Was frag ich nach der Welt
We wszystkich opracowaniach posługuję się materiałami pochodzącymi z serwisu Kantaty Jana Sebastiana Bacha Po Polsku. Zapraszam do kategorii, którą obecnie będę rozwijał do wypełnienia wszystkich 200 opracowań Kantat kościelnych Jana Sebastiana Bacha wykorzystując audycje nagrane w II programie Polskiego Radia prof. Mirosława Perza.
Do opracowania tej kantaty skorzystałem z tłumaczeń Armina i Andrzeja Teske, oraz materiałów Bachipedia.org
Witaj, drogi czytelniku! Jeśli jesteś miłośnikiem muzyki klasycznej, to na pewno znasz i podziwiasz twórczość Jana Sebastiana Bacha, jednego z największych kompozytorów wszech czasów. A jeśli nie, to mam nadzieję, że po przeczytaniu tego wpisu zechcesz się zapoznać z jego dziełami, które są prawdziwymi arcydziełami sztuki. W tym wpisie chciałbym Ci opowiedzieć o jednej z jego kantat, która nosi tytuł “Was frag ich nach der Welt” (Cóż mnie obchodzi świat). Jest to kantata na dziewiątą niedzielę po święcie Trójcy Przenajświętszej, która została skomponowana w 1724 roku. Kantata ta jest niezwykle ciekawa i piękna, a także pełna głębokich treści i przesłań. Zapraszam Cię do odkrywania jej razem ze mną!
Byłoby niedźwiedzią przysługą dla kantaty “Was frag ich nach der Welt” (Cóż mnie obchodzi świat), skomponowanej na dziewiątą niedzielę po Trójcy Świętej w 1724 r., gdybyśmy błędnie zinterpretowali ją jako konwencjonalny przykład protestanckiego wyrzeczenia się ziemskiego świata. Kompozycja pełna jest przecież subtelnych argumentów i przekazów, które zainspirowały Bacha do wrażliwych i oryginalnych rozwiązań kompozytorskich.
BWV 94 – Wprowadzenie
Kantata “Was frag ich nach der Welt” składa się z ośmiu części: czterech arii, trzech recytatywów i chorału końcowego. Kantata ta jest przeznaczona na sopran, alt, tenor i bas, zespół wokalny, flet poprzeczny, obój I+II, fagot, smyczki i basso continuo. Tekst kantaty oparty jest na hymnie o tym samym tytule autorstwa Balthasara Kindermanna z 1664 roku. Hymn ten wyraża postawę chrześcijańskiego obojętności wobec świata i jego pokus, a także ufności w Bożą opiekę i obietnicę zbawienia.
Można by pomyśleć, że taka tematyka prowadzi do smutnej i ponurej muzyki, ale nic bardziej mylnego! Bach potrafił bowiem nadać swojej kantacie barwę radosną i pogodną, a nawet humorystyczną. Jak to zrobił
BWV 94 – Oto kilka przykładów:
- W pierwszej arii sopranowej słyszymy słowa: "Cóż mnie obchodzi świat i jego skarby? Niech sobie bierze wszystko co ma". Sopran śpiewa te słowa z lekkością i swobodą, a muzyka ma charakter taneczny i żywy. Bach używa tu techniki zwanej parodią muzyczną, czyli wykorzystania melodii znanego utworu w nowym kontekście. W tym przypadku Bach parodiuje własną arię "Angenehmes Wiederau" (Przyjemne Wiederau) z kantaty świeckiej BWV 30a. W oryginale aria ta była pochwałą dla miasteczka Wiederau i jego bogactwa. Bach zmienia więc znaczenie tej melodii na przeciwne: z pochwały świata na pogardę dla niego.
- W drugiej arii altowej słyszymy słowa: "Świat jest jak trujący wąż, który chce nas ukąsić". Alt śpiewa te słowa z napięciem i dramatyzmem, a muzyka ma charakter groźny i niepokojący. Bach używa tu techniki zwanej madrygałem muzycznym, czyli ilustrowania słów za pomocą dźwięków. W tym przypadku Bach naśladuje dźwięk węża za pomocą fletu poprzecznego, który gra szybkie i kręte figury. Bach pokazuje tu swoją mistrzowską umiejętność malowania obrazów muzycznych.
- W trzeciej arii tenorowej słyszymy słowa: "Świat jest jak fałszywy przyjaciel, który chce nas zwieść". Tenor śpiewa te słowa z żalem i smutkiem, a muzyka ma charakter melancholijny i smętny. Bach używa tu techniki zwanej kontrapunktem, czyli zestawiania różnych głosów i melodii. W tym przypadku Bach kontrastuje głos tenora z obójem, który gra inną melodię. Obój symbolizuje tu świat, który próbuje kusić i uwodzić tenora swoimi dźwiękami. Bach pokazuje tu swoją mistrzowską umiejętność budowania napięcia i dialogu muzycznego.
- W czwartej arii basowej słyszymy słowa: "Świat jest jak próżny cień, który znika w mgnieniu oka". Bas śpiewa te słowa z pogardą i ironią, a muzyka ma charakter szybki i lekki. Bach używa tu techniki zwanej ironią muzyczną, czyli nadania muzyce znaczenia przeciwnego do słów. W tym przypadku Bach nadaje muzyce charakter komediowy i zabawny, co podkreśla absurdalność i bezwartościowość świata. Bach pokazuje tu swoją mistrzowską umiejętność tworzenia kontrastów i humoru muzycznego.
Jak widzisz, kantata “Was frag ich nach der Welt” jest pełna zaskakujących i pomysłowych rozwiązań, które świadczą o geniuszu i kreatywności Bacha. Jest to kantata, która nie tylko uczy nas o prawdach wiary, ale także bawi nas i zachwyca nas swoją muzyką. Jeśli chcesz posłuchać tej kantaty, to polecam Ci nagranie zespołu Collegium Vocale Gent pod dyrekcją Philippe’a Herreweghe. Jest to wykonanie pełne ekspresji i finezji, które oddaje ducha i piękno tej kantaty. Mam nadzieję, że spodoba Ci się ta kantata tak jak mnie i że będziesz chciał poznać więcej dzieł Bacha. Dziękuję za uwagę i do zobaczenia w następnym wpisie!
