Kantata BWV 182
Kantata BWV 182 “Himmelskönig, sei willkommen” (Królu niebios, jesteś mile widziany), napisana na Niedzielę Palmową w 1714 roku, była pierwszą kompozycją Bacha po jego mianowaniu na stanowisko Konzertmeistera na dworze książęcym w Weimarze. Opierając się na specyfikacji niektórych partii wykonawczych, znany badacz Bacha Alfred Dürr zakłada, że Bach początkowo planował zakończyć kantatę bezpośrednio po zwrotce szóstej rekapitulacją otwierającego refrenu. To nadałoby mu styl kantaty koncertowej – przestarzałej formy, której Bach w dużej mierze przestał używać. Kiedy Bach został Thomascantorem w Lipsku, nie mógł ponownie wykorzystać kantaty w jej pierwotnej formie, gdyż – inaczej niż w Weimarze – Niedziela Palmowa należała do roku kościelnego “tempus clausum” (czas zamknięty), podczas którego zawieszono wykonywanie muzyki koncertowej z instrumentami. Jest więc prawdopodobne, że Bach ponownie poświęcił dzieło w 1726 roku na Święto Zwiastowania i zaadaptował je tak, aby przedstawiało wjazd Chrystusa do Jerozolimy jako metaforę Jego wejścia na świat.
We wszystkich opracowaniach posługuję się materiałami pochodzącymi z serwisu Kantaty Jana Sebastiana Bacha Po Polsku. Zapraszam do kategorii, którą obecnie będę rozwijał do wypełnienia wszystkich 200 opracowań Kantat kościelnych Jana Sebastiana Bacha wykorzystując audycje nagrane w II programie Polskiego Radia prof. Mirosława Perza.
Do opracowania tej kantaty skorzystałem z opracowania profesora Uniwersytetu Warszawskiego dr. hab. Szymona Paczkowskiego
Kantata BWV 182
Himmelskönig, sei willkommen
Sonata
Coro
Himmelskönig, sei willkommen,
Lass auch uns dein Zion sein!
Komm herein,
Du hast uns das Herz genommen.
Recitativo B
Siehe, ich komme, im Buch ist von mir geschrieben; d einen Willen, mein Gott, tu ich gerne.
Aria B
Starkes Lieben,
Das dich, großer Gottessohn,
Von dem Thron
Deiner Herrlichkeit getrieben,
Dass du dich zum Heil der Welt
Als ein Opfer vorgestellt,
Dass du dich mit Blut verschrieben.
Aria A
Leget euch dem Heiland unter,
Herzen, die ihr christlich seid!
Tragt ein unbeflecktes Kleid
Eures Glaubens ihm entgegen,
Leib und Leben und Vermögen
Sei dem König itzt geweiht.
Aria T
Jesu, lass durch Wohl und Weh
Mich auch mit dir ziehen!
Schreit die Welt nur “Kreuzige!”,
So lass mich nicht fliehen,
Herr, von deinem Kreuzpanier;
Kron und Palmen find ich hier.
Choral
Jesu, deine Passion
Ist mir lauter Freude,
Deine Wunden, Kron und Hohn
Meines Herzens Weide;
Meine Seel auf Rosen geht,
Wenn ich dran gedenke,
In dem Himmel eine Stätt
Uns deswegen schenke.
Coro
So lasset uns gehen in Salem der Freuden,
Begleitet den König in Lieben und Leiden.
Er gehet voran
Und öffnet die Bahn
Witaj Królu z niebios dany
Sonata
Chór
Witaj Królu z niebios dany,
Daj nam Twym Syjonem być!
Do nas przyjdź,
Bo Tyś jest naszym ukochanym!
Recytatyw Basowy
Oto idę; w księgach napisano o mnie,
Abym czynił wolę twoją. (Ps 40, 8–9)
Aria Basowa
O miłości przewspaniała,
Która Tobie, Królowi wiecznemu
z tronu, nie wiedzieć czemu,
Zejść dla nas kazała,
Iżbyś naszą winę starą
Zmazać mógł swoją ofiarą,
By nas Twoja krew zbawiała.
Aria Altowa
Ukorzcie się przed Zbawicielem
Ludzie w Chrystusa wierzący!
Wy, szatę czystą noszący
Wiary, co Jego wyznaje,
Niech wasze jestestwo się staje
Świadectwem dla wszystkich wątpiących.
Aria Tenorowa
Jezu, pozwól bym w Twym krzyżu
Mógł być wciąż przy Tobie!
Gdy zawoła świat „Ukrzyżuj!”,
Chcę wytrwać przy Tobie,
Od Krzyża bym Twego rynsztunku
Wiecznego zaznał ratunku.
Chorał
Jezu, Twoja sroga męka
Jest dla mnie radością,
Rany i szyderstw udręka
Przepełnia me serce lubością.
Różanym spowita zapachem
Dusza ma tęskni do nieba,
A tym, co zdjęci są strachem
Zbawiennej wiary potrzeba.
Chór
Przemierzajmy zatem wieczne Jerusalem
i niech nasz Zbawiciel będzie przy nas stale.
Jego pewny krok
Niech nam ostrzy wzrok.
Tłum. Paweł Piszczatowski
„Himmelskönig, sei willkommen” BWV 182
Kantatą Himmelskönig, sei willkommen BWV 182 przeznaczoną na Niedzielę Palmową 25 marca roku 1714 rozpoczął Bach serię utworów w tym gatunku przeznaczonych dla dworu książęcego w Weimarze. 2 marca owego roku przyjął on stanowisko koncertmistrza tamtejszej kapeli nadwornej, a wraz z objęciem nowej funkcji złożono na niego obowiązek komponowania jednej kantaty religijnej miesięcznie i wykonania jej w kaplicy zamkowej.
Pierwotna wersja dzieła zachowała się w kompozytorskim autografie, tak partytury, jak i głosów wykonawczych, przechowywanych dziś w Bibliotece Państwowej w Berlinie (sygn. Mus. Ms. Autogr. Bach P 103). Tę weimarską kantatę musiał Bach bardzo cenić, gdyż powrócił do niej podczas swojego pierwszego roku urzędowania jako kantor kościoła św. Tomasza w Lipsku i zaprezentował tam 25 marca 1724 roku z okazji Święta Zwiastowania, w sobotę przed niedzielą Judica (piątą w Wielkim Poście).
Wykonanie utworu pozostawało w zgodzie z lipskim porządkiem roku liturgicznego, gdyż w tym jednym dniu Wielkiego Postu nie obowiązywał zakaz wykonywania muzyki figuralnej (tempus clausum). W Weimarze kantata powiązana była przede wszystkim z Niedzielą Palmową, w drugiej dopiero kolejności ze Zwiastowaniem, w Lipsku już tylko ze Zwiastowaniem.
Z tego powodu we wznowionej wersji BWV 182 Bach zrezygnował z opracowania chorału p