował nad chorałami. Kopiowanie z dyktanda chorału Vor deinen Thron BWV 668, będącego później przedmiotem legendy, ograniczało się prawdopodobnie do udoskonalenia istniejącego utworu (chorał BWV 641 z weimarskiego Orgel-Büchlein ).
Bach do końca interesował się budową organów. W 1746 rtylko dwa ważne przeglądy i inauguracje organów: 7 sierpnia w Zschortau i 26-29 września w Naumburgu . Ocena Bacha dużych organów Zachariasa Hildebrandta w Wenzelskirche w Naumburgu była jedną z jego najważniejszych. Zwyczajowo poddawał instrumenty najbardziej wnikliwym badaniom, zarówno pod kątem ich technicznej niezawodności, jak i jakości brzmienia. Krytycznie zainteresował się również fortepianami, które Gottfried Silbermann budował w latach trzydziestych XVIII wieku, proponując zmiany w mechanizmie, który najwyraźniej przyjął Silbermann. Bach w każdym razie chwalił późniejsze fortepiany Silbermanna i promował ich sprzedaż (rachunek za sprzedany do Polski, datowany 6 maja 1749 r., przeżywa). Podczas pobytu w Poczdamie w 1747 roku grał na szeregu fortepianów Silbermanna nowszego typu, zakupionych przez dwór pruski.
Wizyta na dworze Fryderyka Wielkiego w maju 1747 roku jest jednym z najbardziej znaczących wydarzeń biograficznych w skądinąd niepozornym życiu Bacha. Zaproszenie przyszło prawdopodobnie za pośrednictwem przebywającego wówczas w Berlinie hrabiego Keyserlingka . Spotkanie Bacha z Fryderykiem rozpoczęło się 7 maja w pałacu w Poczdamiepodczas muzyki kameralnej, która była elementem każdego wieczoru dworskiego życia. Wykonanie przez Bacha na fortepianie niezwykłej improwizacji na temat podany przez króla spotkało się z powszechnym aplauzem. Następnego dnia Bach dał recital organowy w Heiliggeistkirche w Poczdamie , a tego wieczoru podczas muzyki kameralnej zaimprowizował sześciogłosową fugę na własny temat. Zwiedził także nową berlińską operę i prawdopodobnie poszedł obejrzeć organy w Poczdamie i Berlinie . Po powrocie do Lipska , prawdopodobnie w połowie maja, pracowicie pracował nad „opracowaniem tematu fugi króla pruskiego”, zaczynając od spisania zaimprowizowanej przez siebie fugi (trzygłosowy ricercare), która podczasPoczdamie zapowiedział, że będzie drukował. Ale teraz zdecydował się na większy projekt i pod tytułem Musikalisches Opfer („Oferta muzyczna”) ( BWV 1079 roku, po pewnym wahaniu, Bach wstąpił do Correspondirende Societät der Musicalischen Wissenschaften założonej przez) przygotował dzieło w kilku częściach poświęcone Fryderykowi Wielkiemu; praca ta została wydrukowana w całości do końca września ( Michała ) 1747 roku . Temat królewski służy jako podstawa dla wszystkich części (dwa ricercares w trzech i sześciu częściach na klawisze; sonata trio na flet, skrzypce i continuo; oraz różne kanony na flet, skrzypce i continuo z klawesynem obbligato).
W czerwcu 1747 Lorenz Christoph Mizler . Prawdopodobnie w 1747 r. przedłożył jako dzieło „naukowe” swoją kanoniczną kompozycję na temat Vom Himmel hoch BWV 769. Jednocześnie przesłał członkom odbitkę sześciogłosowego kanonu z serii na basie z Wariacji Goldbergowskich (BWV 988 ). Wydaje się jednak, że przestał interesować się sprawami towarzystwa, ponieważ (według CPE Bacha ) nie myślał o „suchych, matematycznych rzeczach”, o których LC Mizler chciał dyskutować. Oprócz długiej znajomości ze swoim uczniem LC Mizlerem , najbardziej prawdopodobnym powodem wstąpienia Bacha do stowarzyszenia było to, że wybitni koledzy, tacy jak GP Telemanni Graun byli członkami.
Początki jego pracy nad Die Kunst der Fuge („Sztuka fugi”) ( BWV 1080 ) wydają się datować na około 1740 r. lub wcześniej. Nie można podać dokładnej daty, ponieważ oryginalna partytura kompozytorska zaginęła. Jednak to, co musi być pierwszą wersją, zachowało się w czystym egzemplarzu autografu zawierającym 14 części (12 fug i dwa kanony) i datowanym najpóźniej na 1742 rok. Następnie Bach rozszerzył i zrewidował dzieło gotowe do druku. On sam w dużym stopniu nadzorował druk, a proces ten był prawdopodobnie w dużej mierze zakończony mniej więcej pod koniec 1749 r. (innymi słowy, zanim jego syn Johann Christoph Friedrich Bach więcej pod koniec . ). Ale Bach nie miał zobaczyć całego dzieła (ostatecznie składającego się z 14 fug i czterech kanonów) w druku; jego synowie, prawdopodobnie CPE Bachw szczególności zajął się publikacją i dzieło ukazało się pośmiertnie wiosną 1751 r. Bach nie był w stanie ukończyć czystego egzemplarza ostatniej części, poczwórnej fugi, i tak cykl fugalny kończy się niedokończoną częścią. Redakcja postanowiła złagodzić ten efekt, dodając na koniec chorał organowy BWV 668, Vor deinen Thron tret ich hiermit ; rewizja tego była ostatnim dziełem, którym zajmował się Bach.
W ostatnich latach Bach cierpiał na coraz poważniejsze problemy ze wzrokiem, poważnie ograniczające jego zdolność do pracy i prowadzące ostatecznie do całkowitej ślepoty. Prawdopodobnie po jesieni 1749 nic nie skomponował. Ostatnie znane przykłady jego pisma, dające wrażenie narastającej nieregularności, niezgrabności i skurczy, pochodzą z października 1749 r. (fragmenty partytury Mszy h-moll ( BWV 232 )). Inne dokumenty, na których się podpisał, datowane są dopiero na wiosnę r roku . Wydaje się, że przyczyną choroby oczu była nieleczona (i nieuleczalna) cukrzyca, która mogła również powodować neuropatię i zwyrodnieniową chorobę mózgu, czego dowodem jest dramatyczna zmiana jego pisma w rękopisach1748 – 1749 . Wykonał Pasję według św. Jana ( BWV 245 ) w Wielki Piątek 1749 r., nie dokonując rewizji dzieła rozpoczętej ok . 1740 r . Najpóźniej wiosną 1749 roku jego stan zdrowia musiał być bardzo zły ; w przeciwnym razie rada miejska Lipska z pewnością nie byłaby tak nietaktowna, by 8 czerwca 1749 r. poddać egzaminowi na urząd kantora Johanna Gottloba Harrera , protegowanego drezdeńskiego premiera hrabiego Brühla,. Ze względu na Bacha wykonanie kantaty odbyło się raczej w sali koncertowej niż w jednym z kościołów. Kronika miejska donosiła, że ​​władze spodziewały się śmierci Bacha. Kiedy jego wnuk Johann Sebastian Altnickol (jego uczeń Johann Christoph Altnickol ożenił się z Elisabeth Juliane Friederica Bach) został ochrzczony 6 października 1749 r. w Naumburgu , Bach nie był w stanie odbyć krótkiej podróży, aby osobiście zostać ojcem chrzestnym.
Stan zdrowia i zdolność do pracy Bacha musiały ulegać wahaniom w ciągu ostatniego roku. Mianował Johanna Nathanaela Bammlera, byłego prefekta chóru w Thomasschule, któremu dostarczył dwóch doskonałych referencji w 1749 r., zastępować go w uzasadnionych przypadkach. Ale mimo wszystko Bach nie był całkowicie bezczynny. Wiadomo, że wiosną 1749 r. korespondował z hrabią Johannem Adamem vom Questenberg, najwyraźniej w sprawie zlecenia lub innego projektu. Chociaż żadne szczegóły nie są znane, potwierdza to oczywiście dobrze ugruntowane powiązania Bacha z niektórymi głównymi mecenasami szlacheckimi z terenu Czech (hrabia Sporck z Lissy i Kukus), Moraw (hrabia Questenberg z Jaroměřic) i Śląska (rodzina Haugwitz). Od maja 1749 do czerwca 1750 1749 rbył zaangażowany w kontrowersyjną korespondencję dotyczącą dyrektora Freibergu Biedermanna. W majuBiedermann brutalnie zaatakował kultywację szkół muzycznych; Bach od razu poczuł się powołany do walki i między innymi dał powtórne wykonanie satyrycznej kantaty o sporze między Febusem a Panem, BWV 201 . Jego zaangażowanie jest zrozumiałe, ponieważ musiał widzieć podobieństwa ze stanem rzeczy w Thomasschule, gdzie ta sama tendencja napędzała reformy Ernestiego. Bach poprosił o odpowiedź CG Schrötera, członka stowarzyszenia Mizlera, do którego dołączył nawet J. Mattheson z Hamburga Thomaskantor. Po raz kolejny sprawa rzuca światło na sytuację w niemieckich szkołach w okresie wczesnego oświecenia i ostatnich latach Bacha jako . Integracja tradycji akademickiej i muzycznej, która była instytucją od wieków, przeradzała się w niemożliwą do pogodzenia konfrontację.
Pod koniec marca Bach przeszedł operację oka, którą wykonał angielski okulista John Taylor (który później miał wykonać podobną operację na GF Haendlu ). Jednak udało się to tylko częściowo i trzeba było je powtórzyć w drugim tygodniu kwietnia. Druga operacja również zakończyła się niepowodzeniem i rzeczywiście budowa ciała Bacha została znacznie osłabiona. Jednak dopiero na początku maja 1750 roku J.G. Müthel mógł pojechać do Lipska, zostań w domu Bacha i zostań jego ostatnim uczniem. Nie wiadomo, w jakim stopniu regularne nauczanie było możliwe w tych okolicznościach. W ciągu następnych dwóch miesięcy stan zdrowia Bacha pogorszył się do tego stopnia, że ​​22 lipca musiał przyjąć ostatnią komunię w domu. Zmarł zaledwie sześć dni później, wieczorem 28 lipca, po wylewie. Został pochowany dwa lub trzy dni później na cmentarzu Johanniskirche. Nie wiadomo, jaką formę przybrała ceremonia pogrzebowa ani jaka muzyka była wykonywana.
Żona Bacha, Anna Magdalena Bach, która oprócz prac domowych była lojalną i pracowitą współpracowniczką, uczestniczącą w przedstawieniach i kopiującą muzykę, przeżyła go o dziesięć lat. Zmarła w skrajnej nędzy w 1760 roku. Po jego śmierci Bach pozostawił skromny majątek składający się z papierów wartościowych, gotówki, srebrnych naczyń, instrumentów – w tym ośmiu klawesynów, dwóch lutni-klawesynów, dziesięciu instrumentów smyczkowych (wśród nich cenne skrzypce Stainer), lutnia i szpinet – oraz inne towary, urzędowo wycenione na 1122 talarów i 22 grosze; należało to podzielić między wdowę i dziewięcioro pozostałych przy życiu dzieci z obu małżeństw. Najwyraźniej sam Bach wydał instrukcje dotyczące rozmieszczenia swojego musicalu Nachlass , co jest ignorowane w oficjalnej wycenie. Według Forkela, najstarszego syna WF Bacha„ma większość”.
Autor: Christoph Wolff

Zdumiewający dokument, wcześniej nieznany, dotyczący pracy JS Bacha jako Thomaskantor został odkryty w Döbeln przez pracownika Lipskiego Archiwum Bacha. List napisany przez jednego z uczniów Bacha świadczy o tym, że w późniejszych latach kompozytor wycofał się z pracy jako lider/dyrygent lipskiej muzyki kościelnej. Do tej pory niewiele było wiadomo o ostatnim okresie życia Kantora. Odkrycia dokonał PD dr hab. Michaela Maula na zakończenie projektu badawczego „Systematyczne badanie życia i kariery Thomanera Bacha”, który rozpoczął się w 2012 roku z okazji 800-lecia Thomanerchor Leipzig i był finansowany przez Fundację Gerda Henkla. Po sukcesie projektu zapewniono finansowanie na kolejny rok.
W latach 2012 i 2013 pracownicy Archiwum Bacha w Lipsku przeprowadzili systematyczne badania życia i kariery 325 Thomanerów, którzy uczęszczali do internatu szkoły chóralnej przez 27 lat Bacha jako Kantora ( 1723-1750 ) . Co czwarty Bach Thomaner pracował w późniejszym życiu jako muzyk kościelny lub nauczyciel. Dzięki tym szczegółowym badaniom w archiwach wschodnioniemieckich odnaleziono liczne dokumenty, które rzucają światło na życie i zasady nauczania szkoły chóralnej. Kierownik projektu, dr Peter Wollny, odkrył nawet zupełnie nieznany rękopis Bacha w bibliotece muzycznej jednego z byłych Thomanerów (oficjalnie zaprezentowany w czerwcu 2013).
Jeden z pobocznych celów projektu, a mianowicie poszerzenie wiedzy o samym Bachu, został również osiągnięty dzięki systematycznemu badaniu i analizie biografii Thomanera Bacha. Tak było zwłaszcza w przypadku odkrycia przez koordynatora projektu, dr Michaela Maula, listu w archiwum saksońskiego miasta Döbeln:
Bach Thomaner, Gottfried Benjamin Fleckeisen (ur. 1719 w Döbeln), który był pensjonariusz w latach 1732-1744 szkoły chóralnej św . Tomasza i św. Mikołaja w Lipsku„na całe dwa lata” w miejsce dyrygenta i kierownika muzycznego Bacha; zgodnie z listem pełnił te role „z powodzeniem przez cały czas”.
Twierdzenie to prawdopodobnie odnosi się do lat 1744-1746 , kiedy wiadomo, że Fleckeisen jeszcze mieszkał w internacie, ale już studiował teologię na Uniwersytecie Lipskim . Do tej pory badacze Bacha pracowali w dużej mierze w ciemności w odniesieniu do tego okresu i ogólnie lat czterdziestych XVIII wieku, jeśli chodzi o wykonanie i komponowanie jego muzyki kościelnej. Teraz okazało się, że Bach prawie całkowicie wycofał się z pracy jako Kantor i kierownik muzyczny muzyki kościelnej, choć za te czynności mu płacono.
Możemy tylko spekulować na temat przyczyn tej wcześniejszej lub tymczasowej emerytury. Czy było to dobrowolne wycofanie się z długotrwałych nieporozumień Bacha z pracodawcami dotyczących statusu i środków finansowych na jego muzykę kościelną? Być może chciał skoncentrować się na innych projektach. Czy był poważnie chory? Jest to mało prawdopodobne, ponieważ w latach czterdziestych XVIII wieku często podróżował. Jedną z takich podróży była jego wizyta u Fryderyka Wielkiego w Berlinie w 1747 roku . Władze Lipska mogły być poważnie zirytowane brakiem dyscypliny i pracowitości swego Kantora, którego uznały za „leniwego” i „niepoprawnego”, i zdecydowały o czasowym zwolnieniu go z pełnienia obowiązków.
Na podstawie tego nowo odnalezionego listu zaczynamy rozumieć, dlaczegoRada Lipska postanowiła w czerwcu 1749 r. (na rok przed śmiercią Bacha) podjąć pozornie nietaktowny krok, jakim było zorganizowanie przesłuchania muzycznego na stanowisko organisty i kierownika muzycznego (Kantora) w Thomaskirche, a tym samym „przygotować się na ostateczne odejście Bacha”. Badacz Bacha, dr Michael Maul, opublikuje szczegółowe sprawozdanie z tej korespondencji i wnioski, jakie można z niej wyciągnąć, w Roczniku Bacha ( Bach Jahrbuch ) na rok 2014.
Źródło: Tłumaczenie nowego odkrycia dokumentu Bacha ogłoszonego w grudniu 2013 (Bach na żywo w Wielkiej Brytanii)

Dębowa trumna zawierająca szczątki Bacha została ekshumowana w 1894 r.: szczegółowe badania anatomiczne przeprowadzone przez profesora Wilhelma Hisa potwierdziły ich tożsamość i wykazały, że Bach był średniej budowy. Na podstawie odcisku czaszki Carl Seffner w 1898 roku wymodelował popiersie, które wykazuje niewątpliwe podobieństwo do jedynego wizerunku Bacha, którego autentyczność można zagwarantować, czyli lipskiego portrecisty Eliasa Gottloba Haussmanna. Portret ten występuje w dwóch wersjach, jednej z 1746 r. (Museum für Geschichte der Stadt Leipzig ; własność Thomasschule) i jednej z 1748 r. ( Biblioteka Williama H. ​​Scheide’a , Princeton; patrz: Bach Portraits poniżej, [B-01]). Wcześniejszy, sygnowany ‘EG Haussmann pinxit1746 ”, został nadany Thomasschule w 1809 roku przez ówczesnego Thomaskantora , Augusta Eberharda Müllera . Nie wiadomo, skąd AE Müller nabył obraz, ale jest całkiem prawdopodobne, że do tego czasu pozostawał on w posiadaniu jednego z bezpośrednich potomków Bacha. Spośród nich najprawdopodobniej WF Bach (chyba że miał inną replikę obrazu Haussmanna) lub mieszkająca w Lipsku Regina Susannaaż do jej śmierci w 1809 r. Często przypuszcza się, że portret Thomasschule to portret, który członkowie stowarzyszenia Mizlera byli ustawowo zobowiązani do przekazywania tej instytucji, ale jest to wysoce nieprawdopodobne: Bach prawdopodobnie nie przedstawił portretu, przynajmniej w formie obrazu, społeczeństwu. Z biegiem czasu obraz Thomasschule był poważnie niszczony i wielokrotnie zamalowywany. Gruntowna renowacja w latach 1912-1913 przywróciła go mniej więcej do pierwotnego stanu, ale pozostaje gorszy od doskonale zachowanej repliki z 1748 roku . Ma to dość bezpieczne pochodzenie, pochodzące z majątku CPE Bacha ; przez wiele lat był własnością prywatną rodziny Jenke na Śląsku, a następnie w Anglii, zanim został wystawiony publicznie przez Hansa Raupacha w 1950 roku.
Autentyczność niepodpisanego pastelowego portretu, namalowanego prawdopodobnie po 1750 r., rzekomo autorstwa Gottlieba Friedricha lub Johanna Philippa Bacha i przekazanego w gałęzi rodziny Meiningen , nie jest do końca pewna, podobnie jak portret grupowy muzyków, wykonany około 1733 roku przez Johanna Balthasara Dennera (obecnie w Internationale Bachakademie w Stuttgarcie; replika, w lepszym stanie, znajduje się w prywatnej kolekcji w Wielkiej Brytanii), który przedstawia prawdopodobnie Jana Sebastiana (z wiolonczelą piccolo) i trzech jego synowie.
Wątpliwości budzi autentyczność wszystkich innych, bardziej znanych i często reprodukowanych portretów. Olej autorstwa Johanna Jacoba Ihle, pochodzący z około 1720 rokui rzekomo przedstawiający Bacha jako kapelmistrza w Köthen , pochodzi z pałacu w Bayreuth i był m.in. „obrazem Bacha” dopiero w 1897 r. Ale nie ma konkretnego potwierdzenia tej identyfikacji, a wcześniejsze pochodzenie portretu jest niejasne; teraz wisi w Bachhaus w Eisenach . Portret Johanna Ernsta Rentscha starszego (obecnie w Städtisches Museum w Erfurcie ), rzekomo przedstawiający Bacha w wieku około 30 lat, wyszedł na jaw dopiero w 1907 roku i nie ma żadnej wiarygodnej dokumentacji. Wiele innych apokryficznych portretów, w tym „portret w podeszłym wieku” odkryty przez Fritza Volbacha w Moguncji w 1903 roku (obecnie w prywatnej kolekcji w Fort Worth), jest typu „starca w peruce” i nie ma nic wspólnego z Bachem .
Johann Sebastian Bach: portret autorstwa Eliasa Gottloba Haussmanna, 1748 , po… Według Gerbera L , prawdopodobnie nie zachowane autentyczne portrety były kiedyś własnością Johanna Christiana Kittela (z majątku hrabiny Weißenfels ) i JN Forkela. Pastel z kolekcji CPE Bacha (nie ten, o którym mowa powyżej) nie zachował się. W XVIII i XIX wieku wykonano wiele kopii portretu Haussmanna, zarówno techniką olejną, jak i różnymi rodzajami druku; rycina (1794) autorstwa Samuela Gottlieba Kütnera, studenta sztuki w Zeichenakademie w Lipsku , wraz z synem CPE Bacha , Johannem Sebastianem ( 1748-1778), został uznany przez samego CPE Bach za „prawdziwe podobieństwo”. Najbliżej jego prawdziwej fizjonomii możemy obecnie znaleźć się prawdopodobnie w wersji portretu Haussmanna z 1748 r., na której jako mężczyzna po sześćdziesiątce Bach jest przedstawiony jako uczony muzyk, z kopią enigmatycznego sześcioczęściowego kanonu BWV 1076 w ręku, aby zademonstrować swój status.
Autor: Christoph Wolff, tekst polski – Tłumaczenie maszynowe Google